سامانه مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران افتتاح شد

سامانه مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران به مناسبت هفته پژوهش با حضور معاون فرهنگی وزارت علوم افتتاح شد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت علوم، مراسم افتتاح این سامانه با عنوان مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران عصر یکشنبه با حضور عبدالحسین کلانتری معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و رؤسای مراکز پژوهشی و صاحبنظران و پژوهشگران در تالار فارابی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی برگزار شد.

در این سامانه داده‌های پیمایشی مرتبط با جامعه هدف آموزش عالی یعنی دانشجویان و اعضای هیأت علمی، مدیران، کارکنان و دانش آموختگان تجمیع و در قالب منحصر به فرد برای استفاده در پژوهش‌های مطالعات آموزش عالی ایران در اختیار آن حوزه قرار می‌گیرد.

مرکز رصد اجتماعی و فرهنگی آموزش عالی ایران در سال 1400 از سوی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم به منظور رصد و پیگیری وضعیت شاخص‌های اجتماعی و فرهنگی در حوزه آموزش عالی ایران شکل گرفته و بنا دارد با علم به گذشته و اکنون، به درکی از وضعیت این شاخص‌ها در آینده به منظور سیاست‌گذاری بهتر برسد.

این مرکز، همانند سایر رصدخانه‌ها (Observatories)، نهادی است که نَه‌تنها واقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی در آموزش‌عالی ایران را مشاهده و رصد می‌کند، بلکه روندها و گرایش‌ها در این زمینه را نیز شناسایی کرده و ضمن نظارت بر سیاست‌های کنونی آموزش عالی، به تولید راهبردهایی برای بهبود آموزش عالی و در نتیجه تأثیرگذاری بر سیاست‌های آموزش عالی کشور در ابعاد اجتماعی و فرهنگی کمک می‌کند.

مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی سامانه‌ای برای یکپارچه‌سازی تدوین داده‌های پیمایشی و تحلیل آن‌ها در حوزه آموزش عالی است که به همت مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی راه اندازی شده است.

رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: پژوهشگر به هیچ عنوان صداقت را برای رسیدن به اهدافش قربانی نمی‌کند. آنچه که موجب جلب اعتماد مخاطب و عامه مردم به علما و دانشمندان می‌شود، صداقت آنها است. نبود صداقت، مساوی سقوط دانشمند است و ما این حقیقت را به وفور در تاریخ عصر خودمان تجربه کرده‌ایم.

حجت الاسلام و المسلمین رضا غلامی در مراسم افتتاح مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران با اشاره به ویژگی‌های یک پژوهشگر، افزود: اولین نکته این است که تقریباً پژوهشگر برجسته و تحول آفرینی در دنیا نمی‌توان سراغ گرفت که برای رسیدن به اهداف بزرگش، متحمل زحمات طاقت فرسا نشده باشد.

وی با تاکید بر اینکه با راحت طلبی و تن آسایی، رسیدن به قله‌های مرتفع علمی میسر نخواهد شد، اظهار کرد: علاوه بر آن پژوهشگران برای رسیدن به اهداف خود سختکوشی می‌کنند و در این مسیر صبور و بردبار هستند؛ چرا که مسیر علم و نوآوری، مسیر همواری نیست و پیچ و خم‌ها و گردنه‌های فراوانی دارد و شرط عبور از این مسیر، صبر و بردباری است.

غلامی واقع بینی را شرط پژوهشگری دانست و یادآور شد: گاهی بعضی پژوهشگران برجسته‌ای که خودشان در خصوص واقع‌بینی کتاب نوشته‌اند، در مواجهه با حوادث اجتماعی، واقع بینی را کنار می‌گذارند و همانند یک فرد کم سواد مسائل را داوری می‌کنند.

رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم صداقت را از دیگر ویژگی‌های پژوهشگران ذکر کرد و افزود: پژوهشگر به هیچ عنوان صداقت را برای رسیدن به اهدافش قربانی نمی‌کند. آنچه که موجب جلب اعتماد مخاطب و عامه مردم به علما و دانشمندان می‌شود، صداقت آنها است. نبود صداقت، مساوی سقوط دانشمند است و ما این حقیقت را به وفور در تاریخ عصر خودمان تجربه کرده‌ایم.

وی مهمترین ویژگی یک پژوهشگر واقعی را آزاداندیشی عنوان کرد و گفت: یک پژوهشگر اسیر خرافات و موهومات، تحت سیطره تابوها و اسطوره‌ها و اسیر عادات و رسوم نامعقول نیست، پژوهشگر تحت سلطه ارباب قدرت نیست و به چیزی جز حقیقت و مسیر عقلانی برای تقرب به حقیقت، متعهد نیست.

به اعتقاد غلامی، پژوهشگر همواره اهل آموختن و علم آموزی است و هیچگاه خود را در آخر خط نمی‌بیند و هیچگاه از آموختن خسته نمی‌شود و تا پایان عمر شوق آموختن دارد و ادامه داد: پژوهشگران واقعی، اهل تقلید نیستند ولی اهل نقد هستند. پژوهشگران با نظریه‌ها، متعلق به هر کس که باشد، مواجهه انتقادی البته از نوع عالمانه و روشمند دارند و همچنین پژوهشگران، قدر "دیگری" را در جامعه علمی می‌دانند و ابایی از همزیستی علمی با آنها ندارند.

به گفته رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، "دیگری" برای پژوهشگران خصم نیست، بلکه برای یک پژوهشگر، مواجهه معقول با دیگری، مایه رشد و تعالی است.

وی با بیان اینکه دغدغه نوآوری از دیگر ویژگی‌های پژوهشگران است، اظهار کرد: پژوهشگر اهل درجا زدن و زیستن در مرداب، حرکت مستمر در یک چرخه محدود و تکراری، اهل گیر کردن در بن بست‌ها نیست، بلکه دائماً در مسیر نوآوری و جابجایی مرزهای علمی در حرکت است.

غلامی با بیان اینکه پژوهشگر برتر، مجسمه اخلاق و ادب است، گفت: هیچ عاملی و هیچ تکانه‌ای، پژوهشگر را از اخلاق و ادب دور نمی‌کند. چه در مواجهه با منتقد و مخالف و چه در مواجهه با دانشجو؛ چه در مواجهه با همکاران علمی و چه در مواجهه با عامه مردم. امیدوارم که همه ما بتوانیم خودمان را متصف به این صفات خوب بکنیم و به مایه افتخار جامعه علمی و کشور تبدیل شویم.

غلامی با اشاره به افتتاح مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی بیان کرد: ایجاد این مرکز، یک کار بزرگ و ملی محسوب می‌شود که می‌تواند فرصت رشد و ترقی مطالعات فرهنگی و اجتماعی در ساحت آموزش عالی و دانشگاه‌ها و همچنین ارتقا کیفی این مطالعات را در کشور فراهم کند.