زندگی‌های واقعی قربانی محبت‌های مجازی شدند / شبکه‌های اجتماعی؛ عامل اصلی تنش‌های زناشویی

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصراترک، یکی از مهمترین موضوعات در هر جامعه ای به حوزه «خانواده» بر می‌گردد، بنیانی که از آن به عنوان جایگاهی برای آرامش و امنیت هر فرد یاد می شود، اما با گذشت زمان، دلایل مختلف دست به دست هم داده اند که باعث سست شدن بنیان خانواده شوند و در نهایت طلاق و جدایی را رقم بزنند.

طی سالیان گذشته علاوه بر عللی هم چون اعتیاد، فقر، دخالت های خانوادگی و... گسترش تکنولوژی های نوپدید به صورت تدریجی در بین خانواده ها تعارضات زناشویی را به همراه داشته است. عمر ورود شبکه های اجتماعی کوتاه است اما آنچنان عمیق در خانواده ها رسوخ کرده اند که خیلی از زندگی ها قربانی نداشتن شناخت کافی از این فضاها می شوند.

نکته قابل توجه کوتاه تر شدن عمر زندگی زوجین است که براساس آمار های منتشره بیشترین میزان طلاق ها در پنج سال نخست زندگی رخ می دهد.

چندسالی است که زنگ خطر افزایش طلاق در خراسان شمالی به صدا در آمده و در صدر آسیب های اجتماعی استان جاخوش کرده است، در خرداد ماه سال جاری، حیاتی، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری در نشست خبری طلاق و خودکشی را در راس آسیب های اجتماعی خراسان شمالی برشمرد و گفت: تنها ارائه طرح نمی تواند این آسیب ها را رفع کند و نیازمند مطالبه و جذب اعتبارات ملی توسط دستگاه های مرتبط است.

خیانت؛ نتیجه ارتباطات ناصحیح زوجین در فضای مجازی مجید پورخیاط، کارشناس مسائل اجتماعی در گفتگو با خبرنگار عصر اترک با اشاره به این که پدیده طلاق مانند سایر مسائل اجتماعی پدیده ای پیچیده است، گفت: نمی توان تنها یک یا چند عامل مشخص را علت بروز طلاق در استان خراسان شمالی اعلام کرد. وی با بیان این که علت بروز طلاق از استان به استان و حتی شهر به شهر در کشور بر اساس فرهنگ و موقعیت اجتماعی افراد در زندگی متفاوت است، افزود: به همین دلیل برنامه ها و الگوهای پیشگیری از طلاق در صورتی که بومی نباشد، موفق نخواهد بود.

سه مثلث دغدغه مردم خراسان شمالی این جامعه شناس فقر و بیکاری، آینده فرزندان و ارزش های خانواده و مسکن را سه دغدغه مردم خراسان شمالی بر اساس نظرسنجی صورت گرفته در سال 96 عنوان کرد و گفت: هر کدام از این سه ضلع دلیلی بر زمینه های طلاق در جامعه است، زیرا با عدم تامین این دغدغه ها ایجاد نارضایتی و در نهایت درگیری های خانوادگی ایجاد خواهد شد. وی فقر و بیکاری را یکی از مهم ترین عوامل اجتماعی در مقوله طلاق دانست و ادامه داد: قیمت مسکن و اجاره بها؛ پوشاک؛ حمل و نقل و حتی خوراک در استان در قیاس با استان های همجوار بیشتر است و بر اساس تحلیل های انجام شده تورم خراسان شمالی همواره بالاتر از میانگین کشوری بوده است و همین عامل باعث شده مردم شرایط سخت تری نسبت به استان های دیگر داشته باشند. پورخیاط افزود: تمامی عوامل به عنوان پازلی در کنار هم باعث ایجاد فقر در استان می شود، به طوری که این عامل مهم اجتماعی بر اثر کمبود امکانات و تسهیلات زندگی موجب نارضایتی و سرانجام طلاق می شود. وی ادامه داد: متاسفانه طی ماه های گذشته که شاهد شیوع ویروس کرونا و همه گیری جهانی آن بوده ایم، بسیاری از افراد بیکار و از لحاظ اقتصادی ضعیف تر شدند و سختی زندگی را برای خانواده ها دو چندان کرده است. این مدرس دانشگاه افزایش روزانه قیمت مسکن و اجاره بها را یکی از عوامل افزایش گرایش به حاشیه نشینی که مشکلات زیادی به همراه دارد، خواند و گفت: خانواده هایی که سطح توقعات بالاتری داشته اند و هم اکنون باید براساس مشکلات مالی سقف خواسته های خود را پایین تر آورده و به ناچار در این مناطق زندگی کنند، دچار تعارضات خانوادگی و در نهایت طلاق می شوند. پورخیاط با اشاره ضرورت کسب مهارت های ارتباطی توسط جوانان ادامه داد: با توجه به تورم مسکن، جوانان برای شروع زندگی مشترک چاره ای جز قبول چتر حمایتی خانواده ها و زندگی مشترک در یک واحد و یا یک مجتمع را ندارند که در این موارد به دلیل نداشتن مهارت های ارتباطی و دخالت خانواده های زن یا شوهر زندگی های مشترک به سرعت به سمت طلاق و جدایی سوق پیدا می کنند.

خوره اعتیاد عامل دیگر طلاق این کارشناس مسائل اجتماعی یکی دیگر از عوامل اجتماعی در مسئله طلاق را اعتیاد دانست و گفت: اعتیاد امروز به بلای خانمان سوز خانواده ها تبدیل شده و زندگی ها را از هم می پاشد. وی با اشاره به این که 62 هزار معتاد در خراسان شمالی وجود دارد، ادامه داد: وضعیت استان خراسان شمالی بر اساس آماری که استاندار خراسان شمالی در جلسه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر این استان اعلام کرده در رتبه ششم اعتیاد در کشور قرار دارد که بسیار قابل تامل و نیاز به بررسی ابعاد مختلف پیامد های این آسیب اجتماعی به خصوص طلاق دارد. پورخیاط ادامه داد: زندگی 62 هزار خانواده تحت تاثیر اعتیاد و آسیب های ناشی از آن قرار دارد و روز به روز این عامل همچون خوره زندگی و بنیاد زندگی افراد جامعه را سست و در نهایت به تباهی می کشد.

شبکه های اجتماعی منبع اصلی تنش های زناشویی در عصر حاضر وی گسترش تکنولوژی های نوپدید را که به صورت خزنده و تدریجی زندگی خانواده ها را تحت تاثیر قرار داده است را یکی دیگر از شرایط و علل مهم تعارضات زناشویی یاد کرد. پورخیاط افزود: گسترش استفاده از شبکه های اجتماعی به حدی رسیده است که در روابط اجتماعی افراد نفوذ کردند و فضای ذهنی افراد جامعه را درگیر خود کرده است، به طوری که می توان آن را به جرات منبع اصلی تنش های زناشویی عنوان کرد. وی ادامه داد: این شبکه ها بر ابعاد مختلف زندگی از جمله ارتباط انسان ها با یکدیگر تاثیر گذاشته و تاثیرات مثبت و منفی فراوانی به همراه داشته است.

میانگین صحبت زوجین کمتر از 20 دقیقه در روز پورخیاط تاثیراستفاده از شبکه های اجتماعی را بر افزایش تعارضات زناشویی را فراوان خواند و ادامه داد: با گذری در صفحات اخبار حوادث شاهد درگیری های ناموسی و ماجراهای دادگاه های خانواده ای خواهیم شد که از ارتباطات ناصحیحی که در این شبکه ها شکل گرفته و منجر به خیانت خزنده و تدریجی شده است. این کارشناس ارتباطات اجتماعی روابط خیانت کارانه، اعتیاد به رسانه های اجتماعی و در پی آن نزاع های زوجین و حسادت هایی که به وجود می آید را از دلایل پنهان در پرونده های طلاق برشمرد. وی با بیان این که تکنولوژی در ذات مضر یا بد نیست، افزود: نمی توان به واسطه نداشتن مهارت استفاده از تکنولوژیی، آن را زیر سوال برد و نفی کرد، زیرا فضای مجازی نکات مثبت زیادی دارد اما اگر تحت تاثیر آثار منفی آن قرار بگیریم، بدون شک تهدید است. پورخیاط با اشاره به این که بر اساس تحقیقات انجام شده میانگین آمار صحبت کردن در خانواده ها در طول روز به کمتر از 20 دقیقه رسیده است، بیان کرد: سردی روابط زوجین در اثر استفاده نادرست از شبکه های اجتماعی باعث شده به جای فرصت گفت و گو در خانواده همه اعضای خانواده در فضای مجازی باشند، به طوری که همین عامل باعث کاهش روابط عاطفی آنان شده است.

کم رنگ شدن شادی در خانواده ها وی ضمن یادآوری محیط های شادی که در گذشته در خانواده ها وجود داشت، افزود: در حال حاضر صدای خنده های اعضای خانواده، تبدیل به ایموجی هایی شده که افراد برای هم از طریق شبکه های اجتماعی ارسال می کنند، انگار این شبکه ها خنده و شادی را از خانواده ها گرفته اند. وی ادامه داد: در مقاله ای در همین رابطه اشاره شده زوجینی که کمتر از رسانه های اجتماعی استفاده کرده اند، 11 درصد شادتر از زوجینی هستند که دائم از رسانه های اجتماعی استفاده می کنند. پورخیاط در پایان برنامه ریزی در راستای ارتقا سواد رسانه ای و مهارت های ارتباطی را به منظور کاهش پدیده طلاق بسیار مهم دانست.

زوجین به دنبال جبران کمبود محبت در فضای مجازی

علیرضا نیکزاد، روانشناس بالینی در گفتگو با خبرنگار عصر اترک با اشاره به عوامل موثر بر افزایش طلاق در استان خراسان شمالی ادامه داد: عدم شناخت زوجین از یکدیگر به دلیل تفاوت های فرهنگی و قومیتی، خیانت های زوجین تحت تاثیر فضای مجازی، اعتیاد، فقر و مشکلات اقتصادی همگی در افزایش روز به روز این آمار موثر است. وی با بیان اینکه باید برای افرادی که شرایط ازدواج برایشان محیا می شود، برای شناخت بیشتر از یکدیگر با هماهنگی خانواده چند ماه قبل از ادواج زمان گذاشته شود، گفت: در حال حاضر با توجه به اینکه بخش زیادی از شناخت ها در فضای مجازی و با تایید خود طرفین ازدواج صورت می گیرد، مشکلات زیادی در زندگی آینده پیش می آید. این روانشناس بالینی همچنین به ازدواج های سنتی در خانواده ها اشاره کرد و گفت: در این سبک ازدواج ها معمولا دخالت های خانواده های دو طرف و شخص سوم ایجاد تعارض و مشکل می کند. نیکزاد ضعف در مهارت های ارتباطی بین زوجین را سرتیتر دلایل اصلی طلاق عنوان کرد و گفت: هر ارتباطی از دو بخش کلامی و غیر کلامی تشکیل می دهد که بخش غیرکلامی ارتباط مهم تر است و 80 درصد ارتباط را تشکیل می دهد در حالی که زوجین گوش کردن را بلد نیستند و عدم شناخت باعث درک نادرست از یکدیگر خواهد شد. وی همچنین خودشناسی را مهم و قابل توجه خواند و اضافه کرد: افراد نسبت به خود شناخت ندارند، نکات مثبت و منفی شان را نمی شناسند و این دلیل باعث شده که از دیگران ایراد بگیرند.

مدرسین کلاس های پیش از عقد متخصص نیستند رئیس اداره مشاوره دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی به برگزاری کلاس های اجباری هشت ساعته پیش از عقد برای آموزش مهارت های ارتباطی زوجین اشاره کرد و گفت: متاسفانه افرادی که به عنوان مدرس در این کلاس ها حضور پیدا می کنند، متخصص نیستند، در صورتی که اگر از اساتید متخصص در حوزه به صورت کارگاهی نه سخنرانی بهره گرفته شود، قطعا می تواند تاثیرات مثبتی داشته باشد. نیکزاد فقر و مسائل و مشکلات مالی را یکی دیگر از عوامل موثر در افزایش طلاق ها عنوان کرد و گفت: استان خراسان شمالی در گروه استان های محروم کشور قرار دارد و متاسفانه بعد از ازدواج، به دلیل نداشتن شرایط شغلی زوج و برآورده نشدن توقعات زوجه، زندگی مشترک دچار مشکل می شود و دخالت ها و نظرات خانواده ها نیز باعث شدت گرفتن این موضوع خواهد شد.

محبتی که در فضای مجازی دنبال می شود

این روانشناس بالینی با اشاره به اینکه طی چندساله اخیر با گسترش شبکه های اجتماعی و راحتی دسترسی، خیلی از ازدواج ها متاثر از فضای مجازی رقم می خورند که به دلیل نداشتن شناخت از یکدیگر، عواقب بعدی را به همراه خواهد داشت. وی اشاره کرد: زن و شوهر بدون داشتن حد و مرز در فضای مجازی اقدام به انتشار مطالب و تصاویر خصوصی شان می کنند و برای جبران کمبودات عاطفی که دارند به دنبال تایید می گردند، که با حضور نفر سوم و تمجید از زن یا مرد باعث ایجاد خیانت ها در خانواده خواهد شد. نیکزاد خاطرنشان کرد: علاوه بر این در استان خراسان شمالی پنج قومیت با فرهنگ های مختلف در حال زندگی هستند که تفاوت های قومیتی و فرهنگی در برخی خانواده ایجاد تعارض می کند. این کارشناس مسئول تفاوت سنی دختر و پسر را نیز یکی دیگر از عوامل موثر در افزایش طلاق ها قلمداد کرد و گفت: در برخی از ازدواج ها پسر نسبت به دختر سن کمتری دارد و با توجه به اینکه سن عقلی دختر چندین سال از سن شناسنامه ای آن بیشتر است، این تفاوت سنی باعث ایجاد حس مالکیت در دختر و ایجاد سرخوردگی در مرد خواهد شد و در واقع در نقش زن و شوهر تغییر ایجاد می شود. نیکزاد مطرح کرد: بعد از طلاق و پاشیده شدن بنیان خانواده از یکدیگر، در اکثر مواقع مشکلات روحی و روانی که دختران طی می کنند در مقایسه با پسران دوره طولانی تری است. وی همچنین گفت: اگر خانواده دارای فرزند باشد، فرزندی که باید در کانون گرم خانواده رشد کند، مجبور است زندگی بدون پدر یا مادر را برای آینده اش انتخاب کند که عواقب جبران ناپذیر زیادی برای کودک به همراه خواهد داشت. این روانشناس بالینی اضافه کرد: بعد از جاری شدن طلاق علاوه بر جنبه های روانی و اجتماعی که زوجین را تهدید می کند، نگاه جامعه به زن مطلقه، آسیب های زیادی را برایش به همراه دارد و باعث افسردگی و ایجاد اضطراب در آنان می شود.

ارجاع 441 پرونده مشکلات خانوادگی طی 3 ماه علی اکبر صحرانورد، معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان شمالی نیز در گفتگو با خبرنگار ما گفت: در سال 97 تعداد یک هزار و 725 پرونده جهت دعوت به سازش زوجین از دادگستری به این سازمان ارجاع داده شد که 95 پرونده موفق به سازش شدند. وی همچنین ادامه داد: در سال 98 تعداد پرونده های ارجاع شده به بهزیستی افزایش پیدا کرد و از بین یک هزار و 880 پرونده ارجاع شده به این سازمان تعداد 243 پروند موفق به سازش و برگشت به زندگی داشتند. این مقام مسئول تعداد کل پرونده های ارجاع شده به بهزیستی در سه ماه نخست سال جاری را 441 پرونده اعلام کرد و گفت: از این تعداد 32 پروند سازش پیدا کردند و از گرفتن طلاق منصرف شدند. صحرانورد خاطرنشان کرد: در خراسان شمالی در سال های 97 و 98 سه عامل اعتیاد، بیکاری و فقر، دخالت خانواده ها به ترتیب بیشترین دلیل افزایش طلاق را به خود اختصاص داده اند.

اعتیاد، بیکاری و خیانت در صدر عوامل طلاق خراسان شمالی وی اضافه کرد: این در حالی است که در سال جاری دو مقوله اعتیاد و بیکاری همچنان در صدر قرار دارند اما روابط فرا زناشویی یا خیانت جایگاه سوم را به خود اختصاص داده است. این کارشناس مسئول یادآور شد: براساس تحقیقات و بررسی های انجام شده در بهزیستی خراسان شمالی بیشترین اختلافات و طلاق های حاصله در زندگی هایی رخ داده است که بین پنج تا 10 سال از عمر زندگی مشترکشان گذشته باشد. صحرانورد به برگزاری کلاس ها و کارگاه های آموزشی اجباری پیش از ازدواج برای کاهش آسیب طلاق اشاره کرد و گفت: در این راستا بهزیستی اقدام به برگزاری کلاس هایی با موضوعات خانواده، مهارت های زندگی، مهارت های زناشویی را در مراکز مشاوره و در خود سازمان می کنند. این کارشناس مسئول عنوان داشت: اختلافات ناشی از عدم آشنایی بر مهارت های زندگی باعث عدم شناخت زوجین از یکدیگر می شود و فضای مجازی نیز مزیدی برعلت شده است که این روابط به سمتی نابودی پیش رود. وی ادامه داد: در حال حاضر بخشی از ازدواج ها بنا بر درخواست دختر و پسر و باتوجه به آشنایی که در فضای مجازی پیدا کرده اند و با اصرار آنها و عدم توجه به خانواده ها ایجاد می شود که گاها سرانجام مطلوبی به همراه نخواهد داشت. این مقام مسئول نیز یکی از دلایلی که امروز باعث ایجاد فضای خیانت و از هم پاشیدگی در خانواده ها شده است را فضای مجازی عنوان کرد و گفت: فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی به سرعت در حال گسترش هستند و با توجه به راحتی دسترسی اقشار مختلف جامعه، ایجاد شکاف بین جامعه سنتی و مدرنتیه در حال جریان است.

زنان خانه دار، در فضای مجازی آسیب پذیرتر هستند وی خاطرنشان کرد: معمولا زنان خانه دار و گروهی که سواد رسانه ای کافی برای استفاده از فضای مجازی ندارند، در این شبکه های اجتماعی تاثیرپذیری بیشتری خواهند داشت. صحرانورد گفت: بسیاری از زنان دائما در حال مقایسه فضاهایی که در شبکه های اجتماعی به نمایش گذاشته می شود با زندگی شخصی شان هستند و انتظار دارند زندگی شان به این سمت و سو برود و در صورت برآورده نشدن خواسته هایشان درگیری های خانوادگی رقم می خورد. وی یادآور شد: متاسفانه براساس تورم موجود در کشور و پایین بودن میزان درآمد خانواده و عدم تطابق با هزینه ها شکاف مالی ایجاد می شود و مشاجرات خانوادگی ثمره اش خواهد شد. این کارشناس مسئول به اهمیت الگو گیری از سبک زندگی ائمه اشاره کرد و گفت: متاسفانه در زندگی های امروزه ضعف در بنیان ها و اعتقادات مذهبی خانواده ها نقش قابل تاملی در افزایش طلاق ها را دارد.

زنان مطلقه در تهدید آسیب های اجتماعی وی با بیان اینکه فرآیندهای بعد از طلاق نیز سازمان بهزیستی را درگیر می کند، گفت: خانواده هایی که دارای فرزندی هستند و بعد از طلاق برای تشکیل زندگی مجدد اقدام می کنند اما اعضای خانواده توانایی نگهداری کودکان را نداشته و این فرزندان به مراکز بهزیستی واگذار می شوند. صحرانورد با اشاره به اینکه بهزیستی چتر حمایتی برای فرزندان طلاق است، گفت: فرزندان طلاق با توجه به مسائل روحی، روانی و عاطفی که برایشان ایجاد می شود، قطعا آسیب پذیرتر هستند و نسبت به سایر هم سالانشان ممکن است دچار افسردگی، اختلالات روانی و عدم اعتماد به نفس شوند. وی افزود: این فرزندان معمولا دچار تعارضات هستند و در اکثر مواقع در ازدواج آینده خودشان قدرت تصمیم گیری در مقایسه با فرزندانی که در چتر حمایتی خانواده بزرگ شده اند را ندارند. صحرانورد اضافه کرد: با توجه به این نکته که دیدگاه مثبتی نسبت به زنان مطلقه در جامعه ما وجود ندارد، خیلی از زنان مطلقه در جامعه در بحث اشتغال و حضور در جامعه دچار تهدید هستند و ممکن است با آسیب های اجتماعی مواجه شوند.

خراسان شمالی در جایگاه نهم طلاق در کشور

علی زاهدی نیا، مدیرکل ثبت و احوال خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار ما در ادامه بیان داشت: نرخ خام ازدواج و طلاق ثبتی در کشور در سال 1397 به ترتیب 6.9 و 2.2 در هزار نفر بوده است یعنی به ازای هر یک هزار نفر جمعیت ساکن کشور به طور متوسط هفت رویداد ازدواج و دو رویداد طلاق رخ داده است. وی ادامه داد: این در حالی بوده است که نرخ خام ازدواج و طلاق ثبتی در استان خراسان شمالی در همین سال به ترتیب 9.4 و 2.3 در هزار بوده است که براین اساس جایگاه خراسان شمالی در ثبت ازدواج بالاتر از رقم نرخ خام کشوری و رتبه نخست ازدواج در این سال را در کشور داشته است. زاهدی نیا اضافه کرد: در سال 98 نیز براساس گزارشات آماری نرخ خام ازدواج و طلاق در کشور به ترتیب 6.43 و2.14 در هزار نفر بوده و این یعنی به ازای هر هزار نفر جمعیت ساکن در کشور به طور متوسط 6 رویداد ازدواج و 2 رویداد طلاق رقم خورده است. مدیرکل ثبت و احوال خراسان شمالی نرخ خام ازدواج و طلاق در خراسان شمالی در سال 98 را به ترتیب 8.64 و 2.32 در هزار بیان داشت و گفت: براساس این آمار استان در رتبه ازدواج همچنان جایگاه بالاتر از کشوری را داراست، اما در مقایسه استان نسبت به سال 97 از رتبه هشتم به رتبه 9 در طلاق رسیده است. وی یادآور شد: مطابق با گزارش طلاق های ثبت شده برحسب گروه های سنی که در پنج ساله نخست زندگی شان اقدام به جدایی کرده اند، در سال 98 بیشترین فراوانی طلاق ثبت شده در بین گروه های سنی 30 تا 34 سال در مردان و 25 تا 29 سال در بین زنان بوده است.

تهیه و تنظیم گزارش: آرزو رحمانی

انتهای پیام. /