سیستم آموزش و پرورش سنتی پاسخگوی تعلیم و تربیت نسل جدید نیست
یاسر هوشیار استاد دانشگاه فرهنگیان و عضو شورای مرکزی کانون بسیج اساتید دانشگاه فرهنگیان استان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار آموزش و پرورش درباره اهمیت امور تربیتی، اظهار کرد: تربیت واژه‌ای عربی است و معادل فارسی آن پرورش است؛ امور تربیتی مجموعه فعالیت‌های مستمری است که به شکوفایی استعدادها و توانایی‌های خدادادی تربیت دهنده منجر می‌شود.
وی با اشاره به اینکه امور تربیتی در دوره نخست وزیری شهید رجایی و دوران تصدی شهید باهنر در وزارت آموزش و پرورش با هوشیاری و درایت این دو شهید والامقام تأسیس شد، افزود: آموزش و پرورش مهم‌ترین سنگر برای احیا، ترویج و تحکیم ارزش‌های اسلامی و پاسداری از ارزش‌ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی است و آن دو عالم وارسته و فرزانه با درک این مهم در صدد ایجاد تحول بنیادین در سیستم تعلیم و تربیت شاهنشاهی و احیای فرهنگ والا و اصیل اسلامی ایرانی بودند.
هوشیار ادامه داد: مقام معظم رهبری عمل حکیمانه و اقدام شایسته این دو شهید والامقام را اینگونه تحسین می‌کنند «رحمت خدا بر شهید رجایی و شهید باهنر که این نهال (امور تربیتی) را در زمین آموزش و پرورش نشاندند».
* عمده محتوای کتاب درسی متناسب با سند تحول طراحی نشده است
این استاد دانشگاه فرهنگیان گفت: همانطوری که در اسناد بالادستی وزارت آموزش و پرورش و در رأس آنها سند تحول بنیادین آمده است، هدف آموزش و پرورش، تربیت یکپارچه دانش‌آموزان و مربیان در شش ساحت تعلیم و تربیت اعتقادی و اخلاقی، علمی و فناورانه، اقتصادی و حرفه‌ای، اجتماعی و سیاسی، زیستی و بدنی، و زیباشناسی و هنری است.
وی ادامه داد: متأسفانه عمده محتوای کتاب‌های درسی ما متناسب با اهداف سند تحول بنیادین طراحی و تدوین نشده است و برنامه‌های پرورشی و تربیتی نظام‌مند، هدفمند و قابل اجرا در آنها گنجانده نشده است و رویکرد آموزش و پرورش ما همچنان به شیوه سنتی بر حوزه دانشی و محفوظات تاکید و تمرکز دارد و به همین خاطر حوزه بینشی و ساحت‌های تربیتی مغفول مانده است و با تأکید بیش از اندازه بر دانش محوری و محفوظات، عناصر تفکر، تعقل و خلاقیت را از دانش‌آموزان گرفته‌ایم.
* «آموزش» و «پرورش» یک کل تفکیک ناپذیرند
هوشیار تصریح کرد: «آموزش» و «پرورش» دو جزء نیستند بلکه یک کل تفکیک ناپذیرند و این دو به منزله دو بال برای پرواز دانش‌آموزان هستند و هر کدام که مهجور و مغفول بماند، رشد و تعالی دانش‌آموز متوقف می‌شود.
وی ادامه داد: به نظرم مدارس در حوزه پرورشی سه وظیفه مهم دارند که شامل «فراهم کردن زیرساخت‌های تربیتی»، «استعدادیابی و تشخیص تفاوت‌های فردی دانش آموزان» و «هدایت تحصیلی، رشد و شکوفایی استعدادها» است؛ دو مورد اول لازمه و مقدمه تحقق مورد سوم هستند؛ متاسفانه باید عرض کنم در دو مورد اول خوب عمل نکردیم و بالطبع رشد و شکوفایی استعدادهایمان آنچنان که بایسته و شایسته است، محقق نشده است.
* امور پرورشی مدارس به یک سری فعالیت‌های معین محدود می‌شود
استاد دانشگاه فرهنگیان اظهار کرد: امور پرورشی و تربیتی مدارس ما فقط به یک سری فعالیت‌های محدود و معینی که بیشتر هم جنبه مناسبتی و نمایشی دارند، محدود می‌شود.
وی ادامه داد: همانطوری که در سند برنامه درسی ملی آمده است برنامه‌ریزی و هدفگذاری برنامه‌های درسی باید به گونه‌ای باشد که عرصه‌های چهارگانه رابطه با «خود، خدا، خلق و خلقت» در کتب آموزشی به طوری طراحی و تدوین شود که منجر به تربیت یکپارچه «عقلی، ایمانی، عملی و اخلاقی» دانش‌آموزان شود؛ به‌گونه‌ای که دانش‌آموز بتواند موقعیت خود را نسبت به خود، خدا، دیگر انسان‌ها و نظام خلقت درک کند و توانایی دستیابی به شایستگی‌های پایه را به دست آورد؛ بعد از آن متناسب با این نظام ساختارمند آموزشی برنامه‌های پرورشی هدفمند و قابل اجرا احصاء و استخراج شود.
*فضای مجازی اساساً ظرفیت و قابلیت ساحت‌های تربیتی را ندارد
هوشیار با اشاره به وضعیت امور تربیتی در شرایط کرونا، اظهار کرد: با شیوع کرونا شرایط بی‌سابقه‌ای بر سیستم آموزش و پرورش ما تحمیل شد و چون تجربه‌ای در مدل آموزش مجازی نداشتیم در هر دو حوزه آموزشی و پرورشی متحمل خسارت‌هایی شدیم که با همت و تلاش جهادی فرهنگیان مسأله آموزش تا حدودی محقق شد.
وی اضافه کرد: از آنجایی که فضای مجازی اساساً ظرفیت و قابلیت ساحت‌های تربیتی را ندارد در این زمینه آسیب‌های جدی دیدیم که چه بسا اگر چاره و تدبیر جدی برای آن اندیشیده نشود، سبک زندگی این نسل ما تغییر کند.
*امروزه دیگر سیستم آموزش و پرورش سنتی پاسخگوی تعلیم و تربیت این نسل از فرزندان نیست
استاد دانشگاه اظهار کرد: باید بپذیریم که در آموزش و پرورش نیاز به تحول بنیادین داریم و امروزه دیگر سیستم آموزش و پرورش سنتی پاسخگوی تعلیم و تربیت این نسل از فرزندان و توسعه و تعالی جامعه امروز ما نیست و برای تحقق تربیت در ساحت‌های ششگانه و تربیت یکپارچه دانش‌آموزان لازم است مدارسمان را که رکن اصلی و اساسی تربیت است به دیگر ارکان تربیتی پیوند دهیم.
وی اضافه کرد: به عنوان مثال تعامل و ارتباط با سازمان‌ها و نهاد‌های قرآنی و فرهنگی برای ساحت تربیت اعتقادی و اخلاقی، تعامل و ارتباط با مراکز، شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان برای تربیت ساحت علمی و فناورانه، تعامل و ارتباط با صنایع و کارخانه‌ها برای تربیت ساحت‌های اقتصادی و حرفه‌ای و همچنین توسعه مراکز فنی و حرفه‌ای و تعامل با مراکز علمی و ورزشی برای تربیت ساحت زیستی و بدنی و... را پیشنهاد دارم.
هوشیار تصریح کرد: در این هفته مهم و مبارک هم این نوید را به جامعه بزرگ فرهنگیان می‌دهم که بسیج اساتید دانشگاه فرهنگیان جهت لبیک به فرامین و منویات مقام معظم رهبری و در راستای جهاد علمی اندیشکده تربیتی تعلیم و تربیت و دبیرخانه گام دوم انقلاب را جهت تحقق تمدن نوین اسلامی در این دانشگاه تأسیس و راه‌اندازی کرده است و از همین تریبون از نخبگان و صاحب نظران حوزه تعلیم و تربیت برای همکاری و همفکری دعوت به‌عمل می‌آوریم و از مسؤولان وزارت آموزش و پرورش و متولیان امر تعلیم و تربیت می‌خواهیم که به این مراکز علمی، پژوهشی و راهبردی به عنوان بازوی فکری خود در امر تعلیم و تربیت اهتمام و توجه داشته باشند.
انتهای پیام /