سه چالش صنعت لبنیات در ایران / تاکید بر فسادزایی ارز 4200 تومانی

یک مقام مسئول با اشاره به سه چالش این صنعت، گفت: اختصاص ارز به نهاده‌های دامی فساد بسیار زیادی ایجاد کرده و با وجود مخالفت تولیدکنندگان، وزارت جهاد با حذف ارز همراهی نمی کند.

به گزارش خبرنگار مهر، سیدمحمدرضا بنی طبا در جریان بازدید خبرنگاران از یک کارخانه تولیدکننده فرآورده‌های لبنی به مناسبت روز جهانی شیر، اظهارداشت: از سال 2001 به پیشنهاد فائو و با تصویب سازمان ملل اول ژوئن مصادف با 12 خرداد به عنوان روز جهانی شیر نام گذاری شده است.

این مقام مسئول در انجمن صنایع لبنی اضافه کرد: شیر تنها غذایی است که سازمان ملل دو روز در سال را برای ترویج لزوم مصرف آن در جامعه بشری مصوب کرده است (روز جهانی شیر و روز جهانی شیر مدرسه). ضمن اینکه در بیست سال گذشته روز جهانی شیر هر ساله با برنامه‌های متنوع ترویجی در سراسر جهان بخصوص کشورهای توسعه یافته برگزار شده است.

بنی طبا افزود: در سال گذشته در بیش از 60 کشور دنیا بیش از 400 از برنامه ترویجی در روز جهانی شیر برگزار شده و در سال جاری به دلیل شیوع کرونا توصیه فائو و سایت روز جهانی شیر (worldmilkday.org) بر برگزاری برنامه‌های ترویجی در رسانه‌ها و فضای مجازی بوده است.

این کارشناس صنعت لبنیات اضافه کرد: سرانه مصرف در ایران در حال حاضر 80 کیلو برای هر فرد در سال است که با 150 کیلوگرمی که توسط سازمان بهداشت جهانی توصیه شده و همینطور 120 کیلوگرمی که در سند چشم انداز هدف گذاری شده فاصله زیادی دارد.

به گفته بنی طبا، سرانه مصرف شیر در ایران طی دو دهه اخیر از 95 کیلو به 80 کیلو کاهش یافته است.

وی افزود: شیر مدرسه از برنامه‌های توصیه شده سازمان بهداشت جهانی است که در دو دهه گذشته در ایران افت چشمگیری داشته است. ایران یکی از پیشروترین کشورها در شیر رایگان مدارس بوده و در بعد از انقلاب طی سالهای دولت اصلاحات شیر یارانه‌ای و شیرمدارس توزیع می‌شد.

وی ادامه داد: شیر رایگان مدرسه در سال گذشته برای 8 استان کم برخوردار مصوب شد اما با اجرای ناقص و غیر مستمر همراه بود.

بنی طبا گفت: در بند ح ماده 31 بخش 7 (کشاورزی) برنامه ششم توسعه بر لزوم اخذ عوارض از چربی‌های مضر و نوشابه برای هزینه کرد در افزایش سرانه مصرف شیر تاکید شده که اجرایی نشده است.

سه مشکل اساسی صنعت لبنیات

وی در بخش دیگری از سخنان خود به سه مشکل اساسی صنعت لبنیات اشاره کرد و افزود: کاهش سرانه مصرف یکی از مهمترین مسائل این صنعت است و همانطور که اشاره شد سرانه مصرف لبنیات در ایران هم نسبت به میانگین جهانی و کشورهای توسعه یافته و هم نسبت به اهداف چشم انداز 20 ساله بسیار عقب است. این درحالی است که با حذف شیر یارانه‌ای و نیز شیر مدارس، سرانه مصرف در ایران از حدود 90 کیلو به حدود 80 کیلو کاهش یافته است.

وی تاکید کرد: موضوع سرانه مصرف لبنیات از جمله سیاست‌های مرتبط با پیشگیری در جامعه است که متأسفانه از سوی دستگاه‌های متصدی سلامت جامعه مورد توجه قرار نگرفته است. درحالی که در برنامه پنجم و برنامه ششم محل تأمین اعتبارات آن مشخص شده است.

بنی طبا تصریح کرد: ایجاد باورهای غلط در مردم نیز از جمله علل کاهش مصرف در ایران است. درحالی که سازمانهای نظارتی مختلفی بر تولید صنعتی شیر و لبنیات نظارت دارند (دام پزشکی، سازمان غذا و دارو، استاندارد، انستیتو تغذیه و..).

وی گفت: افزایش واحدهای صنفی فروش محصولات لبنی (ماست بندی) نیز از جمله مهمترین موضوعات تهدید کننده سلامت جامعه است. هیچ نظارتی بر محصولات این واحدها صورت نمی‌گیرد و تنها وزارت بهداشت مجوز بهداشت محیطی به این واحدها می‌دهد که ربطی به کیفیت محصولات ندارد. علاوه بر این در دهه 60 با توجه به افزایش بیماری‌های انسان و دام این واحدها تعطیل شدند اما با افزایش این واحدها در سالهای اخیر بیم شیوع مجدد بیماری‌های مشترک انسان و دام می‌رود.

بنی طبا ادامه داد: دهک‌های محروم جامعه کمترین برخورداری را از محصولات لبنی دارند. به همین دلیل انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی تابستان سال گذشته طرحی را به وزیر صمت داد و اعلام آمادگی کرد تا در صورت همراهی دولت، بیش از 2 میلیون تن شیر و محصولات لبنی را برای توزیع در میان خانوارهای کم درآمد با سود 3 درصد تأمین نماید اما با وجود موافقت وزیر و ارسال نامه به رئیس جمهور و معاون اول، هنوز پاسخی دریافت نکرده است.

وی دخالت دولت در قیمت گذاری محصولات لبنی را از دیگر مسائل چالشی صنعت عنوان کرد و افزود: بیش از 75 درصد محصولات پرمصرف لبنیات در دایره قیمت گذاری دستوری دولت قرار دارد. (شیر، ماست، پنیر) ضمن اینکه دخالت دولت در قیمت گذاری با استناد به اختصاص ارز دولتی به نهاده‌های دامی است.

وی تصریح کرد: اختصاص ارز به نهاده‌های دامی فساد بسیار زیادی ایجاد کرده ولی باوجود مخالفت هم دامدارها و هم تولیدکنندگان، وزارت جهاد با حذف ارز همراهی نمکیند.

به گفته بنی طبا بر اساس آئین نامه قیمت گذاری محصولات تولید داخل صنایع حق انتفاع از سود 14 تا 17 درصد را دارا هستند این در حالی است که به دلیل قیمت گذاری دستوری دولت، صنایع لبنی باسود کمتر از 10 درصد به فعالیت خود ادامه می‌دهند (مستند به اسناد شرکتهای لبنی حاضر در بورس).

وی همچنین تخریب بازارهای صادراتی را به دلیل سیاست‌های نادرست دولت از دیگر چالش‌های صنعت عنوان کرد.