سرنوشت صادرات 200 میلیون دلاری ایران به سوریه چه می‌شود؟
صادرات ایران به کشور سوریه سالانه 200 میلیون دلار بوده که طبق اعلام مسئولان اگر مرزهای زمینی در این بخش تقویت میشد امکان صادرات کالاها به بیش از 500 میلیون دلار می‌رسد.
به گزارش مشرق، کشور سوریه بعد از برچیده شدن بساط داعش می توانست فرصت بسیار خوبی برای اقتصاد کشور باشد اما به دلایل مختلف که مهم‌ترین آنها نداشتن یک مرز زمینی مشترک مناسب باعث شد که نتوانیم به خوبی از این ظرفیت مهم اقتصادی استفاده کنیم وبه گفته کارشناسان هم در حال حاضر هم ممکن است با سقوط دولت بشار اسد در سوریه صادرات سالانه 200 میلیون دلار روند رو به کاهشی پیدا کند.
طبق بررسی ها سوریه بازار بکری برای صادرات محصولات ایرانی بود چراکه با توجه به وضعیت کشور سوریه به دلیل تحریم‌ها وهمچنین مصوبه ای که در سال های گذشته هیئت دولت سوریه مبنی بر ممنوعیت واردات کالا از ترکیه صادر کرده بود باعث میشد که محصولات و خدمات ایرانی توان رقابتی بالایی برای رقابت با محصولات مشابه خارجی خود پیدا کنند.
برای صادرات به سوریه با بررسی‌های انجام شده، تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی می‌توانستند در حوزه‌های انرژی، دارو و تجهیزات پزشکی، صنایع و تجهیزات زیر ساختی صنایع کشاورزی، دامی و غذایی که اولویت بیشتری را به خود اختصاص داده است اقدام کنند اما در این ایام با توجه به تحولات رخ داده در این کشور باید منتظر باشیم و ببینیم بازار کشور سوریه به چه سمت وسویی حرکت می کند.
در ادامه این گزارش روح اله لطیفی سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت درخصوص آخرین میزان صادرات محصولات و همچنین دلایل عدم رشد صادرات کالا به کشور سوریه صحبت کردیم.
سوال: سالانه ایران چه میزان صادرات کالا به کشور سوریه دارد و ارزش ریالی آن چقدر بوده است؟
لطیفی: بیشترین میزان صادرات به سوریه از 300 میلیون دلار در سال فراتر نبوده است به طوری که از ابتدای امسال تا به امروز 109 هزار و 82 تن کالا به ارزش 109 میلیون و 890 هزار و 580 دلار صادر شده است.
سوال: بیشترین میزان صادرات کالا به کشور سوریه چه بود ودر بخش کشاورزی کدام کالا پرطرفدار بوده است؟
لطیفی: امسال حدود 5 هزار و 442 تن لبنیات به ارزش 13 میلیون و 391 هزار و 889 دلار کالا به سوریه صار کرده‌ایم. همچنین حدود 6 هزار و 156 تن هم محصولات کشاورزی تازه‌از جمله صیفی جات، سیب زمینی، گوجه فرنگی، سیر، لوبیا، بادمجان، فلفل ونخود بوده که ارزش آن یک میلیون 596 هزارو 688 دلار بوده است.
همچنین در بحث صادرات خشکبار از جمله پسته و خرما هم از ابتدای سال تا پایان آبان ماه، یک هزار و 320 تن صادرات داشته‌ایم که ارزش کالای صادره2میلیون و 125 هزار و 325 دلار بوده است.
همچنین نارنگی، انگور، سیب تازه و هلو به میزان 6 هزار و 51 تن به ارزش 2 میلیون و 626 هزار و 253 دلار به این کشور صادر شده است. همچنین در بحث صادرات انواع روغن و انواع چربی توانسته‌ایم از ابتدای سال هزار و 66 تن به ارزش 2 میلیون و 481 هزار و 598 دلار صادرات داشته باشیم.
سوال: صادرات میوه و شیرینی به چه میزان رسید؟
لطیفی: میزان صادرات انواع شیرینی‌ها هم به 71 تن رسیده و در بحث صادرات سایر محصولات غذایی از جمله‌کنسروجات، مواد غذایی فرآوری شده به هزار و 802 تن رسیده‌است که ارزش کالای صادر شده 4 میلیون و 303 هزارو 908 دلار بوده است.
سوال: مهم ترین محصولات صادراتی ایران به سوریه چه بوده است؟
لطیفی: یکی از مهم‌ترین محصولات صادراتی ما در بازار سوریه بحث توتون و تنباکو بوده که میزان صادرات محصولات ما به 139 ونیم میلیون تن رسیده بود که از ابتدای سال ارزش ریالی آن 405 هزار و 266 دلار بوده است.
سوال: آیا مواد معدنی و مشتقات نفتی هم ایران به کشور سوریه صادر می کرد؟
لطیفی: در حوزه مواد معدنی و مشتقات نفتی هم 10 هزار و 324 تن محصول صادر کرده‌ایم که ارزش ریالی 5 میلیون و 787 هزار 923 دلار بوده و در حوزه دارو هم حدود 8 هزار و 200 کیلوگرم به ارزش 5 میلیون و 284 هزار 731 دلار صادرات داشته‌ایم.
در حوزه کود اوره هم 15 هزار و 262 تن به ارزش 4 میلیون و 957 هزار و 157 دلار کالا صادر کرده‌ایم، همچنین در حوزه کاشی و سرامیک هم 26 هزار و 690 تن به ارزش 2 میلیون و 907 هزار و 539 دلار کالا صادر کرده‌ایم.
انواع شیشه و ظروف شیشه‌ای هم به ارزش 5 میلیون 569 هزار و 508 دلار صادرات داشته‌ایم و در بخش محصولات فودلای که یکی از مهم‌ترین کالاهای صادر شده است هم به صادرات یک میلیون و 933 هزار و 428 دلار رسیده‌ایم و در حوزه توربین‌های بخار 36 میلیون و 877 هزار و 342 دلار صادرات داشته‌ایم.
سایر کالاهای صادره هم در حوزه لوازم خانگی، شیرآلات ساختمانی و انواع تراکتور و لوازم الکترونیکی و قطعات خودرو، دماسنج و مسواک و شوینده بوده است.
سوال: سال گذشته چه میزان صادرات کالا به کشور سوریه داشته‌ایم؟
لطیفی: در سال گذشته نیز مجموع کل صادرات ایران به کشور سوریه تنها 147 هزار و 23 تن کالا به ارزش 142 میلیون و 546 هزار و 399 دلار بوده است.
سوال: چرا با وجود روابط پر رنگ سیاسی‌در حوزه تجارت چندان موفق نبوده‌ایم؟
لطیفی: یکی از مولفه‌های مهم در حوزه تجارت و صادرات حوزه ارتباطی و حمل ونقل بوده است یکی از این مسیرهای تجارت حوزه زمینی بوده است. ایران با کشور سوریه مرز زمینی ندارد ولی از دو مسیر عراق و ترکیه امکان جغرافیایی برای ورود به این کشور داشته است که متاسفانه در مرز القائم بین عراق و سوریه به دلیل بمباران شدید آمریکا در سال‌های گذشته فرصت برای توسعه تجارت و صادرات کالا درا ین بخش به طور کامل ایجاد نشده بود.
یکی دیگر از مسیرهای موجود برای تجارت زمینی با سوریه مرز ترکیه ومنطقه حلب و ادلب و بعد از آن ورود به بازار شامات از کانال سوریه بود که این مسیر هم به دلیل عدم حضور هم پیمانان ایران و حضور پررنگ نیروهای ترکیه و هواداران آن و تشدید درگیری‌ها در چند ماه گذشته تجارت کالا چندان امکان پذیر نبود؛ بنابراین تنها مسیری که امکان ورود کالا در آنها وجود داشت اقلیم کردستان عراق بود که این مسیر هم به دلیل آنکه مرزهای مشترک با کردستان سوریه دارد عملا اعمال حاکمیت دولت وقت سوریه فراهم نبود در آمار صادرات ما به عراق شناسایی می‌شود و مسیرهای ثانویه قابل رصد نبود بنابراین مسیرهای زمینی کاملا مسدود شده بود وامکان صادرات با وجود ارتباطات و مباحث مشترکی که وجود داشت قطع شد.
سوال: آیا از مسیر دریایی برای صادرات کالا به کشور سوریه نمی توانستیم استفاده کنیم؟
لطیفی: یکی دیگر از مسیرهای تجارت ایران با سوریه مربوط به مسیر دریایی از طریق مدیریترانه و از تنگه باب المندب بود به طوری که از مسیر دریای سرخ و مدیترانه وارد بنادر لاذقیه میشدیم، اما به دلیل آنکه امکان صادرات تمامی کالا از طریق دریا وجود نداشت و به دلیل آنکه بخش زیادی از کالاها فساد پذیر هستند بنابراین امکان صادرات چندانی در این بخش وجود نداشت؛ بنابراین از طریق دریا تنها امکان صادرات کالاهای با عمر بالا از جمله فولاد، آهن و مصالح ساختمانی وجود داشت.
سوال: آیا ایران از مسیر هوایی برای صادرات کالا استفاده می‌کرد؟
لطیفی: یکی دیگر از مسیرهای تجارت کالا با سوریه بخش هوایی بود که در این بخش هم تنها فرودگاه دمشق و حلب امکان نشستن و برخاستن داشت، اما به دلیل گران بودن حمل کالا از طریق هواپیماهای کارگو تجار و صادر کنندگان تمایل چندانی به صادرات کالا از طریق بخش هوایی نداشتند مگر کالاهایی که ارزش زیاد در واحد تن داشتند که صرفه اقتصادی داشته باشد همین امر باعث شد که سهم بازار ایران از سوریه در حد انتظار نباشد. در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی از جمله در حوزه ساخت نیروگاه‌ها، پروژه‌های عمرانی، خودرو سازی سایپا کارخانه‌های تولیدی داشتیم، اما به دلیل عدم وجود راه‌های ارتباطی نتوانستیم در این بخش موفقیت چندانی به دست بیاوریم.
منبع: باشگاه خبرنگاران