زمان اجرای طرح اصلاح قیمت سوخت غیرکارشناسی بود

دکتر سید حسین حسینی در تحلیل ناآرامی های ناشی از شوک بنزینی آبان ماه امسال در گفت و گو با خبرنگار ایرنا یکی از تبعات اجرای طرح های درست در زمان نادرست را دست نیافتن به اهداف تعیین شده طرح ها برشمرد و توضیح داد: اجرای این طرح اگرچه ممکن است در کوتاه مدت افزایش قیمت کالا و خدمات را به دلیل اهرم های نظارتی به دنبال نداشته باشد و تا حدودی از نگاه دولتی بهبود اقتصادی خانوارهای کم درآمد را به دنبال داشته باشد، ولی قطعا در بلند مدت باعث افزایش بی رویه قیمت ها خواهد شد. وی اضافه کرد: مسئولان دست اندرکار به هیچ عنوان نمی توانند با در اختیار داشتن دستگاههای نظارتی به مقابله با افزایش بی رویه قیمت ها بپردازد و از نگاه اقتصادی نیز قیمت ها را عرضه و تقاضا تعیین می کند و هر گونه دخالت در این امور می تواند مشکلات را دو چندان کند. این استاد دانشگاه گفت: به نظر می رسد مسئولان پیش از اجرای این طرح هیچ مشورتی با اقتصاد دانان مطرح کشور نداشتند و این طرح نیز بدون پشتوانه کارشناسی و صرفا با نگاه سیاسی اجرایی شد و اعتراض مردم به خصوص حضور اقشار کم درآمد در این اعتراضات هم نشانگر خلاء اطلاعاتی تصمیم گیرندگان بوده است.

دکتر حسینی اظهار داشت: گرچه دولت توانست با کمک نیروهای نظامی و انتظامی و حتی امنیتی آشوب های خیابانی را به طور موقت خاتمه دهد، ولی تجربه نشان می دهد که این اعتراضات بار دیگر با فشار اقتصادی به مردم احتمال شعله ور شدن دارد ولو این که در کوتاه مدت خاموش شده باشد. وی افزود: علاوه بر این، در سال های اخیر دوره اعتراض های خیابانی نسبت به گذشته در حال کوتاهتر شدن است و این روند نیز نشان دهنده فشار بی رویه اقتصادی ناشی از تصمیم نادرست به اقشار کم درآمد جامعه از جمله افراد دارای حقوق ثابت، کارگران، کارمندان و بازنشستگان است و اکثر این اعتراض ها نیز منشاء اقتصادی داشته است.

 بدترین شرایط ممکن  این استاد اقتصاد دانشگاه مازندران یکی از مشکلات دولت ها و دستگاههای حاکمیتی در ایران را به تاخیر انداختن اجرای تصمیمات درست در زمان مناسب دانست و گفت: متاسفانه نمونه های زیادی در این زمینه وجود دارد و اجرای طرح اصلاح قیمت بنزین در آبان هم نمونه بارز آن است.

وی توضیح داد: تصمیم برای افزایش قیمت بنزین یک اقدام درستی بود که در بدترین شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه اتخاذ و اجرا شد در حالی که این طرح می توانست به صورت تدریجی طبق برنامه ششم توسعه هر ساله 20 درصد اجرایی شود و قیمت بنزین می توانست با این روند تدریجی در آبان ماه امسال بیشتر از سه هزار تومان باشد بدون این ناآرامی ها را در پی داشته باشد و اثرات منفی اقتصادی از جمله آثار تورمی کمتری را به جامعه تحمیل می کرد. دکتر حسینی اظهار داشت: دولتمردان در زمانی که مردم در شرایط بد اقتصادی در طی سال های اخیر قرار داشتند به یکباره آن هم بدون مشورت با کارشناسان اقتصادی و مردم اقدام به افزایش قیمت بنزین کردند که اثرات روانی زیادی را بر جامعه تحمیل کرد و این کار نیز با دو نرخی شدن قیمت همراه شد که می تواند ضمن آثار تورمی زیاد رانت های جدیدی را ایجاد کند. این استاد دانشگاه یکی از نشانه های انتخاب بدترین زمان برای اجرای طرح را مقایسه آن با افزایش قیمت در دوره قبلی دانست و توضیح داد: با این که در دوره قبلی قیمت بنزین چهار برابر و حتی بیشتر افزایش یافت ولی ما شاهد اعتراضات خیابانی نبودیم برای این که هم شرایط جامعه در آن زمان با الان متفاوت بود و هم این که پیش از اجرا تا حد زیادی جامعه از لحاظ فکری برای اجرای طرح اقناع شده بود و مردم هم وقتی با مزیت های طرح آشنا شدند با آن همراهی کردند.

حسینی افزود: متاسفانه در این دوره هیچ گونه اطلاع رسانی به مردم صورت نگرفت و ناگهان مردم متوجه شدند قیمت بنزین سه برابر و سهمیه بندی شد و در واقع دچار شوک شدند و این شوک آثار روانی زیادی را به جامعه به ویژه اقشار کم درآمد و افراد دارای حقوق ثابت تحمیل کرد و زمینه آن اعتراض خیابانی این اقشار نسبت به این طرح بود.

این استاد دانشگاه یکی از تبعات منفی طرح اصلاح قیمت بنزین بدون آماده سازی افکار عمومی را تخریب اعتماد عمومی نسبت به دولت دانست و توضیح داد: دولت کنونی دولتی است که بارها شعار و وعده داده که که پول میان مردم پخش نمی کند ولی با اجرای طرح اصلاح قیمت بنزین و مواجه شدن با اعتراضات خیابانی تن به همان کاری داده است که قرار بود زیربارش نرود و این بشدت نه برای این دولت که برای مجموعه حاکمیت در ایران هزینه زاست چون مردم به این نتیجه می رسند که هیچ مسئولی به وعده هایش وفادار نمی ماند. دکتر حسینی گفت: اکنون که به صورت طرح اجرا شد و تبعاتش را هم به بار آورد، مهم ترین کاری که باید انجام شود این است که در درجه اول افکار عمومی اقناع شوند و این اطمینان به آنها داده شود که بار گرانی و تورم دیگری بر آنها از این ناحیه تحمیل نخواهد شد و لازم است تمامی درآمدهایی که از این راه به دست می آید به صورت شفاف به مردم اعلام شود و به مردم گزارش شود که این درآمدها در کجا و با چه هدف و منظوری هزنیه می شود.

وی تاکید کرد: مردم صاحبان اصلی مملکت هستند و لازم است دولتمردان در باره تصمیماتی که می گیرند و اهداف و تبعات آن با مردم سخن بگویند و اگر تصمیمی می گیرند که مانند اصلاح قیمت بنزین بر زندگی مردم اثرگذاری زیادی دارد حتما باید اقناع سازی افکار عمومی پیش از اجرا در دستور کار قرار گیرد در غیر این صورت با هر اشتباهی بیش از پیش همراهی مردم را از دست می دهند و این نشانه خوبی برای حکمرانان نیست.

• سهمیه بندی بنزین

• ناآرامی و اعتراض‌ها به تغییر قیمت بنزین