"سینما ماندگار" مضامین قرآنی را در سینما تبیین میکند / بررسی تحریفات تاریخ ادیان در هالیوود
این برنامه که در دو بخش برگزار میشود، آیات قرآنی مرتبط با سکانسهای فیلمها و سریالهای قرآنی را نمایش میدهد و سپس کارشناس مذهبی و هنری آنها را تحلیل و تبیین میکند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سینمای قرآنی شاید عنوانی رساتر برای علاقهمندان سینمای دینی باشد. سالها است در میان منتقدین و نویسندگان سینمایی، این بحث جریان دارد که سینمای دینی چیست و قلمرو آن تا کجا است؟ این ابهام و ایهامها باعث شده تا حتی فیلمهایی که ارتباطی با مضامین دینی ندارند و صرفاً نگاهی فلسفی - اخلاقی در آنها حاکم است نیز به عنوان سینمای دینی شناخته شود. کار به جایی رسیده که فیلمهایی که نگاه عرفانمآبانه و شبه روشنفکرانه دارند هم بینسبت به سینمای دینی خوانده میشوند.
اینها همه در حالی است که اگر سینمای قرآنی را ملاک و مناطی برای سینمای دینی انتخاب کنیم هم از نظر مفهومی و هم از نظر مصداقی حوزه آن روشن خواهد بود و از آن مهمتر کاربرد و هدف اصلی این سینما یعنی اشاعه فرهنگ توحیدی و سبک زندگی دینی و اسلامی نیز محقق خواهد شد.
دیربازی این سینما در عرصه تلویزیون رونق جدی داشت و چه در حوزه زندگی انبیا و چه در سبک زندگی سریالهای ماندگاری ساخته میشد. سینما نیز به مدد نسخههای سینمایی همین مجموعهها تا حدودی رنگ و بویی داشت. منظور کارهایی مانند مریم مقدس و مسافر ری است. دیگر سریالها مانند مردان آنجلس، امام علی و مختارنامه در فضای تاریخی دینی و همینطور اغما و سفر سبز در فضای سبک زندگی نمونههای دیگرند. البته فیلمهای غیر تاریخی - دینی و با فضای معنوی مانند فیلمهای رضا میرکریمی، کمال تبریزی و محمدمهدی عسگرپور نمونههایی از این سینما بودند. فیلمهایی مثل زیر نور ماه، لیلی با من است، قدمگاه، تولد یک پروانه نمونههایی از این نوع سینما هستند که عمرشان تا اواخر دهه 1380 ادامه داشت.
بعدها و در سالهای اخیر مدیومهای دیگر عرصه نمایش مانند انیمیشن وارد میدان شدند و کارهایی مانند انیمیشن فیلشاه، شاهزاده روم، فهرست مقدس و... را ساختند که این فضا را بار دیگر احیا کرد آن هم برای کودکان و نوجوانان که کمتر مورد توجه بودند. اما در مجموع سینمای دینی و قرآنی در این سالها بسیار مهجور بوده و کمتر سینما در قالب فیلم به سراغ آن رفته است. از همین رو برنامههای نقد و تحلیل سینمایی و دینی هم به تبع آن کمتر شده است و جای خالی برنامههایی با محوریت و رویکرد نقد دینی و قرآنی به سینما خالی است.
البته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مدت همین چندماه تصدی این وزارتخانه بارها از تولید فیلمهای قرآنی سخن گفته است و در آخرین صحبتی که داشته به این اشاره کرده که دو فیلم قرآنی امسال ساخته خواهد شد.
اما اینبار با وجود کمکاریهای صورت گرفته، گروهی در نمایشگاه بین المللی قرآن کریم در حال برگزاری برنامهای تحت عنوان "سینما ماندگار"ند که در آن به بررسی قرآنی محض از فیلمها و دیگر تولیدات نمایشی میپردازند.
در ادامه با عوامل برگزاری این برنامه صحبت کوتاهی داشتیم. معاونت هنرهای دینی نمایشگاه، سید مصطفی زراوندیان درباره برنامه "سینما ماندگار" بیان کرد: این برنامه شبها در شبستان نمایشگاه قرآن کریم واقع در بخش هنرهای دینی برگزار میشود. سینما ماندگار با هدف ایجاد و گسترش بستری برای تعامل مخاطب و کارشناسان مذهبی و هنری در حوزه سینمای دینی و قرآنی شکل گرفته است.
او در خصوص نحوه برگزاری این برنامه گفت که "سینما ماندگار" در دو قسمت برگزار میشود. بخش اول آن از ساعت 18 آغاز و تا افطار ادامه دارد که در آن فیلمهای کوتاه، انیمیشن و سکانسهایی از فیلمها و سریالهای مطرح دینی و قرآنی به همراه آیات مرتبط با آنها نمایش داده میشود و همراه با آن کارشناس دینی و مذهبی ما آیاتی که همراه فیلمها نمایش داده شده است را شرح و توضیح میدهد.
وی ادامه داد: در بخش بعدی برنامه که بعد از اذان مغرب و افطار ادامه پیدا میکند، کارشناس هنری برنامه در مورد اثر مربوطه صحبت میکند. نکته مهم این است که عموماً کارشناسان هنری ما از عوامل سینمایی فیلمهای مربوطند و برای همین همراه با توضیحات کارشناسی خود از خاطرات و اتفاقات تولید فیلم تعریف میکند.
ایمان کریمیان تهیه کننده و طراح این برنامه نیز در گپوگفتی کوتاه با ما، بیان کرد که این برنامه به سفارش معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توسط مؤسسه تبیان انجام شده است.
هدف برنامه در راستای جامه عمل پوشانیدن فرمایش رهبر انقلاب اسلامی در خصوص جهاد تبیین است. بنا این است که در این برنامه مفاهیم قرآنی، آیات و روایت که در فیلمهای سینمایی و سریالها مستتر است را برای مردم و علاقهمندان هنر و سینمای دینی تبیین کنیم. برای همین سکانسهایی که در آنها، این مفاهیم وجود دارد انتخاب میشود و درباره آنها با کمک کارشناسان دینی و قرآنی حرف میزنیم. ما در بخش اول کارشناس قرآنی داریم که از نظر تخصصی آیات و روایات را در فیلمها بررسی میکند.
این تهیهکننده درباره پخش برنامه "سینما ماندگار" در رسانهها بیان کرد که این برنامه به صورت زنده در صفحات مجازی تبیان پخش میشود. هم در اینستاگرام به صورت زنده و بعداً فیلم آن برای آپارات بارگذاری میشود.
کریمیان ضمن اشاره به اکران و بررسی فیلمها و سریالهایی مانند مریم مقدس، مختارنامه، ملک سلیمان، یوسف پیامبر، امام علی (ع) محمد رسول الله ساخته مصطفی عقاد و مجید مجیدی بیان کرد که کارشناسانی چون فرزاد فروزش، آقا محمد، استاد جعفری و در کنار آنها هنرمندانی چون سیروس کهوری نژاد، عبدالحمید قدیریان که طراح صحنه فیلم ملک سلیمان هستند، گیتی معینی، محمد علی ساربان، اصغر همت و دکتر شهرام گیل آبادی در این برنامه حضور داشتند.
او در بخش دیگری از صحبتهای خود اشاره کرد که تقریباً همه کارشناسان دینی و هنری و مهمانان برنامه ما به این اذعان دارند که کارهای مذهبی و دینی باید ساخته شود. در این مدت که با آنها صحبت میکردیم همه به آن اعتراف دارند که این کارها مورد توجه نیست و بعضاً که ساخته شده است نیز از کیفیت خوبی برخوردار نیستند. غیر از این ما از مخاطبین حاضر در نمایشگاه قرآن که این برنامه را از نزدیک تماشا میکنند نیز درباره سینمای دینی سؤال میکنیم که آنها نیز بر ضرورت هر چه بیشتر ساخت و تولید فیلمها و سریالهای دینی تأکید میکنند. به نظر همگی تولید فیلمهای دینی در کشور ما با وجود اینکه مبنای دینی و قرآنی برای حاکمیت دارد، مهجور است. اگر از نظر زمانی میانگین بگیریم، زمان تولید این آثار بین 10 تا 20 سال است.
کریمیان در خصوص علت جذابیت و اهمیت تولیدات مطرح سینمای دینی کشور بیان کرد که چکیده نظرات همه کارشناسان دینی و هنری ما در این برنامه این است که این آثار بدلیل قوام محتوایی آنها که بهخاطر تحقیق و پژوهشهای غنی است مورد توجه عموم مردم قرار گرفتند.
از سوی دیگر سرمایه اجتماعی و انسانی و همچنین تکنولوژیهای بهروزی که در زمان تولیدات آنها استفاده شده است در ماندگاری و کیفیت بالای آنها سهیم است. در حقیقت کارگردان و عوامل قصد داشتند تا کاری تولید کنند که شأن و جایگاه امام معصوم یا پیامبران الهی حفظ شود.
بررسی و نقد فیلمهای هالیوودی دینی که در برخی از آنها اسرائیلیات دیده میشود موضوع دیگری بود که از کریمیان درباره توجه به آنها در "سینما ماندگار" پرسیدیم. کریمیان در این خصوص گفت که بنا این بود که به این موضوع نیز بپردازیم اما بهخاطر صلاحدید مدیران نمایشگاه کار نشد. فیلمهایی مانند نوح و برخی از آثاری که درباره حضرت موسی و عیسی ساخته شده است سرشار از محتوای غیر قرآنی و تحریفی است. اما در هر حال امکان اینکه به این موضوع امسال بپردازیم نشد اما قرار است در برنامههای دیگرمان که بعد از نمایشگاه قرآن در دیگر رویدادهای فرهنگی ادامه داشته باشد، به آن بپردازیم.
وی توضیح داد: این نکته خیلی مهم است که بدانیم افرادی که در هالیوود و دیگر بنگاههای سینمایی دنیا در مقابل کارهای اصولیِ مذهبی فیلم میسازند و از قدرت رسانهای برخوردارند، قصد دارند که فرهنگ دینی مردم را مطابق با دیدگاه و تفکر خود تغییر دهند و ذائقه مردم را عوض کنند. ما باید این تحریف در تولیدات هالیوودی را بصورت جهادی تبیین کنیم. ضرورت تولید برنامههای فرهنگی و هنری در این خصوص امروز بیش از همیشه بیشتر است.
پالایش و تغییر "بتمن" از انتقام شخصی تا اصلاح حاکمیت / فیلمی برای تقویت زیرساخت اجتماعی آمریکا