زنبورداری؛ رقیب نفتی روزهای تحریم / موانع توسعه صنعت تولید عسل در کشور

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصر اترک، طی دهه 80 و نیمه اول از دهه 90 وقتی درباره زنبورداری سخن به میان می آمد، بکار بردن عنوان صنعت برای این فعالیت اقتصادی نیمه جان شاید شبیه قبایی بود که بر تن این فعالیت اقتصادی، بزرگ به نظر می رسید اما در حال حاضر وقتی از این فعالیت اقتصادی و مشکلات آن صحبت می شود دقیقا از فعالیتی سخن به زبان می آید که خود را رقیبی جدی در مقابل سایر منابع درآمدی ارزآور کشور به رخ می کشد. هرچند که شاید مشکلات این فعالیت اقتصادی در مقایسه با سال های پیشین کمی بیشتر نیز شده باشد.

طی یک دهه اخیر اعمال مکرر تحریم های بین المللی بر چرخه اقتصادی کشور، سیاست راهبردی بخش اقتصادی کشور را به سوی تدوین برنامه اقتصاد مقاومتی و کاهش وابستگی به منابع درآمدی نفت هدایت کرد که البته تا همین دو سه سال اخیر نیز به صورت جدی به این برنامه های تدوین شده پرداخته نشد که مقام معظم رهبری بارها در سخنرانی هایشان به اجرای برنامه اقتصاد مقاومتی تاکید داشتند.

حال که حلقه تحریم های بین المللی برای ایران تنگ تر شده و لزوم کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی در بودجه سالانه بیش از پیش اهمیت خود را نشان می دهد، این وضعیت برای فعالیت زنبورداری کشور خیری شد که در مقابل سایر فعالیت های اقتصادی در کشور خودی نشان دهد و این بخش اقتصادی تلاش کند تا به یکی از منابع درآمدزایی و ارزآوری برای کشور تبدیل شود.

اما این فعالیت اقتصادی که می خواهد قبای عنوان صنعت را بر تن خود اندازه کند سال های سال با مشکلاتی دست و پنجه نرم کرده است که در حال حاضر به طور جدی از مسئولان ذی ربط در بخش کشاورزی کشور خواستار توجه بر رفع آنها هستند.

بازار فروش عسل در دست دلالان

فونود، رییس هیات مدیره شرکت تعاونی شیروان درباره مشکلات کنونی زنبورداران می گوید: مشکلات زنبورداران در سطح کشور مشترک است، یکی از دغدغه های مهم زنبورداران فروش نرفتن عسل تولیدی و وجود بازار فروش در دست دلالان است.

فرنود می افزاید: بیمه زنبورداران و کارگران زنبورداری به هیچ نتیجه ای نرسیده است درحالیکه اتحادیه زنبورداران استان و صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی این مسئله را پیگیری کرده اند.

وی عنوان می کند: از مسئولان درخواست می کنیم که شرایط دسترسی به بازار کشورهای همجوار را برای فروش عسل تولیدی فراهم کنند.

فرآورده های زنبورستان ها به بازارسازی نیاز دارند

وی ادامه می دهد: زنبورستان های خراسان شمالی چند سالی است که در زمینه استحصال میلتین از زهر زنبور، تولید ژل رویال، بسته بندی تولیدات عسل در حال فعالیت است، با این وجود برای فروش آنها به بازارسازی نیازمند هستیم.

وی خاطر نشان می کند: استقرار زنبوداران در مناطق حفاظت شده تحت مدیریت محیط زیست استان از جمله منطقه گلیل شیروان امکانپذیر نیست و خواستار حل این موضوع از سوی مسئولان اجرایی هستیم.

فرنود می افزاید: بر کوچ زنبورستان ها در سطح کشور به ویژه مناطق جنوب کشور نظارت های دقیقی وجود ندارد که گاهی اتفاق می افتد به علت سمپاشی باغات و مزارع زنبورها از بین می روند.

وی بیان می کند: خراسان شمالی در زمینه برخورداری از زنبورستان و تولید عسل قدمتی بالا دارد، در حال حاضر به احداث یک آزمایشگاه مرجع نیاز اساسی دارد زیرا آزمایشگاه های مختلف با اعلام نتایج مختلف از ساکاروز عسل، زنبورداران را دچار مشکل کرده اند و اعلام نتایج مختلف به زنبورداران ضرر رسانده است.

مهلت بازپرداخت تسهیلات برای زنبورداری تمدید شد

علیزاده، عضو هیات مدیره شرکت تعاونی زنبورداری اسفراین نیز می گوید: خشکسالی های چند سال اخیر و به فروش نرفتن تولیدات عسل، زنبورداران را در بازپرداخت تسهیلات که برای توسعه فعالیت خود از بانک ها دریافت کرده بودند دچار مشکل کرده است، حال تقاضای تمدید در مهلت بازپرداخت تسهیلات بانکی را داریم.

علیزاده می افزاید: برای توسعه فعالیت زنبورستان ها نیازمند دریافت تسهیلات از صندوق توسعه صنعت زنبورداری کشور هستیم.

تسهیلاتی با بهره های 40 درصد

میثم نوری، مدیر عامل شرکت تعاونی شهرستان اسفراین نیز گلایه می کند: کارمزد تسهیلات بانکی در هنگام بازپرداخت نه 18 درصد بلکه 30 الی 40 درصد محاسبه می شود درحالیکه این صنعت برای توسعه فعالیت های خود به تسهیلات ارزان قیمت نیاز دارد.

وی همچنین عنوان می کند: برای استقرار زنبورستان ها، فضای استقرار باید بر اساس تعداد کلونی های زنبور باشد درحالیکه اداره کل منابع طبیعی در هنگام صدور مجوز برای استقرار زنبورستان ها در عرصه منابع طبیعی به این مسئله اهمیت نمی دهد و در حال حاضر 70 درصد از کلونی های این شهرستان در یک هفتم از عرصه ملی این شهرستان مستقر هستند و این رفتار موجب شده است تا زنبورستان ها عسل تغذیه ای نیز تولید کنند.

صنعت زنبورداری محروم از تسهیلات اشتغال پایدار روستایی

یوسف نورانی، زنبوردار خراسان شمالی می گوید: درحالیکه زنبورداری فعالیتی کشاورزی است، تسهیلات اشتغال پایدار روستایی به این فعالیت اقتصادی اختصاص پیدا نمی کند و مسئولان می گویند این تسهیلات فقط به فعالان کشاورزی ساکن در روستاها اختصاص داده می شود.

نورانی می افزاید: شاید تمامی زنبورداران ساکن روستا نباشند اما دلیل نمی شود که این صنعت را از حلقه این تسهیلات محروم کنند.

وی همچنین خواستار ممانعت از قاچاق موم از مرزهای غربی کشور شده چراکه این عامل قیمت این محصول مورد نیاز زنبورستان ها را به چند برابر قیمت واقعی اش افزایش می دهد.

مجوز کوچ زنبورستان ها به موقع صادر نمی شود

رضا زاده، پرورش دهنده زنبور عسل استان خاطر نشان می کند: پاسخگویی برای صدور مجوز به منظور کوچ زنبورستان ها به موقع انجام نمی شود که مسئله ساز شده است.

رضا زاده همچنین گلایه می کند: ایستگاه های اصلاح نژاد زنبور در سطح کشور در برخی از مواقع ملکه های ضعیف و در برخی از مواقع ملکه های قوی در اختیار زنبورداران قرار می دهند که این مسئله موجب شده است تا زنبورداران در این وضعیت به خرید ملکه های خارجی روی آوردند و گاهی این ملکه های وارداتی قرنطینه نشده، حامل بیماری هستند و تمام زنبورستان را دچار بیماری می کنند.

وی اضافه می کند: زنبورستان ها از یارانه دارویی برای مبارزه با آفت و بیماری های مربوط به زنبور برخوردار نیستند.

جولان عسل تقلبی در بازار کشور

محمد محمد زاده، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفت و گو با خبرنگار عصر اترک درباره فعالیت صنعت زنبورداری در استان اظهار کرد: در حال حاضر خراسان شمالی دارای هزار و 995 زنبوردار و201 هزار کلونی است و سالانه حدود دو هزار و 875 تن عسل تولید می شود.

وی گفت: در حال حاضر از زنبورستان های استان 77 کیلوگرم ژل رویال، بیش از 9 هزار کیلوگرم گرده گل، بیش از 34 هزار کیلوگرم موم، 520 کیلوگرم بره موم و 1.1 کیلوگرم زهر زنبور تولید می شود.

وی با بیان اینکه خراسان شمالی رتبه نوزدهم کشور در زنبورداری و دوازدهم در تولید عسل را دارد، افزود: فروش عسل مهمترین تقاضای زنبورداران است همچنین فعالان این صنعت خواستار حمایت مالی برای توسعه فعالیت زنبورستان ها هستند.

وی استانداردسازی عسل در سطح کشور را از دیگر مطالبات این صنف برشمرد و گفت: متاسفانه عسل تقلبی در بارار زیاد شده است.

محمدزاده همچنین یادآور شد: صندوق بیمه کشاورزی مخاطرات و بیماری های زنبورستان ها را به طور کامل پوشش نمی دهد. تمدید مهلت بازپرداخت تسهیلات زنبورداران

علی بهنام فر، معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در گفت و گو با خبرنگار عصر اترک اظهار کرد: رتبه های استان در زنبورداری گویای آن است که وضعیت بهره وری در زنبورستان های استان رشد کرده اند اما زنبورستان های استان با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می کنند که باید در این مسیر رشد و توسعه مشکلات آنان مرتفع شوند.

وی عنوان کرد: با توجه به اینکه در خراسان شمالی تشکل های متعدد زنبورداری فعال شده اند، با این وجود، هنوز این تشکل ها ساختار منسجمی ندارند تا بتوانند مشکلات صنفی خود را حل کنند.

بهنام فر گفت: در این برهه از زمان تشکل ها باید در زمینه توسعه صنعت زنبورداری استان سرمایه گذاری کنند و در راستای برندسازی محصولات تولیدی زنبورستان های خود قدم بردارند.

وی درباره گلایه زنبورداران از عدم تمدید مهلت بازپرداخت تسهیلات نیز بیان کرد: با تمدید مهلت بازپرداخت تسهیلات برای زنبورداران در زمینه سررسید سال های 96 تا 98 موافقت شده است.

معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان توصیه کرد: تشکل ها و زنبورداران استان برای برخورداری از تسهیلات ارزان قیمت عضو صندوق توسعه صنعت زنبورداری کشور شوند.

وی همچنین درباره پوشش بیمه تامین اجتماعی برای زنبورداران نیز اظهار کرد: پیگیری ها در حال انجام است که البته سازمان تامین اجتماعی برای این پوشش بیمه ای، موضوع کد کارگاهی را مطرح کرده که این مسئله به شورای گفت و گو گزارش شده است تا در این باره تصمیم گیری شود.

تحریم ها، اهمیت به صنعت زنبورداری کشور را نمایان کرد

مشیرغفاری، مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح توسعه زنبورداری کشور در گفت و گو با خبرنگار عصر اترک اظهار کرد: با توجه به اینکه در وزارت جهاد کشاورزی، امور زنبورداری در زیر مجموعه امور طیور قرار داشت، 11 ماه قبل در این وزارتخانه امور زنبورداری از امور طیور مستقل شد و امور زنبورداری در قالب دفتر توسعه زنبورداری کشور تعریف شد.

مشیرغفاری گفت: با این استقلال، سند راهبردی توسعه صنعت زنبورداری کشور تهیه و ریل گذاری برای حرکت در مسیر توسعه این صنعت انجام شد.

وی خاطر نشان کرد: در سند تهیه شده هشت هدف اصلی، 43 برنامه راهبردی و 87 اقدام اجرایی تعریف شده اند که انجام بسیاری از این اقدامات اجرایی به دستگاه های خارج از وزارت جهاد کشاورزی مرتبط می شود و بخش دیگر آن نیز به وزارت جهاد کشاورزی باز می گردد و در حال حاضر ساختار تشکیلات این بخش در حال انجام است.

وی تصریح کرد: با توجه به افزایش اعمال تحریم ها بر کشور و تدوین برنامه اقتصاد مقاومتی در کشور خوشبختانه صنعت زنبورداری مورد توجه قرار گرفت که اهمیت به آن روز به روز در حال افزایش است.

مجری طرح توسعه زنبورداری کشور بیان کرد: کشور ایران در منطقه خاورمیانه می تواند در توسعه این صنعت وارائه محصولات متنوع از آن به بازارهای هدف سرآمد شود.

وی گفت: تحقق این مهم منوط به مشارکت جدی اتحادیه های سراسری و استانی همچنین شرکت های تعاونی در صنعت زنبورداری کشور است تا بتوان با تکیه بر پای کار بودن این تشکل ها اهداف تدوین شده را اجرایی کرد.

اصلاح ساختار تشکل های زنبورداری کشور

مشیرغفاری، مجری طرح توسعه زنبورداری کشور بیان کرد: در همین راستا، اصلاح ساختار این تشکل های زنبورداری در دستور کار قرار گرفته است و انتظار داریم تشکل های زنبورداری پای کار آیند تا گام های مهمی برای حل مشکلات این صنعت برداشته شود.

وی فروش محصولات را یکی از دغدغه های مهم این صنعت در حال حاضر برشمرد و گفت: هنگامیکه میزان قابل توجهی از محصول عسل در یک استان گردشگر پذیر از گردشگران داخلی و خارجی روی دست زنبورداران می ماند، این وضعیت حکایت از آن دارد که اتحادیه و شرکت های تعاونی به درستی به وظایف خود عمل نکرده اند.

وی در ادامه به صندوق حمایت از توسعه صنعت زنبورداری کشور اشاره کرد و گفت: 97 درصد از سرمایه این صندوق را دولت تامین کرده که فقط 48 درصد از این سرمایه گذاری به عنوان سهام دولت و مابقی سرمایه گذاری نیز به عنوان سهام تشکل های زنبورداری کشور نام گذاری شده است، حال تشکل ها با عضویت در این صندوق می توانند بر رونق بخشی به این صنعت از این ظرفیت آماده شده بهره برداری کنند.

فرآورده های زنبورستان ها رقیب درآمدهای نفتی کشور می شوند

مشیرغفاری با تصریح بر این مطلب که در زنبورستان ها علاوه بر تولید عسل، محصولات دیگری از جمله ژل رویال، گرده گل، موم، بره موم و زهر زنبور نیز تولید می شود که تمامی آنان برای اقتصاد دارای ارزش افزوده بالایی هستند و درآمد حاصل از آنها می تواند با درآمدزایی صنعت نفت رقابت کند، یادآور شد: در همین راستا، ورود بخش خصوصی برای سرمایه گذاری و پای کار بودن اتحادیه ها و شرکت های تعاونی زنبورداری کمک خواهد کرد تا کریدور صادراتی این محصولات را بر پایه اصول علمی اقتصادی برای صنعت زنبورداری کشور ایجاد کنیم.

وی به وجود دو هزار و 400 گونه گیاهان دارویی در کشور اشاره کرد و گفت: صنعت زنبورداری کشور از این ظرفیت غافل نیست و می خواهد از این ظرفیت برای زنبورستان ها و تقویت در تنوع بخشی به عسل های تولیدی بهره برداری کند.

وی درباره اصلاح نژاد ملکه و زنبور عسل در زنبورستان های کشور نیز اظهار کرد: در همین زمینه طرحی تهیه شده است که برای افزایش تولید عسل یکبار برای همیشه این اقدام انجام شود که در همین زمینه در یک پروسه تعریف شده اتحادیه ها را به پای کار خواهیم آورد.

مجری طرح توسعه زنبورداری کشور افزود: هویت گذاری کلونی های زنبور ستان ها از طریق نصب بارکد را در دستور کار قرار داده ایم.

بهره وری از زنبورستان ها باید رشد کند

مشیرغفاری، مجری طرح توسعه زنبورداری کشور درباره کوچ و استقرار زنبورستان ها در سطح کشور بیان کرد: عرصه منابع طبیعی دیگر کشش افزایش کلونی های زنبور عسل را ندارد بنابراین نباید افزایش کندو داشته باشیم بلکه تولید در واحد سطح باید رشد پیدا کند.

در عین حال، مشیرغفاری خاطر نشان کرد: برای کلونی های موجود در زنبورستان ها نیز گفت و گوهایی را با سازمان محیط زیست، منابع طبیعی و امور جنگل ها و مراتع کشور انجام داده ایم تا برای کوچ و استقرار زنبورستان ها نقشه جی آی اس تهیه شود.

صندوق توسعه صنعت زنبورداری کشور آماده اعطای تسهیلات

بانکی پور، رییس صندوق حمایت از صنعت زنبورداری کشور در گفت و گو با خبرنگار عصر اترک اظهار کرد: از استان خراسان شمالی 10 تشکل زنبورداری در صندوق توسعه صنعت زنبورداری کشور سهام دار شده اند که سرمایه ثبتی آنان 205 میلیون تومان است و در میان 31 استان عضو این صندوق رتبه خراسان شمالی نوزدهم است.

بانکی پور عنوان کرد: طی شش سال گذشته این صندوق 180 میلیارد تومان به تشکل های عضو خود تسهیلات اعطا کرده که سهم خراسان شمالی از این میزان تسهیلات اعطایی فقط 639 میلیون تومان بوده است که علت ناموفق بودن در دریافت تسهیلات به خود تشکل های زنبورداری خراسان شمالی و ساختار آنها باز می گردد.

وی تصریح کرد: بهبود شرایط در این صنعت البته به اصلاح ساختار تشکل های زنبورداری نیاز دارد که اگر اصلاح نشود از دولت و از این صندوق نمی توان انتظار معجزه داشت.

70 درصد از تشکل های زنبورداری کشور ضعیف هستند

بانکی پور، رییس صندوق حمایت از صنعت زنبورداری کشور افزود: متاسفانه در حال حاضر حدود 70 تا 90 درصد از تشکل های زنبورداری کشور ضعیف و ساختار نیافته هستند که باید آسیب شناسی شوند.

بانکی پور توصیه کرد: تشکل های زنبورداری کشور باید به جذب دانش آموختگان رشته های مدیریتی برای مدیریت تشکل های خود و بازاریابی فروش محصولات خود توجه کنند زیرا فقط تجربه و تحصیل در رشته زنبورداری برای حیات تشکل کافی نیست.

در عین حال، وی در بخش دیگری از سخن خود اظهار کرد: باور به رقم زدن اتفاقات خوب در این صنعت موجب شد تا در یک دهه اخیر شماری از زنبورداران و تشکل های زنبورداری کشور دانش فنی تولید ژل رویال را به کشور آورند که در همین زمینه برای زنبورداران کشور دوره های آموزشی برگزار شد و طی چهار سال گذشته نیز ارزش تولید ژل رویال در کشور به 25 میلیارد تومان رسید درحالیکه قبل از آن صفر بود.

بانکی پور افزود: سرمایه گذاری در زمینه انتقال تکنولوژی های تولید در این صنعت از جمله اقدامات این صندوق بوده است.

وی خاطر نشان کرد: این صندوق در زمینه وارد کردن دانش فنی تولید ژل رویال به کشور و برگزاری دوره های آموزشی برای زنبورداران برای تولید این محصول سرمایه گذاری کرد که نتیجه آن تولید قرص ژل رویال در کشور شد.

استحصال زهر از زنبورستان ها

بانکی پور، رییس صندوق حمایت از صنعت زنبورداری کشور گفت: گام بعدی این صندوق، سرمایه گذاری در زمینه برگزاری دوره آموزشی استحصال زهر از زنبورستان ها، بازاریابی برای این محصول و تامین تجهیزات مورد نیاز آن است.

وی در ادامه عنوان کرد: این صندوق با موسسه تحقیقاتی سرم سازی رازی تفاهم نامه ای را منعقد کرد که طی شش ماه آینده میلتین از زهر زنبور برای این موسسه استحصال شود درحالیکه این موسسه امسال پنج میلی گرم میلتین وارداتی را به قیمت 500 دلار خریداری کرده بود.

وی درباره صادرات فرآورده های تولیدی نیز اظهار کرد: با توجه به اینکه برای صادرات باید نشان استاندارد بین المللی اخذ شود و محصول با بسته بندی به روز به بازار های هدف عرضه شود کشور در این زمینه عقب است.

وی افزود: در شرایط کنونی این صنعت باید بر روی عرضه و فروش قرص ژل رویال در بازار بین المللی ورود کند که رقیب کمتری در بازار بین المللی دارد.

افزون بر این، رییس صندوق حمایت از صنعت زنبورداری کشور خاطر نشان کرد: این صندوق با کشور آفریقای جنوبی برای صادرات عسل به میزان 500 تن در سال تفاهم نامه منعقد کرده است.

بانکی پور یادآور شد: این صندوق با طراحی سامانه ای اینترنتی امکان معاملات فروش محصولات و تجهیزات مورد نیاز زنبورستان ها را فراهم کرده است که البته فقط محصولات و تجهیزات استاندارد پذیرش و معامله خواهند شد.

انتهای پیام /