«سرباز»؛ جسور در فرم، پرتوان در محتوا / نعمتالله و مقدمدوست باز هم تجربهای بدیع را روی آنتن بردند
هادی مقدمدوست و حمید نعمتالله در سریال «سرباز» تجربههای بدیعی را به اندوختههای قبلی تلویزیون در حوزه سریالسازی اضافه کردهاند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ سریال سرباز به عنوان مجموعه تلویزیونی رمضان سال 99 شبکه سه سیما، پخش خود را از اولین شب ماه ضیافت الهی آغاز کرده است. سریالی که هادی مقدمدوست کارگردان و محمدرضا شفیعی تهیهکننده آن بوده و فیلمنامه آن نیز به قلم حمید نعمتالله به نگارش درآمده است.
تصویربرداری این سریال که از آن به عنوان «عاشقانهای حماسی» یاد میشود از بهار سال 1397 آغاز شد و پس از یکی دو نوبت توقف ناگزیر و ناشی از کمبود بودجه، در دیماه سال 1398 به پایان رسید.
«سرباز» قرار است در پنجاه قسمت روی آنتن برود و در نتیجه پخش آن پس از پایان ماه مبارک رمضان نیز ادامه خواهد یافت. این مجموعه تلویزیونی محصول مشترک گروه فیلم و سریال شبکه سه سیما و ستاد کل نیروهای مسلح (قرارگاه مهارت آموزی) است.
داستان این سریال درباره پزشک وظیفهای به نام یحیی (آرش مجیدی) و هم خدمتیهای اوست. در اینمیان، یلدا همسر یحیی (الیکا عبدالرزاقی) نیز پابهپای او در ماجراها و اتفاقاتی که پیش می آید حضور دارد. این همراهی با توجه به ویژگیهای شخصیت یلدا چالشهای جذابی پیش روی این زوج جوان رقم میزند.
در خلاصه داستانی که دستاندرکاران «سرباز» پیش از آغاز در رسانهها منتشر کرده بودند تنها به یک بیت از حافظ شیرازی اشاره شده بود که: در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع / شب نشین کوی سربازان و رندانم چو شمع...
یکی از ویژگیهای سریال «سرباز» تعدد لوکیشن و تنوع جغرافیای بستر داستانی آن است. این سریال در شهرهای مختلفی چون تهران، لواسان، ساوه، قم، زاهدان، اهواز، خرمشهر، آبادان، زابل، قزوین، دماوند، پرند، مشهد و شهرهای کربلا و نجف تصویربرداری شده است.
سریال رمضانی شبکه سوم سیما جلوههای ویژه سنگین و قابلتوجهی نیز دارد که آن را از مجموعههای مشابه متمایز میسازد.
یکی دیگر از ویژگیهای فرمی این سریال استفاده از گفتار متن (نریشن) است. ناصر طهماسب گوینده و مدیر دوبلاژ باسابقه سینما و تلویزیون به عنوان راوی در «سرباز» حضور دارد. ضمن این که شخصیتهای سریال نیز گاهی بهعنوان راوی به صورت اول شخص احساسات و درونیات خود را بیان میکنند.
فهرست بازیگران «سرباز» نیز نشان دهنده یک ترکیب به ظاهر نامتجانس و حتی عجیب است. جایی که بازیگران پیشکسوتی همچون جمال اجلالی و اسماعیل محرابی در کنار نقشآفرینان جوانی همچون سیاوش خیرابی، گلوریا هاردی، نیما شعباننژاد، کاوه آهنگر، افسانه کمالی و حتی جواد خواجوی (بازیگر و طنزپرداز اینستاگرامی) حضور دارند. در کنار این افراد باید به فرحناز منافی ظاهر، رویا تیموریان، آرش مجیدی و الیکا عبدالرزاقی نیز اشاره کرد که در کارنامه کاریشان بازی در مجموعههای تلویزیون پربینندهای دیده میشود.
اصولا زوج نعمتالله و مقدمدوست چه در سینما و چه در تلویزیون به خاطر دو ویژگی مهم شناخته میشوند؛ اولین نکته روایت داستانهای سهل و ممتنع در فضاهای معمولی، اما به شدت مستعد اتفاقات و رویداهای غافلگیرکننده است. داستانهایی که ظاهرا پیچیدگیهای خاصی ندارد و مبتنی بر مناسبات و روابط اجتماعی آدمهایی از جنس مخاطبان و اطرافیان آنهاست. با این حال روند حوادث در عین سادگی، گرهها و چالشهایی دارد که بینننده را با خود همراه می کند.
دومین نکته، استفاده از تواناییهای کمتر دیدهشده و کمتر قدردیده بازیگرانی است که شاید در کارهای دیگر تنها گوشهای از تواناییهای خود را به نمایش گذاشتهاند. این اتفاق، هم در فیلمهای «آرایش غلیظ»، «سر بهمهر» و «شعلهور» و هم در سریالهایی همچون وضعیت سفید نمود بیشتری دارد.
اگرچه تنها دو قسمت از «سرباز» روی آنتن رفته است، اما به خوبی میتوان تفاوت بازی بازیگرانی همچون آرش مجیدی، الیکا عبدالرزاقی، جمال اجلالی و فرحنازمنافی ظاهر را به نسبت کارهای قبلی آنان دید.
«سرباز» نخواسته است تا در قالبهای مرسوم و کلیشهای سریالسازی در ایران قرار بگیرد
با توجه به این که داستان سریال سرباز هنوز در قسمتهای ابتدایی است، قاعدتا نقد و بررسی فرمی و محتوایی آن هنوز زود است و نمی توان به روشنی از نقاط ضعف و قوت آن گفت، اما آن چه مشخص است این مجموعه تلویزیونی نخواسته است تا در قالبهای مرسوم سریالسازی در ایران قرار بگیرد. این نکته در همین دو قسمت در شیوه بازی بازیگران، دیالوگهای جاندار، تصویربرداری و جانمایی دوربینها، فرم روایت داستان (همراه باگفتار متن) و البته مضمون کنجکاوبرانگیز آن خود را نشان داده است.
چنین مواردی بیش از هرچیز نشاندهنده جسارت و خطشکنی زوج مقدمدوست و نعمتالله است. فیلمسازانی که نشان دادهاند چه در مقام نویسنده و چه در جایگاه کارگردان، در عین این که انتقال پیام به بیننده برایشان حائز اهمیت است، احترام به وقت و سطح شعور و مخاطبان را هم درنظر دارند. آنها در آثاری همچون وضعیت سفید، سر بهمهر و شعلهور با پرهیز از افتادن به دام کلیشهها توانستند احساسات متناقض درونی انسانها را به تصویر بکشند و همراهی تماشاگران و مخاطبان را به خود داشته باشند.
درباره سرباز در روزهای آینده بیشتر خواهید شنید. سریال در مضمون و شکل ضمن احترام به مخاطب تجربههای بدیعی را به اندوختههای قبلی تلویزیون در حوزه سریالسازی اضافه کند.
منبع: آنا