سفر یا غیبت هدفمند قالیباف در بزنگاه؛ وقتی که یک رای مخالف CFT کم شد!

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، 9 مهرماه بود که مجمع تشخیص مصلحت نظام سرانجام پیوستن ایران به معاهده مقابله با تأمین مالی تروریسم (CFT) را تصویب کرد. مجمع تشخیص در حالی به پیوستن ایران به این کنوانسیون بین‌المللی رای داد که چند روز قبل از آن با فعال شدن مکانیسم ماشه مرگ برجام فرارسید و سایه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل بر سر تهران بازگشت. بسیاری این تصمیم مجمع تشخیص را بعد از سه دوره بررسی نوشدارویی بعد از مرگ سهراب خواندند. اما تندروها باز هم از این تصمیم خشنود نبودند و تصمیم گرفتند با طرحی دوفوریتی، دولت را از تحویل اسناد سی‌اف‌تی بازدارند.

این طرح در حالی تهیه شد که تندروها همه تلاش خود را به کار می‌گرفتند تا ایران به این کنوانسیون‌های مرتبط با FATF نپیوندد. اما به تعبیر ناظران پس از روی کار آمدن دولت چهاردهم، مسعود پزشکیان حاکمیت این بار اراده کرده بود به این کنوانسیون‌ها رای مثبت دهد. مجمع تشخیص مصلحت نظام پیوستن ایران به پالرمو را در خردادماه تصویب کرد و بررسی سی‌اف‌تی به خاطر درگرفتن جنگ 12 روزه بین ایران و اسرائیل به زمان دیگری موکول شد.

تیر تندروها به سنگ خورد

جنگ 12 روزه به جریان تندرو جان دوباره‌ای بخشید تا دوباره مانع‌تراشی برای همکاری‌های بین‌المللی را از سر بگیرد. تلاش برای خروج ایران از پیمان گسترش منع سلاح هسته‌ای، مخالفت با قرارداد همکاری تهران و آژانس از جمله این موارد بود. اما وقتی 9 مهرماه مجمع تشخیص مصلحت نظام کنوانسیون سی‌اف‌تی را نیز تصویب کرد با خشم تندروها روبه‌رو شد. نمایندگان تندرو در مجلس طرحی دوفوریتی تهیه کردند تا دولت از تودیع اسناد سی‌اف‌تی خودداری کند. با وجود این، دوفوریت این طرح با رای لب مرزی شکست خورد و رئیس مجلس، پس از انجام رأی‌گیری اعلام کرد که طرح برای بررسی به کمیسیون مربوطه ارجاع و به صورت عادی بررسی خواهد شد.

در حالی که رای آوردن دوفوریت طرح‌های مجلس نیازمند دو سوم آرای نمایندگان است، دوفوریت این طرح هفته گذشته با اختلاف لب مرزی، به حد نصاب نرسید؛ 150 نفر موافق این دوفوریت بودند و 73 نفر با این موضوع مخالفت کردند. این 73 نفر مخالف در حلقه نزدیکان رئیس مجلس قرار گرفته‌اند؛ شخصی که خود نیز به دوفوریت این طرح رای منفی داده است. از دیگر کسانی که به این طرح رای منفی دادند عبارت بودند از نمایندگانی مثل حسن قشقاوی، فداحسین مالکی، علیرضا منادی سفیدان، احمد نادری، سارا فلاحی، سید شمس‌الدین حسینی و حمیدرضا حاجی‌بابائی.

غیبت معنادار قالیباف در رأی سرنوشت‌ساز مجمع تشخیص

رجانیوز رسانه نزدیک به تندروها، خودداری قالیباف از به رای گذاشتن یک فوریت این طرح را نیز اقدامی بی‌سابقه و خلاف عرف خوانده و نوشته: «تیر خلاص این پروژه، ابلاغ بسیار سریع قانون توسط شخص رئیس مجلس بود که آخرین امیدها برای جلوگیری از اجرای آن را از بین برد.»

قالیباف چند روز پس از رای منفی خود به دوفوریت طرح یادشده قانون پیوستن ایران به سی‌اف‌تی را به رئیس قوه مجریه ابلاغ کرد. این موضوع باعث شد عملکرد محمدباقر قالیباف در صحن مجلس بار دیگر در کانون توجه قرار بگیرد؛ آن هم در حالی که هفته گذشته اعلام شد پیوستن ایران به سی‌اف‌تی در مجمع با اختلاف یک رای تصویب شده است. جالب آنکه محمدباقر قالیباف در این روز در صحن مجمع حضور نداشت و بنابر آنچه او در کانال تلگرامی خود منتشر کرده در یک سفر استانی از قبل برنامه‌ریزی‌شده به سر می‌برد.

از مواضع انقلابی تا اتهام هماهنگی؛ رفتار دوگانه قالیباف زیر ذره‌بین

قالیباف در همه سال‌های گذشته جزو مخالفین پیوستن ایران به کنوانسیون‌های پالرمو و سی‌اف‌تی بوده است. او 24 دی ماه سال گذشته در صحن علنی مجلس موضع خود درباره سی‌اف‌تی و پالرمو را بار دیگر بیان کرد و ایستادن بر مواضع اصولی را وظیفه انقلابی و عقلانی خواند. او گفت که زمانی که در مجلس دهم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بودم مواضعم در مورد این دو لایحه روشن و شفاف بود و همه می‌توانند به آن مراجعه کنند. پای این ها هم ایستاده ایم.

حالا بسیاری معتقدند که رای نیاوردن دوفوریت طرح مخالفان در مجلس در پی اقدام هماهنگ رئیس مجلس بوده است؛ همچنان که سفر استانی او در روز رای گیری در خصوص سی‌اف‌تی هدفمند بوده است.

قالیباف میان سوپرانقلابی‌گری و حاکمیت

قالیباف در سال‌های گذشته به جریان تندرو نزدیک شده است اما پس از روی کار آمدن دولت پزشکیان مسیری زیگزاگی طی کرده است؛ از یک سو می‌خواهد آنطور که خود را در رقابت‌های انتخاباتی با حسن روحانی نشان داده بود یک انقلابی نشان دهد و از سوی دیگر خود را بخشی از ارکان حاکمیتی می‌داند و می‌خواهد با تصمیمات کلان دولت همراهی کند ولو اگر در مقابل جریان انقلابی قرار بگیرد.

او در ارتباط با قانون عفاف و حجاب هم چرخش مشابهی از خود نشان داده بود. او که از مدافعان قانون عفاف و حجاب بود دو سال قبل وقتی لایحه آن در دست بررسی بود اعلام کرد که کسی نمی‌تواند از بار وظایف و مسئولیت‌های خود به این بهانه که قانون جدید حجاب در حال بررسی است شانه خالی کند و هنجارشکنی در مورد حجاب باید جرم‌انگاری شود. با این حال او رفته‌رفته مواضعی می‌گرفت که خود را از تندروها جدا کند تا آنکه سال گذشته اعلام کرد «شورای عالی امنیت ملی مصوبه دارد که اگر موضوعاتی سبب چالش و تنش شود، دبیرخانه می‌تواند آن را متوقف کند. وقتی میگوییم مصوبه دارد، یعنی مصوباتش بعد از تأیید حضرت آقا قانون است.»

قالیباف با سفر، از بار CFT شانه خالی کرد

اما موضوع سی‌اف‌تی برای او حساسیت بیشتری داشته است که او نه به صراحت رای خود را عوض کرده و نه از آن عقب‌نشینی کرده است. این موضوع برای او نقش یک دوراهی تاریخی داشت که انتخاب هر مسیر می‌توانست تبعات سنگینی برای او به دنبال داشته باشد. به این ترتیب، قالیباف در روز رای‌گیری در خصوص سی‌اف‌تی ترجیح داد در سفر استانی باشد تا صحن مجمع؛ ترجیح داد در پاسخ به هر سوالی بگوید «در سفر بوده‌ام» تا اینکه بخواهد مسئولیت سنگین پیوستن یا نپیوستن به سی‌اف‌تی را برعهده بگیرد. در حالی که اگر او در مجمع تشخیص مصلحت نظام رای مثبت می‌داد جناح تندرو او را به خاطر این تصمیم بازخواست می‌کردند و در صورت رای نیاوردن سه باره کنوانسیون همراهی اش با تصمیم دولت و دیگر ارکان حاکمیت زیر سوال می‌رفت؛ دو گروهی که او برای تضمین آینده سیاسی خود به حمایت آن‌ها نیاز دارد. ظاهرا در سفر بودن اگرچه انتقاداتی را متوجه او می‌کرد اما دست‌کم آینده سیاسی او را به خطر نمی‌انداخت.

قالیباف در کانال تلگرامی خود در همین رابطه توضیحاتی داده که به نظر می‌رسد بخواهد از زیر بار سی‌اف‌تی و پالرمو شانه خالی کند. او نوشته که لایحه پیوست ایران به کنوانسیون سی‌اف‌تی مصوبه مجلس دهم بوده و مجالس یازدهم و دوازدهم نقشی در این زمینه نداشته است. رئیس مجلس در خصوص ابلاغ مصوبه پیوست ایران به این کنوانسیون بین‌المللی هم توضیح داده که فقط مصوبه قانونی که در مجمع تشخیص تایید شده را ابلاغ کرده است و این کار بر اساس قانون اساسی وظیفه او بوده است.

شاید برنامه ریزی برای سفر استانی به سمنان به جای حضور در مجمع تشخیص به نوعی عقب‌نشینی قالیباف در خصوص سی‌اف‌تی باشد و نوعی حمایت از اجماعی باشد که دولت پزشکیان به وجود آورده است اما او در مواردی هم در دوگانه دولت و تندروهای مجلس، طرف تندروها را گرفته است. یکی از آنها، قانون مشاغل حساس بود که او در کنار دیگر تندروها قرار گرفت و زمینه استعفای ظریف از معاونت راهبردی رئیس جمهور را فراهم کرد.

نهایتا آنکه یک پای قالیباف این سمت جوی (دولت و حاکمیت) و پای دیگرش آن سمت جوی (در میان تندروها) است. او این بار توانست با غیبت هدفمند در سمت دولت قرار بگیرد. اما این جوی در آینده عریض خواهد شد.

29211