زیان 9 میلیارد تومانی سه خودروساز بزرگ کشور
موتور تولید زیان در خودروسازی همچنان روشن است. صورت‌های مالی سه خودروساز بزرگ کشور در سال1400 که به تازگی در سامانه کدال منتشر شده است از زیان 9هزار و 450میلیارد تومانی تولید حکایت دارد. این در شرایطی است که زیان انباشته نیز قله 75هزار و 600 میلیارد تومانی را فتح کرده است.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای اقتصاد، بر اساس این گزارش اگر چه سرعت تولید زیان در 1400 نسبت به سال99 کاهش یافته، اما آمار‌ها همچنان از زیان‌سازی خودروسازان حکایت دارد. قیمت‌گذاری دستوری دلیل روشن زیان تولید و انباشته خودروسازان است حال آنکه به نظر می‌رسد سیاستگذار برنامه مشخصی برای حذف یا کاهش ضرردهی شرکت‌های خودروساز به واسطه تغییر شیوه قیمت‌گذاری ندارد.
در همین حال پیش بینی می‌شود با توجه به رشد هزینه نهاده‌های تولید در سال جاری و اصرار سیاستگذار به تثبیت قیمت، دور چرخش زیان دهی در خودروسازی افزایش یابد. این در شرایطی است که امسال برای تولید یک میلیون و 500 هزار دستگاه خودرو برنامه ریزی شده است.
سرعت تولید زیان در شرکت‌های خودروساز کاهش یافت. طبق صورت‌های مالی حسابرسی نشده خودروسازان در سامانه کدال هر چند سه خودروساز بزرگ کشور همچنان با زیان تولید و انباشته مواجه هستند، اما از سرعت رشد زیان دهی آن‌ها کاسته شده است.
بر این اساس زیان تولید در سال 1400 به 9میلیارد و 450میلیون تومان رسیده. این در شرایطی است که زیان انباشته نیز قله 76هزار میلیارد تومان را فتح کرده است. بنابر گزارش ارائه شده از سوی سه شرکت خودروساز بزرگ کشور (ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو)، زیان تولید نسبت به سال 99 حدود 40 درصد کاهش یافته و از سرعت رشد زیان انباشته نیز در 1400 کاسته شده است. بر این اساس قیمت‌گذاری دستوری دلیل مشخص زیان تولید و انباشته خودروسازان شناخته می‌شود. این در شرایطی است که سیاستگذار خودرو برنامه تعیین شده‌ای برای حذف آن از خودروسازی کشور ندارد.
هر چند فرامین هشت ماده‌ای رئیس جمهور مبنی بر واگذاری سهام دولت را می‌توان مبنای حذف قیمت‌گذاری دستوری از تولیدات خودروسازان عنوان کرد، با این حال فعالیت جدی برای عرضه سهام دولت دیده نمی‌شود. از سوی دیگر سیاستگذار خودرو نسبت به دیگر مسیر‌های اصلاح قیمت نیز روی خوش نشان نداده و همچنان بر قیمت‌گذاری دستوری جهت تنظیم بازار تاکید دارد.
آزادسازی قیمت خودرو راهکار بسیاری از کارشناسان و دست اندرکاران صنعت خودرو است برای حذف زیان دهی تولید؛ حال آنکه وزارت صمت با واهمه از تبعات اجتماعی رشد قیمت خودرو، هیچ گاه روی خوش به این پیشنهاد نشان نداده است. از سوی دیگر قیمت‌گذاری خودرو در بورس کالا می‌توانست مسیری شفاف در قیمت‌گذاری و عرضه خودرو به بازار باشد که این مسیر نیز با مخالفت جدی سیاستگذار خودرو روبرو بوده است. بدین ترتیب به نظر می‌رسد مسیر دیگری برای واقعی‌سازی قیمت نباشد مگر اینکه با واگذاری سهام معجزه‌ای در این زمینه رخ دهد.
در هر حال آنچه مشخص است، تا سیاستگذار خودرو نسبت به اصلاح و واقعی‌سازی قیمت تن ندهد، زیان تولید و انباشته خودروسازی همچنان روند صعودی خواهد داشت. اما آمار‌های ارائه شده از سوی سامانه کدال گویای واقعیت دیگری نیز هست. از ابتدای سال جاری تاکنون با توجه به روند صعودی نرخ تورم عمومی، رشد نرخ ارز و همچنین حذف ارز 4200تومانی هزینه خودروسازی به شدت رشد کرده.
این در شرایطی است که سیاستگذار خودرو نیز در اظهاراتی، رشد قیمت در سال جاری را منتفی خوانده، چرا که در آذر ماه سال 1400، رشد 18درصدی قیمت بر محصولات خودروسازان اعمال شده است؛ بنابراین با توجه به رشد هزینه نهاده‌های تولید به دلیل رشد نرخ تورم و ارز و... از یک سو و ثبات قیمت در سال جاری با صلاح دید سیاستگذار باید در انتظار رشد انفجاری زیان در شرکت‌های خودروساز باشیم. رشد زیان تولید و انباشته نیز سیگنال‌هایی است برای افت تولید و به دنبال آن اوج گیری دلالی و واسطه‌گری در بازار خودرو.
از دیگر سو همچنین رشد زیان انباشته و تولید به طور حتم واگذاری سهام خودروسازی را با مشکلاتی روبرو خواهد کرد. اما آمار کدال مبنی بر کاهش سرعت تولید زیان حاوی سه نکته است. نکته اول اینکه توقف تولید محصولات زیان ده همچون 405 و پراید در کاهش سرعت زیان نقش مهمی داشته؛ این در شرایطی است که پرتیراژ‌ها همچنان زیان ده‌ترین خودرو‌ها در این آمار شناخته می‌شوند. از سوی دیگر گروه پژو نیز زیان ده‌ترین محصولات در این آمار عنوان شده است.
سود و زیان فروش خودرو در 1400
بررسی صورت‌های مالی تلفیقی سه خودروساز بزرگ کشور مربوط به 12ماهه سال 1400 نشان می‌دهد این سه شرکت در مجموع حدود 9هزار و 450میلیارد تومان زیان را در بخش عملیات در حال تداوم (تولید) در صورت‌های مالی خود ثبت کردند. در میان این شرکت‌های خودروساز بزرگ، سایپایی‌ها با درج زیان تولیدی حول و حوش 6هزار و 655میلیارد تومان رتبه اول جدول زیان تولید را دارد.
بعد از این شرکت، ایران خودرو با ثبت زیان تولیدی حدود دو هزار و 478 میلیارد تومان رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. پارس خودرو نیز در صورت‌های مالی تلفیقی تا پایان سال گذشته در مجموع حدود 315میلیارد تومان زیان تولید را به خود دیده است. با توجه به زیان‌های تولید ثبت شده در صورت‌های مالی خودروسازان، سایپایی‌ها به تنهایی حدود 70درصد زیان تولید کل را به خود اختصاص داده اند.
اما بررسی ریز فروش شرکت‌های خودروساز نشان می‌دهد ایران خودرویی‌ها در این بخش با ثبت زیان حدود 5هزار و 600میلیارد تومان در صدر جدول قرار دارند. آبی‌های جاده مخصوص طی سال گذشته در مجموع حدود 451هزار و 600 دستگاه از انواع محصولات خود را برای مشتریان فاکتور کردند. از محل فروش این تعداد دستگاه خودرو حدود 109هزار و 340میلیارد تومان به حساب خود واریز کردند. این در حالیست که تولید این تعداد خودرو هزینه حدود 114هزار و 940میلیارد تومانی روی دست ایران خودرو گذاشته است.
در میان محصولات تولیدی ایران خودرو طبق ادوار گذشته گروه پژو بیشترین زیان فروش را در صورت‌های مالی این خودروساز ثبت کرده است. آبی‌های جاده مخصوص طی سال گذشته حول و حوش 300هزار دستگاه انواع محصولات خود با برند پژو را به بازار عرضه کردند.
فروش این تعداد خودرو با برند پژو زیانی حدود 6هزار و 840میلیارد تومانی به این خودروساز تحمیل کرده است. بعد از گروه پژو، گروه سمند در جایگاه دوم بیشترین زیان دهی در میان محصولات تولیدی این خودروساز قرار دارد. خودروساز ساکن کیلومتر 14 جاده مخصوص از محل فروش حدود 50هزار دستگاه انواع سمند عرضه شده بیش از هزار و 800میلیارد تومان زیان را تجربه کرده است.
رانا نیز با درج زیان حدود 31میلیارد و 400میلیون تومانی پشت سر گروه سمند در جاده زیان دهی حرکت کرده است. آبی‌های جاده مخصوص طی سال 1400 در مجموع حدود 28هزار و 380دستگاه رانا را برای حرکت به سمت بازار آماده کردند. اما برخلاف محصولات یادشده ایران خودرویی‌ها در فروش دنا سودده بوده اند. غول آبی جاده مخصوص در 12ماهه سال گذشته حدود55هزار و 750 دستگاه انواع دنا را برای مشتریان خود فاکتور کردند. فروش این تعداد دنا در سال گذشته حدود 500میلیارد تومان سود را به حساب ایران خودرو واریز کرده است.
آبی‌های جاده مخصوص در صورت‌های مالی تلفیقی سال گذشته خود سود و زیان هایما محصول مونتاژی چینی خود و همچنین تارا جدیدترین محصول حاضر در خطوط تولید خود را اعلام نکرده و جلوی نام دو خودروی یادشده در صورت‌های مالی خود خط تیره قرار داده اند.
حال به سراغ وضعیت فروش دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی خودروسازی سایپا می‌رویم. خودروساز ساکن کیلومتر 15 جاده مخصوص طی سال 1400 در مجموع حول و حوش 310هزار و 200 دستگاه از انواع محصولات تولیدی خود را برای مشتریان فاکتور کرد. از محل فروش این تعداد خودرو در مجموع حدود سه هزار و 160میلیارد تومان زیان را در کارنامه خود ثبت کرده است.
به رغم توقف تولید خانواده X 100 (پراید) نارنجی‌های جاده مخصوص همچنان از فروش این خودرو زیان را در صورت‌های مالی خود تا پایان سال گذشته درج کردند. آن طور که سایپایی‌ها در صورت‌های مالی خود اعلام کردند، از ناحیه فروش 127 دستگاه انواع پراید در سال گذشته، نزدیک به یک میلیارد و 510 میلیون تومان زیان دیده اند. خانواده X 200 (تیبا، ساینا و کوییک)، اما بیشترین زیان را نصیب خودروساز کیلومتر 15 جاده مخصوص کرده است.
این خودروساز سال گذشته در مجموع نزدیک به 263هزار و 270 دستگاه انواع محصولات حاضر در خانواده X 200 را به بازار عرضه کرد. فروش این تعداد از اعضای خانواده X 200 باعث شد تا سایپایی‌ها حدود چهار هزار و 618میلیارد تومان زیان را در صورت‌های مالی خود ثبت کنند. فروش شاهین که عنوان جدیدترین محصول گروه خودروسازی سایپا را یدک می‌کشد نیز با زیان همراه بوده است.
نارنجی‌های جاده مخصوص سال گذشته 21هزار و 950 دستگاه شاهین را در بخش فروش خود فاکتور کردند. فروش این تعداد شاهین زیانی حدود 77میلیارد و 900میلیون تومانی را به این خودروساز تحمیل کرده باشد. خودروساز ساکن کیلومتر 15 جاده مخصوص سال گذشته 4 دستگاه آریو فروخته و از محل فروش این تعداد آریو بیش از 835میلیون تومان ضرر کرده است. اما غول نارنجی جاده خصوص در فروش وانت 151 (وانت پراید)، چانگان و سراتو توانسته سود را به حساب خود واریز کند. سایپایی‌ها سال گذشته حدود 24هزار و 490 دستگاه وانت پراید فروختند.
فروش این تعداد خودرو سودی نزدیک به 825میلیارد و 430میلیون تومان به حساب این خودروساز واریز کرده است. همان طور که عنوان شد در فروش چانگان نیز سایپایی‌ها سود کردند. این خودروساز سال گذشته در مجموع بیش از 360 دستگاه چانگان را برای مشتریان فاکتور کرد. از محل فروش این تعداد چانگان بیش از 73میلیارد و 500میلیون تومان درآمد کسب شد.
فروش یک دستگاه سراتو نیز سودی حدود 53 میلیون تومانی برای این خودروساز به همراه داشته است. حال سراغ سومین خودروساز بزرگ کشور یعنی پارس خودرو می‌رویم. این خودروساز سال گذشته را با فروش بیش از 116هزار دستگاه خودرو به پایان رساند.
فروش این تعداد خودرو حدود 10هزار و 400میلیارد تومان درآمد برای این خودروساز به همراه داشت. اما با توجه به اینکه این تعداد خودرو بیش از 10هزار و 800میلیارد تومان هزینه تولید روی دست پارس خودرو گذاشت، بنابراین سومین خودروساز بزرگ کشور نیز از محل فروش محصولات حدود 398میلیارد تومان زیان به خود دیده است.
در میان محصولات تولیدی پارس خودرو، فروش حدود 64هزار دستگاه از خودرو‌های زیر مجموعه گروه Q 200 زیانی بیش از 286میلیارد و 900میلیون تومانی را برای این خودروساز به همراه داشته است.
پارس خودرویی‌ها سال گذشته بیش از هزار و 160 دستگاه برلیانس برای مشتریان فاکتور کردند. فروش این تعداد برلیانس زیانی حول و حوش 106میلیارد و 840میلیون تومان به این خودروساز تحمیل کرده است. فروش یک دستگاه خودرو از گروه رنو نیز زیان 11میلیون تومانی را در صورت‌های مالی پارس خودرو ثبت کرده است.
اما سومین خودروساز بزرگ کشور همانند شرکت مادر خود در فروش برخی از محصولات خود سودده بوده است. پارس خودرویی‌ها سال گذشته نزدیک به 13هزار و 690 دستگاه کوییک معمولی را برای مشتریان خود فاکتور کردند. فروش این تعداد کوییک معمولی درآمدی حدود 11میلیارد و 150میلیون تومانی برای پارس خودرو به ارمغان آورد؛ بنابراین شاهد هستیم سومین خودروساز بزرگ کشور برخلاف گروه Q 200 در فروش کوییک معمولی سوددهی را تجربه کرده است.
دیگر محصولی که پارس خودرویی‌ها توانسته‌اند در فروش آن سودی را نصیب خود کنند، گروه S 200 است. پارس خودرویی‌ها طی بازه یک‌ساله سال گذشته نزدیک به 12هزار و 450 دستگاه از محصولات زیر مجموعه گروه S 200 را به بازار عرضه کردند. فروش این تعداد خودرو بیش از 16میلیارد و 850میلیون تومان درآمد به حساب پارس خودرو واریز کرده است.
همچنین بخوانید