زمان احتمالی اجرای طرح نان در کل کشور
معاون اقتصادی وزارت اقتصاد با بیان اینکه با یکسان‌سازی نرخ آرد از قاچاق جلوگیری خواهد شد، گفت: اتباعی که غیر قانونی وارذد کشور شدند می‌توانند با مراجعه به فرمانداری‌ها و طی فرآیند تعیین شده، بن نان دریافت کنند.
هادی سبحانیان معاون اقتصادی وزیر اقتصاد و دارایی در برنامه جهان آرا در خصوص چرایی تصمیم دولت برای حذف ارز ترجیحی گفت: سیاستی در دولت گذشته اتخاذ شد که با یک نرخ ثابت ارز یعنی 4200 تومان، برخی اقلام را با نرخ ارزان تر به‌دست مردم برساند.
وی افزود: هزینه و فایده این سیاست نشان داده که این سیاست معایب بیشتری نسبت به فواید آن داشته است. به این معنا که در بحث تولید و مصرف مشکلاتی را به وجود آورده است. در حوزه‌های مختلف شاهد بودیم به این دلیل که نرخ کالا در کشور پایین تر است، انگیزه بالایی برای قاچاق وجود دارد ضمن اینکه شاخص عدالت نیز در آنها رعایت نشده و ثروتمندان بیش از دیگر اقشار جامعه از آن بهره‌مند می‌شدند.
سبحانیان ادامه داد: استفاده از ارز ترجیحی باعث شد تا برخی اقلام مانند روغن، گوشت و مرغ با نرخ کمتری به‌دست مردم برسد اما شیوه تامین این ارز تورم‌زایی بالاتری داشت. براساس قانون بودجه سال 1400 دولت باید ارز ترجیحی را حذف می‌کرد و همین تکلیف در بودجه سال 1401 دوباره تعیین شد. این به این معنا نیست که ما یارانه‌ای که به مردم می‌دادیم را حذف کنیم بلکه در حال ساماندهی یارانه‌ها هستیم. در این فرآیند جدید یارانه مستقیم به مصرف‌کننده نهایی پرداخت می‌شود. در این بحث تنها نوع پرداخت تغییر می‌کند که بسیار کارآمد تر است.
هر کیسه 38 هزار تومانی آرد را در مرز 800 هزار تومان می‌فروشند
وی در خصوص انواع راه‌های پرداخت یارانه به مردم گفت: حمایت‌ها متفاوت است. براساس تجربه گذشته یک شیوه پرداخت نقدی است. این سیاست نیز قابل توجیه است و مطلوبیت مصرف‌کننده را نیز بالا می‌برد اما این شیوه حمایت پولی است. اینکه مصرف‌کننده چه کالایی را با این پول مصرف می‌کند دیگه به عهده دولت نیست. سیاست دیگر این است که دولت مطمئن باشد که در ازای یارانه‌ای که پرداخت می‌کند مردم همان کالاهای مورد نظر را با نرخ مناسب دریافت کنند.
معاون اقتصادی وزارت اقتصاد تاکید کرد: اگر ظرفیت این وجود داشت که چرخه ورود و مصرف کالا قابل نظارت باشد این کار انجام می‌شد اما چنین زیر ساختی وجود ندارد. درحال‌حاضر یک کیسه آرد 40 کیلوگرمی حدود 38 هزار تومان است در حالی که همین کیسه آرد در مرز نزدیک به 800 هزار تومان است. این اختلاف نرخ ظرفیت قاچاق بسیار بالایی ایجاد می‌کند. این فرآیند ممکن است تامین نان مردم را با مشکل مواجه کند.
وی گفت: دو عامل خشکسالی و جنگ اوکراین سبب شده تا نرخ گندم افزایش قابل توجهی داشته باشد در نتیجه بسیاری از کشورها تقاضای گندم را افزایش داده‌اند. در روغن هم شاهد بودیم که ظرف چند روز کالاهای تولیدی ما به کشور‌های همسایه می‌رسد. این موضوع سبب بی‌انگیزه شدن تولیدکننده نیز می‌شود.
سبحانیان در خصوص حذف ارز ترجیحی آراد و تاثیر آن بر نرخ نان گفت: مشخصا قرار نیست نان گران شود و به جای آن یارانه پرداخت شود، بلکه دولت می‌خواهد نان را با 10 درصد نرخ پایین‌تر به‌دست مردم برساند. در این بحث یارانه به نانوا داده می‌شود. این کار نیز بر اساس تراکنش‌های نانوا انجام خواهد شد. با این کار موضوعیت قاچاق از بین خواهد رفت.
وی افزود: از سوی دیگر نیز مردم نان را گران نخریدند. دولت علاقه‌مند است که این فرآیند برای سایر کالاها نیز اجرایی شود اما زیر ساخت‌های آن آماده نیست و قرار است تا زمانی که این زیرساخت فراهم شود دولت یارانه جیرانی به مردم پرداخت کند. در مورد ماکارونی سیاست دیگری مورد اجرا قرار گرفت. در وزارت جهاد تصمیم گرفته شد تا در مواردی جز نان سنتی بازار آزاد شود و به جای آن یارانه جیرانی پرداخت شود.
آغاز اجرای آزمایشی طرح دولت در زنجان طی دو روز آینده
معاون اقتصادی وزیر اقتصاد و دارایی در پاسخ به این سوال که چرا این فرآیند از نان آغاز شده است گفت: برای تضمین امنیت غذایی مردم لازم بود تا این کار در حوزه نان انجام شود. این کار در مورد دیگر کالاها نیز به صورت موازی در مال انجام است. در خصوص نان مکانیزمی طراحی شده که به صورت محتاطانه تر نان مردم تامین شود. در نانوایی‌ها ما با یک قلم کالا مواجه هستیم در نتیجه از نظر فنی نیز برای ما این امکان فراهم بود تا نرخ مناسب نان را برای مردم تضمین کنیم.
برای خرید یارانه‌ای نان چه کنیم؟
وی در مورد زمان آغاز این طرح گفت: طرح‌های کلانی که دولت‌های گذشته جسارت انجام آن را نداشته‌اند را دولت به صورت آزمایشی اجرا کرده تا ایرادات آن مشخص شود. طرح مربوط به نان نیز ظرف یک تا دو روز آینده به صورت آزمایشی در زنجان اجرا خواهد شد. در صورتی که نتایج مثبت باشد ظرف دو ماه در کل کشور اجرا خواهد شد.
تدبیر جالب دولت برای بهره‌مندی "اتباع" از یارانه نان
سبحانیان در خصوص بحث اتباع نیز گفت: سیاست دولت این که اتباع نیز بتوانند از این شیوه بهره‌مند شوند. در مورد کارت عابر بانک اتباع، افرادی که به صورت قانونی وارد کشور شده‌اند امکان استفاده از این شرایط را دارند. افرادی نیز که به صورت غیر قانونی وارد کشور شده‌اند می‌توانند به استانداری‌ها مراجعه کرده و با یک فرآیند مشخص بن دریافت کنند.
حذف شیوه پرداخت نقدی با طرح دولت در حوزه نان
وی در مورد حذف شیوه پرداخت نقدی نیز گفت: پیش‌بینی ما این است که شیوه سنتی خرید درحال‌حاضر چندان مورد استفاده مردم نیست. به ویژه پس از کرونا مصرف اسکناس در کشور به زیر یک یا دو درصد کاهش یافته است. در استان زنجان نیز در شش ماهه گذشته به یک ثبات نسبی در استفاده از کارت بانکی رسیده‌ایم. در نتیجه ما با یک‌گذار هیجانی مواجه نیستیم که مردم بخواهند عادت خود را به یکباره تغییر دهند.