سهم 85 درصدی هزینه‌های جاری در بودجه فرهنگی

حجت‌الاسلام حسین جلالی، دبیر دوم کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با تسنیم، در خصوص میزان بودجه فرهنگی تعیین شده برای سال جاری گفت: از 1900 همت بودجه کل کشور حدود 38 همت به بخش فرهنگ تعلق گرفته که تقریبا 1/7 کل بودجه کشور را شامل می شود.

وی افزود: این بودجه فرهنگی باید کفاف هزینه‌های همه مراکز فرهنگی شامل سه وزارتخانه فرهنگ و ارشاد، ورزش و جوانان و میراث فرهنگی و گردشگری به علاوه 32 مرکز اقماری از جمله نهاد کتابخانه‌ها، صدا و سیما و غیره را بدهد که حدود 85 درصد همین بودجه هم صرف پرداخت حقوق و مزایای کارکنان وزارتخانه‌ها و نهادهای مذکور می‌شود. حجت‌الاسلام جلالی تصریح کرد: از همان 38 همت هم مبلغ بسیار اندکی برای فعالیت‌های فرهنگی باقی می‌ماند که به این ترتیب بودجه فرهنگی فقط دو برابر هزینه‌ای است که در سال برای غذای زندانیان سراسر کشور می‌پردازیم.

وی با اشاره به تعیین رقم 1/7 الی 1/9 درصدی برای بودجه فرهنگ در همه ادوار دولت، تأکید کرد: همه دولت‌ها نسبت به بودجه فرهنگی عنایت خاصی ندارند و این مسئله مختص دولت فعلی نیست و از گذشته بوده که نتایج این موضوع را هم در 6 ماه گذشته دیدیم.

این نماینده مجلس افزود: شاید دولت‌ها توجیهی برای این بی‌مهری به بودجه فرهنگی داشته باشند مبنی بر اینکه برنامه قابل قبولی برای فعالیت‌های فرهنگی نمی‌بینند و یا خروجی فعالیت‌های موجود چندان مطلوب نیست، اما باید توجه داشت که فعالیت‌ها در تناسب با میزان هزینه‌کرد انجام شده و به اصطلاح هرچقدر پول بدهند همان‌قدر هم آش می‌خورند.

دبیر کمیسیون فرهنگی با اشاره به رهنمود مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم اصلاح ساختار بودجه تصریح کرد: هم دولت و هم مجلس به این مسئله توجهی ندارند و فقط همان ساختار قدیمی را با اضافه کردن مبالغی هر سال تکرار می‌کنند.

وی افزود: با این بودجه حتی فعالیت‌های موجود را نمی‌توان حفظ کرد چه رسد به ارتقای فعالیت‌ها، خصوصا اینکه فرهنگ به معنی عام خود سبک زندگی و خانواده را نیز شامل می‌شود که با این نگاه به فرهنگ، وخامت وضع بودجه فرهنگی بیشتر عیان می‌شود.

حجت‌الاسلام جلالی متمم بودجه را یک راهکار حمایتی برای تأمین برخی کاستی‌ها در شرایطی که بودجه بسته شده، دانست و توضیح داد: چنانچه مراکز فرهنگی، برنامه مدونی تعریف کنند، امکان جذب مبالغی را به‌عنوان متمم بودجه دارند.

وی با اشاره به کیفی بودن امور فرهنگی گفت: به این لحاظ نمی‌توان آن را مانند موارد کفی نذیر فضای سبز، ورزش و یا راهسازی به صورت عدد و ارقام قابل رؤیت درآورد.

این نماینده مجلس افزود: از سوی دیگر اقدامات فرهنگی دیربازده است، از این‌رو کمتر مورد مطالبه مردم قرار می‌گیرد و از این جهت مسئولین نیز که قدرت مانور بر دستاوردها ندارند، دغدغه چندانی برای هزینه‌کرد در بخش فرهنگ از خود نشان نمی‌دهند. وی اظهار داشت: کار در زمینه فرهنگ نیازمند مسئولینی است که از روی دغدغه و دلسوزی، با صبر و استقامت اهداف و ارزش‌ها را پیگیری کنند و دنبال تقدیر و رأی مردم نباشند.

دبیر کمیسیون فرهنگی، در خصوص نقش بخش خصوصی در تأمین بخشی از سرمایه مورد نیاز در حوزه فرهنگ بیان داشت: بخش خصوصی یا باید نیت الهی داشته باشد و یا از سرمایه‌گذاری خود به‌دنبال سودآوری است و همان‌طور که اشاره شد فعالیت در این حوزه دیربازده است و اکثر اوقات جذابیت کافی را برای جذب بخش خصوصی ندارد.

وی افزود: البته این مطلب بدان معنی نیست که با انگیزه مادی و کسب درآمد نمی‌توان کار فرهنگی مفید انجام داد، کما اینکه نمونه‌های موفقی در تولید لوازم التحریر، پوشاک ایرانی اسلامی وجود دارد، اما به نظرم چنین امکانی چندان در فعالیتهای مربوط به کار عمیق و اصیل فرهنگی وجود ندارد.

حجت‌الاسلام جلالی با اشاره به بحث عدالت فرهنگی تأکید کرد: تا زمانی که نقشه جامع آمایش سرزمینی وجود نداشته باشد، عدالت فرهنگی نیز تحقیق‌ناپذیر است بلکه شاهد تبعیض فرهنگی خواهیم بود.

وی افزود: در شرایطی که نقشه آمایش سرزمینی وجود ندارد هر نماینده‌ای که ارتباطات و قدرت و نفوذ بیشتری دارد امکانات بیشتری را برای حوزه انتخابیه خود جذب می‌کند، حال آنکه بسیاری از مناطق و شهرهای محروم ما حتی سینما برای پخش فیلم ندارند.

این نماینده مجلس با اشاره به محرومیت‌های استان‌هایی نظیر کرمان و سیستان و بلوچستان، گفت: اگرچه تهران پایتخت است لیکن میزان ایفای نقش سازمان‌های فرهنگی باید عادلانه باشد. وی در پایان تحقق عدالت فرهنگی را وظیفه بخش‌های اجرایی دانست و تصریح کرد: آیین‌نامه‌های اجرایی و شیوه اجرا در حیطه اختیارات سازمان‌ها و ادارات است که مجلس در این زمینه قدرتی ندارد مگر از لحاظ شأن نظارتی به مسئله ورود کند که در زمینه بازخواست از مسئولین همان مشکل غیر کمی بودن مباحث فرهنگی مانع محاسبه و مطالبه مجلس می‌شود.