سقوط سالانه 30 هواپیمای بوئینگ 747 در جاده‌های کشور! / انحصار با آزادسازی واردات از بین نمی‌رود

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - مهران شفاعتی؛ شاید جالب باشد که بدانید ایرانخودرو و سایپا بزرگ‌ترین خودروسازان خاورمیانه محسوب می‌شوند. شرکت‌هایی که شاید "بزرگ ترین" به نظر برسند، اما در عمل احتمالا با شنیدن نامشان به یاد کیفیت ساخت پایین محصولاتشان بیفتید. محصولاتی که سال هاست با حمایت‌های مطلوبی از سوی دولت‌های مختلف روبه رو شدند. حمایت‌هایی شامل بالا بودن تعرفه واردات خودرو، ممنوعیت واردات در بحران‌های ارزی، از بین بردن شرایط رقابتی، وجود انرژی و کارگر ارزان در بازار بود، اما باز هم خودروسازان عزمی جدی در بالا بردن و به روزرسانی محصولات از خود نشان ندادند. فسیلی که همچنان تولید می‌شود! این درحالی است که بسیاری از خودرو‌های تولیدی سنگین و یا سواری در این شرکت‌ها همچنان با تکنولوژی دهه‌های گذشته کشور‌های صنعتی در حال تولید و عرضه هستند. به عنوان مثال کامیون بنز 1924 که با نام بنز مایلر نیز شناخته می‌شود، از سال 1343 شمسی تا به امروز با همان شکل و شمایل در کشورمان تولید می‌شود که نشان از یک عقب ماندگی محسوسی در صنعت خودروی ما دارد و موجبات نارضایتی مردم را به همراه داشته است.

کیفیت را بهبود دهید! برهمین اساس نیز رهبر معظم انقلاب در دیدار ماه گذشته خود با فعالان اقتصادی به موضوع کیفیت پایین خودرو‌های تولیدی کشور اشاره کردند و گفتند: این همه حمایت در طول این سال‌ها از صنعت خودرو در کشور شده، [اما] کیفیت خودرو خوب نیست، مردم ناراضی‌اند، درست هم می‌گویند، حق با مردم است؛ یعنی اعتراض مردم به‌جا است. این صنعت نتوانسته رضایت مشتری را جلب کند؛ باید شما بتوانید رضایت مشتری را جلب کنید؛ لذا مسئله‌ی کیفیت در درجه‌ی اول است. بابک صدرایی؛ کارشناس بازار و صنعت خودرو در گفتگوی اختصاصی خود با دانشجو با اشاره به سخنان رهبر انقلاب گفت: خودرویی که چهار دهه است تولید می‌شود، نه تنها از نظر کیفی ارتقا نیافته، بلکه هر سال شاهد کاهش کیفیت نسبت به سال‌های گذشته هستیم، امروز مردم معتقدند 206 صفر سال 1400 به شدت بی کیفیت‌تر از 206 مدل 90 است و این موضوع برای صنعت خودروسازی کشور یک فاجعه به شمار می‌رود، در حالی که خودرو را با قیمت‌هایی بسیار بالاتر از رنج جهانی به مردم می‌فروشد، با توجیه زیان بار بودن.

در رویای رتبه یازهم جهان براساس سند راهبردی صنعت خودرو، ایران باید تا سال 1404 در تولید خودرو رتبه یازدهم جهان را بدست آورد که درحال حاضر با روند فعلی، احتمالا دستیابی به این هدف در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. مجتبی استاد رحیمی؛ معاون کیفیت گروه صنعتی ایران‌خودرو معتقد است: با توجه به اینکه صنعت خودرو در راس تحریم‌ها قرار گرفت، نتواستیم خود را در معرض ارتقا قرار دهیم. به گزارش دانشجو، با توجه به اینکه خودروسازان از حمایت بی دریغ دولت‌های پس از انقلاب بهره‌مند بودند، شاید بهانه تحریم منطق قابل قبولی برای عقب ماندگی صنعت خودرو نباشد، چراکه ما با تحریم‌های سخت تری در ساخت تسلیحات دفاعی - نظامی مواجه بودیم، اما درحال حاضر به قدرت موشکی در سطح جهان تبدیل شده ایم و این قبیل مسائل، سوالات بی جواب زیادی را در بین مردم به وجود می‌آورد. مواجهه مسئولین با یک تصادف بزگ زنجیره ای! این درحالی است که 20 دی ماه سال جاری خبر وقوع تصادف زنجیره‌ای مهیب 60 خودرو در جاده بهبهان سرخط خبر‌ها شد که این حادثه 5 کشته و ده‌ها مصدوم برجای گذاشت. نکته دردناک و قابل توجه در این حادثه مربوط سخنان سردار سید کمال هادیان فر؛ رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی می‌شود که وی خبر داد، ایربگ هیچ یک از خودرو‌های حادثه دیده باز نشده است. در این میان نیز انتقاد‌ها نسبت به کیفیت پایین خودروسازان افزایش یافت، اما مهدی رحیمی، مدیر طراحی مرکز توسعه محصولات ایران خودرو اظهارنظر متفاوتی کرد و گفت: اگر مشخص شود که اشکال از کیسه هوا بوده ما طبق قرارداد‌های بین المللی باید به سراغ تولید کننده آن کیسه هوا برویم و مقصر سازنده کیسه هوا است... اگر ایراداتی در خودرو‌های تولید شده مشاهده می‌شود این ایرادات خیلی "محتوایی" نیست که خودرو در حد فروش نباشد. اما این اظهار نظر‌ها تمامی نداشت. به طوری که سهیل معمارباشی؛ مدیرکل دفتر صنایع خودرو وزارت صمت در مورد این حادثه در سخنانی قابل تامل مطرح کرد: برای اینکه کسیه هوای خودرو‌ها باز شود، شتاب منفی خاصی باید به خودرو وارد شود! هواپیما‌هایی که در جاده‌های کشور سقوط می‌کنند! به گزارش دانشجو، براساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور، در سال 1399 تعداد 15 هزار و 396 نفر از هموطنانمان جان خود را در تصادفات رانندگی از دست دادند. جالب است بدانید این آمار با تعداد مرگ و میر سقوط 30 عدد هواپیمای مسافربری بوئینگ 747 برابری می‌کند! این مسئله بار دیگر زنگ خطر کیفیت بسیار پایین خودرو‌های داخل و عدم پاسخ گویی خودروسازان را به صدا درآورد. خودرو‌هایی که می‌توانند به ارابه مرگ تبدیل شوند و جان مردم را تهدید کنند! خودروسازان منکر هرگونه حمایت بودند! مرتضی شجاعی؛ کارشناس صنعت خودرو در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری دانشجو با اشاره به گلایه‌های رهبر انقلاب در مورد صنعت خودروی کشور گفت: پیش از این سخنان رهبر انقلاب، اگر با بسیاری از مدافعان وضع کنونی خودروساز‌ها که بعضا تا 40 سال هم با این صنعت گره خورده اند و همچنان هم نفوذ دارند، صحبت می‌کردید، منکر هرگونه حمایت می‌شدند و می‌گفتند فقط یک تعرفه هست که می‌توانید آن را بردارید. آن‌ها می‌دانستند واردات خودرو آزاد نمی‌شود و کشور با منابع ارزی محدودی مواجه است، قبل از سخنان رهبری، منکر کیفیت پایین و حمایت‌ها می‌شدند، اما بعد از سخنرانی رهبر انقلاب بیانیه دادند و جلسات فوری تشکیل دادند، اما همچنان اتفاق خاصی نیفتاده است. سیاسی کاری بلای جان خودروسازی او با تبیین دلایل عقب ماندگی صنعت خودروی کشور ادامه داد: طبق گفته یکی از مدیران ارشد وزارت صمت، آن چیزی که صنعت خودروی ما باعث عقب ماندگی شده، مدیر ارشد در یک صنعت خودروسازی می‌تواند باج سیاسی دهد و یا غیراقتصادی عمل کند و جایگاهش حفظ شود و منافع حزبی و سیاسی را تامین کند و باز هم بماند. من به این موضوع قائلم و باید بگویم که شیوه و ساختار و حکمرانی بر صنعت خودروی ما به گونه‌ای است که می‌طلبد تا شما سیاسی و دولتی عمل کنید و درواقع نوع نگاه به پست مدیر ایرانخودرو برای یک نماینده مجلس و فرد سیاسی، جذابیتش کمتر از وزیر صمت نیست. شما نمی‌توانید از همچین صنعتی انتظار یک برون دادی مشابه عملکرد تویوتا یا هیوندا داشته باشید.

پاسخگویی در صنعت خودرو مرده است این کارشناس صنعت خودرو افزود: معاون کیفیت ایرانخودرو اعلام می‌کند که به خاطر نداشتن نقدینگی نمی‌توانیم کیفیت را بالا ببریم. سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که اگر فرض کنید که مشکل شما نقدینگی یا تحریم است، در سال‌هایی مانند 1390 که تحریم نبودید، کدام پیشرفت را در این صنعت رقم زدید که بگویید در این 10 ساله رقم نخورده است. شما استمرار وضع موجود بوده اید، یک خودروی پژو 405 را سال 1373 لانچ کردید و بالا آورده اید و رفته رفته کیفیتش افت کرده است و سطح ایمنی پایین بوده و خیلی از استاندارد‌های روز را نمی‌شد روی این ماشین سوار کرد، ولی شما به اجبار سوار کردید و از یک جایی به بعد هم از خط تولید خارج کرده اید. این مسئله نمی‌تواند توجیه کننده وضعیت فعلی باشد. درواقع پاسخگویی در صنعت خودروی کشور مرده است آزادسازی واردات، انحصار را از بین نمی‌برد شجاعی با اشاره به اثرات مخرب طرح آزادسازی واردات خودرو گفت: واردات خودرو انحصار را از بین نمی‌برد. یعنی بیش از 90 درصد بازارتان در دستان 2 خودروساز است که در حال ایفای نقش هستند، واردات 60 هزار دستگاه خودرو در بازار یک میلیونی، انحصار را رفع نمی‌کند. واردات صرفا باعث رقابت نمی‌شود. یعنی اینکه صرفا 60 هزار دستگاه کنار عملکرد این‌ها قرار دهند، بعد از یک مدت با یک منابع ارزی محدودش می‌کنند یا اینکه آن یک میلیون دستگاه، راه خودشان را با آن فروش اقساطی و امثالهم مجددا باز می‌کنند. زیان‌های انباشته را تعیین و تکلیف کنید وی در پایان سخنان خود اظهار داشت: باید زیان انباشته ایران خودرو و سایپا تعیین و تکلیف شود، چراکه با این اعداد درشت، وضعیت واگذاری سهامشان شدنی نیست. این مجموعه‌های تودلی و مجموعه‌هایی که سهامداری ایرانخودرو و سایپا برایشان توفیق اجباری بوده است باید کنار بروند. آن‌ها تمایلی نداشتند، اما دولت به آن‌ها دینی داشته و سهمی را واگذار کرده است، مثل بسیاری از بانک‌ها و صندوق‌های بازنشستگی که وزیر کار می‌گوید این سهام را به دلیل زیان ده بودن نمی‌خواهیم. رابطه خودروساز و قطعه ساز را باید شفاف کنیم و یک برنامه توسعه‌ای برای صنعت بچینیم و حمایت هایمان را مشروط و کاهنده کنیم و در کنارش واردات را طوری که به تولید داخلمان ضربه نزند، باز کنیم و از همه این‌ها مهم‌تر هرکسی که قرار است مسئول دولتی یا بخش خصوصی در این صنعت شود، نسبت به آن نقشه توسعه‌ای و تصویر کلانی که برایش لحاظ شده است، پاسخگو شود و هزینه مسئولیت برایش افزایش یابد. جمع بندی به گزارش دانشجو، سالیان درازی است که حمایت‌های همه جانبه‌ای از صنعت خودروی کشور می‌شود، اما این حمایت‌ها نتوانسته اثری در بالا بردن کیفیت خودرو‌ها داشته باشد. این درحالی است که ماه گذشته رهبر انقلاب هم به 2 غول خودروسازی کشور انتقادات و گلایه‌هایی را در جهت کاهش کیفیت مطرح کردند. شرکت‌هایی که تا قبل از این سخنان هرگونه انتقادات را در مورد خوشان قبول نداشتند، حالا بعد از این سخنرانی شاهد برگزاری جلسات در جهت افزایش کیفیت تولیدشان هستیم، اما تا به امروز هم اتفاق خاصی نیفتاده است. به نظر می‌رسد، صنعت کشور نیاز به یک نقشه راه توسعه بلند مدت دارد تا یک بار برای همیشه از این باتلاق خارج شوند و امنیت و رفاه مصرف کنندگان را هم در نظر بگیرند. حالا بالاخره باید دید که خودروسازان در آینده تصمیمی برای تغییر شرایط موجود می‌گیرند؟