سالانه بین 30 تا 36 سانتی‌متر فرونشست در تهران داریم

شیعه کارشناس حوزه مسکن و طباطبایی دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران در برنامه بالاتر امروز دلایل خود را در خصوص ساخت مسکن کوچک مقیاس مطرح کردند.

اسماعیل شیعه کارشناس مسکن گفت: من به طبع مخالف ساخت مسکن کوچک مقیاس هستم در حالی که در سنت و فرهنگ ما خانه های ما مقیاس بالایی داشت ولی امروز خانه های ما کوچک و دارای مسائل های محتلف است.

او گفت: بر اساس آمار‌های رسمی تعداد معاملات مسکن در سال 1402 به کمترین میزان طی 10 سال اخیر رسیده و اکنون شاهد هستیم توان خرید مسکن از بیشتر دهک‌های جامعه سلب شده است.

شیعه افزود: چرا امروز بالاترین رفاهیات در شهرهای بزرگ است؟ اگر ما برنامه های اعتدال بخش را به همه جا ارائه دهیم مشکلی دیگر نخواهیم داشت. یک بخشی از مشکل مسکن در کشور ما این است که بنگاه‌های بزرگ اقتصادی جایی مثل بانک‌ها آمدند، رفتند، ما 17 تا بانک در کشور حدود بیش از 80 تا شرکت فعال دارند در حوزه مسکن، چرا اصلاً بانک باید بیاید در حوزه مسکن سرمایه گذاری کند، پولش را بیاورد در حوزه مسکن و روز به روز هم مشکل را بدتر کند.

این کارشناس اقتصادی گفت: باتوجه به اینکه تهران زلزله خیز است خدایی نکرده در زمان زلزله شاهد تبعات اسفبار هستیم. بر این اساس باید یک برنامه ریزی مدونی برای ساخت مسکن داشته باشیم.

او تصریح کرد: در دنیا الان کلمبیا و برزیل بررسی کنید خانه‌هایی با همین ادبیات، با همین توجیهاتی که شما مطرح می‌کنید خانه‌های 8 متری و 10 متری هم می‌سازند، ما به اینها نمی‌گوییم خانه، اگر واقعاً تعریف خانه را نمی‌دانید من یک بار تعریف خانه را برای شما عرض کنم، خانه جایی است که حداقل‌ترین و اولین چیزی که باید در آن تأمین شود سرپناه است، این خانه باید آرامش رفاه خانواده را تأمین کند، محل امن و رشد و تربیت بچه‌ها را تأمین کند، 25 متر کجا خانه است. متاسفانه امروز فرزندان مسکن مهر احساس فقیری می کنند.

در ادامه، محسن طباطبایی دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران گفت: مهمترین فاکتوری که در مسکن کوچک مقیاس وجود دارد دسترسی آسان مردم و تسهیل و تسریع شان به خانه دار شدن است. برای دولت هم به طبع تأمین زمین و تسهیلات و امکاناتش به مراتب راحت‌تر است و از همه مهمتر این که با توجه به شرایط اقتصادی هم جهانی، هم شرایط اقتصادی داخلی وقتی دسترسی آسان به مسکن کوچک مقیاس فراهم است چه دلیلی دارد که ما پروژه‌ها را معطل استاندارد‌های آن چنانی جهانی کنیم که البته این استاندارد‌ها قطعاً کاهش پیدا کرده است.

او افزود: بنده در یکی از مطالعات بررسی که کردم دیدم که در اروپا قبلاً سرانه هر نفر حدود 70 تا 75 متر بود ولی الان به مرز حدود 20 تا 30 متر است برای هر فرد. پس این را نشان می‌دهد که با توجه به تراکم جمعیتی در کلانشهر‌ها و بزرگ شهر‌ها و مراکز استان‌ها و از طرفی سوق جمعیت به شهر‌ها از بعُد اشتغال و فراهم بودن فرصت‌های اقتصادی مناسب نسبت به شهر‌های کوچک و روستا‌ها استقبال از مسکن کوچک مقیاس به مراتب بیشتر خواهد بود.

طباطبایی بیان کرد: در حال حاضر بانک‌ها خیلی راغب ترند تسهیلاتی که تزریق می‌کنند در حوزه مسکن سریعتر برگردد، سریعتر منجر به اقساط شود، شروع اقساط شان هر چه سریعتر صورت بگیرد و وقتی این اتفاق می‌افتد طبیعی است قطعاً هزینه‌ها هم کاهش پیدا می‌کند.

او افزود: الان یک پروژه‌هایی مثل نهضت ملی یا اقدام ملی در دولت قبل یا مسکن مهر در دولت‌های قبل‌تر پروژه‌هایی است که عملاً با چالش‌های عدیده‌ای مواجه است و یکی از این چالش‌ها این است که متراژ اینها حالا نگوییم زیاد بگوییم قابل توجه است یعنی پروژه‌ها از 70 - 80 متر تا 130 متر است، باز مکان یابی و جانمایی اینها به لحاظ این که زمین در کلانشهر برای این مقیاس و برای این جامعه هدف زیاد وجود نداشته، به تبع همان به شهر‌های اطراف، به شهر‌های جدید و حتی بافت‌های فرسوده ممکن است تسری داده باشند که قطعاً این مشکل را عدیده‌تر می‌کند.

طباطبایی تاکید کرد: ساخت مسکن از دولت های قبل هنوز مثمرثمر نبوده است. همین تهران سالانه بین 30 تا 36 سانتی متر در برخی از نقاط ممکن است فرونشست وجود داشته باشد. بنابراین مسکن کوچک مقیاس خواهان زیادی دارد.

وی گفت: همین الان در کره جنوبی مسکن کوچک مقیاس دارد اجرا می‌شد. در ژاپن ما اصلاً راه دور نمی‌رویم چرا بگوییم آمریکا، می‌گوییم کره، ژاپن، کشور‌های آسیایی همسایه‌های خودمان، همین ترکیه چه اشکالی دارد 30 متر، 20 متر، 50 متر دارند اجرا می‌کنند، اگر ما دقیق بیاییم ببینیم در دنیا چه خبر است و واقعاً یک نگاه جهان شمول داشته باشیم می‌پذیریم که مسکن کوچک مقیاس یکی از مهمترین راه‌های خروج از وضع موجود بی خانمانی بعضی از اقشار مردم است.

طباطبایی افزود: به طور متوسط متری 12 میلیون هزینه دارد الان یک آپارتمان 100 متری حدوداً یک میلیارد و دویست تمام می‌شود حالا شما همین را نصف کنید 600 تا، بانک 550 تا را تسهیلات می‌دهد خوب چه اشکالی دارد بانک بتواند 80 -90 درصد منابع یک پروژه را تامین کند. مردم با یک آورده اندک و چه بسا با آورده صفر صاحبخانه بشوند، مگر بسیاری از کشور‌هایی که نام بردیم مردم صاحبخانه نشدند چه اشکالی داشت مردم زود صاحبخانه شدند توانستند به خانه خودشان بروند مگر می‌شود کسی زود صاحبخانه بشود و بعد برود خودکشی کند که شما می‌فرمایید نرخ خودکشی بالا است.

او گفت: سرانه استاندارد مسکن در کشور ما 17 متر است. این یعنی بهینه نیست ولی کلانشهر تهران تمرکز جمعیت بالایی دارد و اگر این عدد ضریب داده شود رقم بزرگی خواهد بود. حداقل ده درصد جمعیت کشور ما مجرد هستند و اگر این عدد به سایر جامعه ضریب داده شود عدد بالایی خواهیم داشت. همین تهران سالانه بین 30 تا 36 سانتی متر در برخی از نقاط ممکن است فرونشست وجود داشته باشد.