شانس 2/5 درصدی خرید خودرو
اختلاف قیمت کارخانه با بازار باعث استقبال شدید از طرح قرعه‌کشی شده است.
روزنامه جام‌جم نوشت: 14 خردادماه آخرین فرصت ثبت‌نام در قرعه‌کشی خودرو است و با توجه به اعلام سازمان حمایت مبنی بر قرعه‌کشی در روز شنبه آینده بعید است زمان آن تمدید شود. تاکنون حدود 600هزار نفر برای شرکت در طرح قرعه‌کشی خودرو ثبت‌نام کردند که پیش‌بینی می‌شود این تعداد تا چهارشنبه هفته جاری که مهلت ثبت‌نام وجود دارد به یک‌میلیون برسد.
تقاضای یک‌میلیونی برای 25هزار خودرو به این معناست که هر نفر تنها 2/5 درصد شانس برنده‌شدن در قرعه‌کشی را دارد. برای تحلیل اعداد و ارقام ثبت‌نام‌کنندگان با مسؤولان دو شرکت خودروسازی ایران‌خودرو و سایپا تماس‌گرفتیم اما هیچ‌کدام پاسخ دقیقی به این پرسش ما ندادند که چه تعداد تاکنون ثبت‌نام کرده‌اند. اخبار رسیده حکایت از آن دارد که به نظر می‌رسد این عدد به بیش از یک‌میلیون هم برسد.
شنبه هفته بعد قرعه‌کشی انجام می‌شود
عباس تابش، رئیس سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در گفت‌وگویی که با خبرنگار ما داشت از نظارت این سازمان بر روند ثبت‌نام و نحوه قرعه‌کشی خودرو خبر داد و تصریح کرد: محدودیتی برای ثبت‌نام افراد نداریم اما غربالگری به‌صورت ویژه انجام خواهد شد تا حق کسی تضییع نشود. معاون وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: روز شنبه 17خرداد قرعه‌کشی انجام خواهد شد و اسامی افرادی که برنده شدند اعلام و از طریق پیامک به آنها اطلاع‌رسانی می‌شود.
تابش با اشاره به این‌که مهلت واریز وجه برای برندگان هم مشخص شده گفت: افرادی که در قرعه‌کشی خودرو برنده شدند 48 ساعت پس از اعلام اسامی، زمان دارند تا نسبت به واریز و تکمیل وجه اقدام کنند. به گفته وی، خودروساز موظف است سه ماه پس از قرعه‌کشی خودرو را تحویل متقاضی دهد و تا پایان تابستان قطعا پرونده اولین قرعه‌کشی بسته خواهد شد و خودرو به دست متقاضیان می‌رسد.
شرایط نانوشته برای ثبت‌نام
هرچند رئیس سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان معتقد است داشتن خودرو در یک خانواده ملاکی برای حذف از لیست دریافت‌کنندگان خودرو نیست اما یک مقام آگاه به جام‌جم گفته اگر در یک خانواده زن دارای خودرو باشد، شوهر نمی‌تواند برای خود ثبت‌نام کند و بالعکس. برای ثبت‌نام فرزندان خانواده‌ها هم هنوز تصمیمی گرفته‌نشده اما تابش می‌گوید این طرح فعلا در قرعه‌کشی اول کارایی ندارد و احتمالا برای قرعه‌کشی‌های بعدی لحاظ خواهد شد. در شرایط اعلام‌شده که مصوب ستاد تنظیم بازار کشور است آمده با هر کدملی فقط امکان ثبت‌نام و خرید یک دستگاه خودرو از خودروسازان وجود دارد.
مشتریانی که در 36 ماه اخیر اقدام به خرید خودرو از شرکت‌های خودروساز کرده‌اند، مجاز به ثبت‌نام نیستند. دارابودن گواهینامه رانندگی برای خریداران الزامی است. سن خریدار خودرو باید بالاتر از 18سال باشد و کد ملی، شماره تلفن‌همراه و مشخصات حساب‌بانکی، همه باید متعلق به شخص ثبت‌نام‌کننده باشد، افراد نباید پلاک خودروی فعال و نصب‌شده داشته‌باشند. خریدار خودرو به‌هیچ‌عنوان حق فروش وکالتی خودرو را ندارد و خودروی فروخته‌شده قابل صلح نیست. اگر در راستی‌آزمایی مراحل فروش، تکمیل وجه، تحویل خودرو و حتی در بازه زمانی پس از تحویل خودرو، مشخص شود که خریدار از ضوابط عدول کرده یا در فرآیند ثبت‌نام صداقت نداشته است، خودروی وی توقیف و مطابق با قانون با آن برخورد می‌شود.
هر خودروی صفرکیلومتری که در فرآیند تحویل مشتری قرار می‌گیرد، حداکثر باید ظرف مدت سه‌ماه برای استفاده از گارانتی به نمایندگی‌های مجاز خدمات پس از فروش خودروسازان مراجعه کند. مشتریان باید در ثبت شماره شبای خود در سایت فروش دقت نمایند، چراکه مسؤولیت ورود شماره شبا به‌صورت اشتباه و درنهایت برگشت پول به فرد دیگر بر عهده ثبت‌نام‌کننده است و سند خودرو تا یک‌سال در رهن شرکت باقی‌خواهدماند اما با این حال برخی افراد برای کسب سود ثبت‌نام خود را نهایی کردند. این در حالی است که شماره بدنه، شماره موتور و شماره شاسی این خودروها در اختیار دفاتر اسناد رسمی گذاشته می‌شود و امکان فروش وکالتی و صلح به هیچ عنوان وجود ندارد.
همچنین باید توجه داشت ستاد تنظیم بازار کشور مصوب کرده هر خودروی صفرکیلومتری که در فرآیند تحویل مشتری قرار می‌گیرد، حداکثر باید ظرف مدت سه‌ماه و پس از تردد هزارکیلومتری، برای استفاده از گارانتی به نمایندگی‌های مجاز خدمات پس از فروش خودروسازان مراجعه کند اما این نکته ذکر نشده که درغیراین‌صورت همانند خودروهای احتکارشده پرونده تشکیل می‌شود و قانون با این افراد برخورد خواهد کرد.
تاثیر کرونا بر تولید خودرو
شرکت‌های بزرگ خودروسازی دنیا با پشت سر گذاشتن بحران اقتصادی سال 2008 حسابی تجربه کسب کردند و در عملکرد مقابله با شیوع ویروس کرونا کارنامه بهتری داشتند. در سال 97 و 98 تولید خودروی ایران به‌شدت کاهش یافت و برخی مدیران دو خودروساز بزرگ کشور (ایران خودرو و سایپا) به دلیل مفاسد اقتصادی دستگیر و تحویل مقام قضایی شدند. اما این پایانی بر بحران خودروی ایران نبود و قیمت‌ها هر روز مسیر رشد را طی کردند.
اواخر سال گذشته بود که فرشاد مقیمی به عنوان مدیرعامل ایران خودرو منصوب شد و اعلام کرد تا اردیبهشت امسال معوقات این شرکت صفر می‌شود. اغلب قطعات خودروسازان ایران از شهر ووهان چین تهیه می‌شود و با شیوع ویروس کرونا این شهر قرنطینه شد و حساب و کتاب خودروسازی ایران را به هم زد، به طوری‌که هنوز معوقات خودروسازان ادامه دارد و شرایط قرعه‌کشی به تعهدات آنها می‌افزاید.
قطعا مشکل افزایش قیمت خودرو در بخش عرضه است، اما خودروسازان اعلام کردند روزانه بیش از 2000 دستگاه تولید می‌کنند. با احتساب 2000 دستگاه برای هر خودروساز روزانه 4000 خودرو باید روانه بازار شود که در یک‌سال حدود یک میلیون و 500 هزار خودرو به چرخه مصرف می‌رسد. حال پرسش اینجاست که تقاضای واقعی در بازار ایران آیا بیش از یک میلیون و 500 هزار خودروست که تا این حد قیمت‌ها افزایش دارند؟
چرا تقاضا در بازار زیاد است؟
اختلاف قیمت زیاد کارخانه و بازار آزاد باعث شده دریافت خودرو به قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار با استقبال زیادی مواجه شود. اگر کسی شانس برنده شدن در قرعه کشی خودرو را داشته باشد با اختلاف قیمت کارخانه و بازاری که به وجود آمده حدود 50 میلیون تومان سود می‌برد. خودروی 206 که پرتقاضاترین خودروی شرکت ایران خودرو محسوب می‌شود قیمت مصوب 71 میلیون و 600 هزار تومان را دارد، اما روز پنجشنبه با قیمت 122 میلیون تومان در بازار معامله شده است. معاملات خودرویی در هفته گذشته نشان می‌دهد تصمیمات دولت برای بازار خودرو نتوانسته کنترلی در بخش کاهش قیمت داشته باشد.