سرمایه‌گذاری خارجی در ایران بیش از 6 درصد رشد داشته است
میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران در سال 2021 به 1 میلیارد و 425 میلیون دلار رسیده که با افزایش 83 میلیون دلاری نسبت به سال قبل، حدود 6.18 درصد رشد داشته است.
بر اساس گزارش سال 2022 کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل در خصوص وضعیت سرمایه‌گذاری خارجی جهان، میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران طی سال 2021 به 1 میلیارد و 425 میلیون دلار رسیده است که با افزایش 83 میلیون دلاری نسبت به سال قبل، حدود 6.18 درصد افزایش داشته است.
این در حالی است که سرمایه گذاری خارجی در ایران در سال های 2020 و 2019 و 2018 به ترتیب 11 درصد، 36.4 درصد و 30 درصد کاهش نشان می دهد. در مجموع روند سرمایه گذاری خارجی در ایران طی یک دهه گذشته نزولی بوده و به یک سوم تقلیل یافته است. این در حالی است که روند مزبور در مدت زمان یاد شده در بین کشور‌های در حال توسعه با شیب ملایمی صعودی بوده است.
بر اساس گزارشی که موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر کرده است، سال گذشته میلادی در جهان، 1.582 تریلیون دلار جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی انجام شده که نسبت به سال پیش از آن، 619 میلیارد و 171 میلیون دلار بیشتر است.
سهم ایران از این میزان سرمایه‌گذاری در جهان 0.09 درصد است. سهم ایران در سال 2020 برابر با 0.13 درصد و در سال 2019 برابر با 0.09 درصد بود. بر اساس این گزارش، ایران در سال 2021 (1400) در جایگاه هشتادم کشور‌های سرمایه پذیر جهان قرار دارد.
با اینکه همیشه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی کشور‌های توسعه یافته از سرمایه گذاری مستقیم خارجی کشور‌های در حال توسعه بیشتر بوده است اما در سال 2020، این روند معکوس شد و در سال 2021 ادامه یافت. سهم کشور‌های در حال توسعه از کل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی انجام شده در جهان در سال 2021 نزدیک به 52.87 درصد برابر با 836 میلیارد و 571 میلیون دلار بوده است. این رقم در سال 2020 برابر با 66.3 درصد بود. کشور‌های توسعه یافته 745 میلیارد و 739 میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کردند که 47.12 درصد کل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان است. این رقم در سال 2020 برابر با 31.2 درصد بود. به نظر می رسد، آغاز شیوع کرونا در سال 2020 بر میزان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی کشور‌های توسعه یافته به شدت تاثیر گذاشته است و این روند همچنان ادامه دارد.
بررسی میزان انباشت سرمایه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی طی دو دهه گذشته در جهان و منطقه و مقایسه وضعیت ایران نیز نشان می دهد وضعیت ایران از نظر میزان رشد جذب سرمایه طی این سال‌ها در مقایسه با کشور‌های منطقه مناسب است به‌طوری‌که رشد انباشت سرمایه در ایران در سال 2010 نسبت به سال 2000 حدود 11 برابر و در سال 2021 نسبت به 2010 حدود 2 برابر شده است. در میان کشور‌های منطقه، امارات متحده عربی چنین وضعیتی دارد و سایر کشور‌ها نتوانسته اند در هر دو دوره چنین رکوردی به ثبت برسانند.
با این وجود، میزان انباشت سرمایه خارجی 60 میلیارد دلاری ایران در سال 2021 نسبت به عمده کشور‌های منطقه بسیار پایین تر است و در این خصوص کشور‌های امارات، عربستان، ترکیه و مصر با انباشت سرمایه بین 120 تا 260 میلیارد دلار پیشتازند.
مهمترین چالش سرمایه گذاری در ایران ناشی از چالش های ساختاری اقتصاد ایران است. ریسک بالای اقتصادی کشور عمدتا به‌دلیل تحریم های خارجی، عدم ثبات اقتصادی، عدم درک درست سرمایه گذاران از جایگاه اقتصادی ایران، موانع حقوقی و ضعف ناکارآمدی سیستم قضایی کشور در حمایت از سرمایه و سرمایه‌گذاری خارجی از جمله موانع عمده جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران برشمرده می‌شود.
باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی صنعت، تجارت و کشاورزی