سناریو جدید آمریکا در منطقه با کارت «آوارگان داعشی»
علاوه بر خودِ داعش، آوارگان وابسته به این گروه تروریستی - تکفیری در اردوگاه مخوف «الهول» در شمال سوریه نیز همواره از کارتهای فشار آمریکا بودهاند که در مواقعی که بخواهد اقدام به فعالسازی آنها در منطقه میکند.
به گزارش الف، طی دو سال گذشته که فشار برای اخراج نظامیان آمریکایی از منطقه و به شکل ویژه عراق تشدید شده تحرکات عناصر تروریستی موسوم به هستههای خفته داعش نیز چه در این کشور و چه سوریه به شکل قابل توجهی افزایش یافت که بارزترین آنها انفجار خونین بغداد در بهمن ماه سال 1399 همزمان با ورود «جو بایدن» رئیس جمهور دموکرات آمریکا به کاخ سفید بود. بعد از آن نیز حملات جسته و گریخته داعش در مناطق مختلف عراق و سوریه ادامه داشت و عناصر این گروه تروریستی اغلب در درگیری با نیروهای حشد شعبی عراق بودند.
بسیاری از ناظران معتقدند که عمده علت این خودنماییهای داعش، فشارهای وارد شده به آمریکا برای اخراج نظامیان خود از منطقه بوده و واشنگتن قصد دارد وانمود کند که نیروهای ایالات متحده و ائتلاف بینالمللی ضامن امنیت منطقه هستند و در نبود آنها تروریسم فرصت جولان پیدا میکند. برخی نیز عواملی همچون شیوع اپیدمی کرونا و سپس جنگ اوکراین را یکی از دلایل تشدید تحرکات داعش میدانند؛ چرا که ممکن است این گروه تکفیری قصد داشته باشد از مشغول شدن جهان به بحرانهای مذکور برای تجدید قوای خود سوء استفاده کند.
اما گذشته از کم و کیف و دلایل فعالیت هستههای خفته داعش بسیاری از نگرانی طرفهای منطقهای و جهانی مربوط به بستر احیای این گروه تروریستی است که به طور خاص اردوگاه مخوف «الهول» در سوریه میباشد. در این اردوگاه ترسناک که در شمال سوریه واقع شده و تحت کنترل نیروهای «قسد» وابسته به آمریکا قرار دارد بیش از 74 هزار نفر زندگی میکنند که در ارتباط با عناصر داعشی بودهاند و خانواده آنها هستند. 11 هزار نفر از این افراد اروپایی هستند و همچنین درصد بالایی از جمعیت اردوگاه الهول را کودکان زیر 12 سال تشکیل میدهند.
همانطور که اشاره شد الهول یک اردوگاه ترسناک بوده و بسیاری آن را بمب ساعتی منطقه تعبیر میکنند که هرلحظه امکان انفجار آن وجود دارد. به ویژه با توجه به شرایط وخیم این اردوگاه که بستر لازم را برای انجام هرگونه جنایتی فراهم کرده؛ تا جایی که از سال 2019 تا 2021 بیش از 110 قتل وحشیانه در اردوگاه الهول اتفاق افتاده است. آتش زدن چادرهای اردوگاه نیز یکی از تحرکات خشونتآمیز معمول در این اردوگاه محسوب میشود.
اما ترسناکتر از همه حملات مداوم عناصر داعش به این اردوگاه و فراری دادن خانوادههایشان از آنجاست. نیروهای قسد نیز علاوه بر اینکه اقدامات کافی برای کنترل اردوگاه الهول انجام نمیدهند طی ماههای گذشته اقدام به آزاد کردن گروههای زیادی از خانوادههای داعشی کردهاند که اغلب آنها به عراق منتقل میشوند و همین مسئله نگرانیهای امنیتی زیادی در مرزهای عراق و سوریه به وحود آورده است. طی دو هفته گذشته 766 خانواده داعشی از الهول به عراق انتقال یافتهاند.
علاوه بر آن کشورهای اروپایی حاضر به بازگرداندن اتباع خود از اردوگاه الهول نبوده و معتقدند که آنها به دلیل داشتن ایدئولوژی و افکار داعشی خود بسیار خطرناک هستند و میتوانند هیولای داعش را در اروپا بیدار کنند. از طرف دیگر اطلاعات رسانههای غربی و منطقهای نشان میدهد که گروه تکفیری داعش تلاش برای عضوگیری و احیای خود دارد و این تحرکات را از اردوگاه آوارگان داعشی در الهول آغاز کرده است.
اما طی چند روز گذشته «مایکل اریک کوریلا» فرمانده فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) از اردوگاه الهول بازدید و اعلام کرد که باید عملیات ادغام و انتقال هزاران نفر از خانوادههای داعشی ساکن این اردوگاه هرچه سریعتر انجام بگیرد. او گفت از آنجایی که هیچ راهکار نظامی برای حل معضل اردوگاه الهول وجود ندارد تنها راه، بازگشت این افراد به کشورهای خود و ادغام آنها در جامعههایشان است. این موضوعی است که اروپاییها به شدت از آن هراس دارند.
تجربه نشان میدهد که آمریکا علاوه بر خودِ داعش، همواره از اردوگاه آوارگان داعشی نیز به عنوان کارتی برای تحت فشار قرار دادن و باجخواهی از مخالفان و دشمنانش به ویژه در منطقه استفاده کرده است. چندی قبل منابع عراقی فاش کردند که آمریکا طرحی را برای بیثبات کردن خاورمیانه تهیه کرده که بخش اصلی این طرح مربوط به استفاده از آوارگان داعشی در اردوگاه الهول بوده و در حال انتقال تدریجی آنها به عراق است. حتی اطلاعات تایید نشدهای وجود دارد که نشان میدهد آمریکا عناصر تروریستی داعش را تحت عنوان «آواره» به عراق منتقل میکند.
از آن گذشته در حال حاضر مهمترین مکان استقرار تروریستهای داعش در مناطق مرزی عراق و سوریه است؛ یعنی جایی که تحت کنترل نیروهای آمریکایی قرار دارد. همچنین درحالی که نیروهای امنیتی و حشد شعبی عراق تقریبا همه مواضع داعش را که خارج از کنترل آمریکاست نابود کردهاند، جای سوال دارد که هستههای خفته این گروه تکفیری از کجا سربر میآوردند. کتائب حزبالله عراق در این زمینه با انتشار گزارشی اعلام کرد که آمریکاییها در حال آموزش اعضای جدید داعش در مرزهای سوریه و عراق و اردن هستند.
بر اساس این شواهد تحرکات اخیر آمریکا برای آزاد کردن خانوادههای داعشی از اردوگاه الهول را نمیتوان جدا از سناریوهای این کشور برای استفاده از کارت خطرناک تروریسم دانست. اما در صورتی که ایالات متحده قصد انجام چنین سناریویی را داشته باشد در وهله نخست این متحدان اروپایی واشنگتن هستند که باید بهای بازگشت تروریستها به کشورهایشان را بپردازند.