شرط ایران؛ تضمین مذاکراتی
وزیر امور خارجه ایران در تازه‌ترین اظهارات مرتبط با پرونده هسته‌ای، با بیان اینکه ما همواره آمادگی خود را برای گفت وگو پیرامون برنامه هسته ای مان اعلام کرده ایم و در آینده نیز آماده مذاکره خواهیم بود، تاکید کرد: باید اطمینان حاصل شود در صورتی که مذاکراتی مجددا آغاز شود، این روند به جنگ منتهی نخواهد شد.
سیدعباس عراقچی روز شنبه 21 تیر در جمع سفرا و کارداران و روسای نمایندگی‌های خارجی و بین‌المللی مقیم تهران، با اشاره به اینکه متاسفیم که آژانس بین المللی انرژی اتمی و مدیرکل این نهاد حمله را محکوم نکردند، افزود: واقعیت این است که در این حملات تاسیسات ایران آسیب جدی دید اما از آن بیشتر معاهده عدم‌اشاعه و حقوق و قواعد بین‌الملل بود که مورد حمله و آسیب قرار گرفت. در‌حال‌حاضر نیز همکاری ما با آژانس متوقف نشده اما به دلیل تحولات رخ داده و تغییراتی که صورت گرفته از این به بعد طبق قانون مجلس همه فعالیت ها و همکاری ایران با آژانس از طریق شورای عالی امنیت ملی انجام خواهد شد و مورد به مورد درخواست های آژانس براساس منافع ایران بررسی و ارزیابی و پاسخ داده خواهد شد. عراقچی افزود: خطر اشاعه مواد رادیو اکتیو و انفجار مهممات باقی‌مانده از جنگ در سایت های هسته ای مورد حمله، جدی است و ورود بازرسان به این مناطق باید از نظر امنیتی برای ایران و سلامتی بازرسان مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
عراقچی در ادامه با اشاره به چشم‌انداز مذاکرات ایران و آمریکا گفت: اکنون، اگر ادعای ازسرگیری مذاکرات از سوی آمریکا یا سایر کشورها مطرح است، ابتدا باید تضمینی جدی داده شود که چنین اقداماتی تکرار نخواهد شد. حمله به تاسیسات هسته ای ایران، دستیابی به یک راه حل مبتنی بر مذاکره را دشوارتر و پیچیده تر کرده است. از ابتدا همگان بر این باور بودند که برنامه هسته ای ایران راه حل نظامی ندارد. پس از حملات اخیر و در پی جنگی که به راه افتاد، بار دیگر ثابت شد که راه حل نظامی برای این مساله وجود ندارد و برنامه هسته ای ایران با بمباران یا حمله نظامی از بین نخواهد رفت. دلیل این امر بسیار روشن است: این برنامه مبتنی بر علم و فناوری است، و علم و فناوری را نمی‌توان با حمله نظامی یا بمباران نابود کرد.
عراقچی در ادامه این نشست تصریح کرد: ما هیچ توافقی را که در آن حق غنی سازی به رسمیت شناخته نشده باشد، نخواهیم پذیرفت. غنی سازی یک دستاورد بزرگ علمی و نتیجه تلاش های دانشمندان ایرانی است، و ما از این دستاورد ارزشمند صیانت خواهیم کرد.
وزیر امور خارجه ادامه داد: با‌این‌حال، برای اطمینان از صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران، امکان دستیابی به راه حل های مبتنی بر مذاکره همچنان وجود دارد، همان گونه که در گذشته نیز وجود داشت و یک بار هم به نتیجه رسید. در سال 2015، توافقی میان ایران و کشورهای 1+5 حاصل شد. این توافق، نتیجه دیپلماسی بود و جامعه جهانی نیز این دستاورد را جشن گرفت. همگان پذیرفتند که دیپلماسی می‌تواند کارساز باشد و حتی پیچیده ترین مسائل را نیز حل وفصل کند. وزیر خارجه ادامه داد: خطر اشاعه مواد رادیواکتیو کاملا جدی است. همچنین، خطر انفجار مهماتی که از جنگ باقی مانده اند نیز تهدیدی واقعی و جدی به شمار می‌رود. در این شرایط، موضوع بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از این مراکز نیز ابعاد مختلفی دارد که باید به دقت بررسی شود. از یک سو، نزدیک شدن بازرسان به این مراکز برای ما دارای جنبه های امنیتی است که نیازمند ارزیابی دقیق است، و از سوی دیگر، ایمنی خود بازرسان نیز موضوعی مهم و قابل‌توجه است که باید مورد بررسی قرار گیرد.
سیدعباس عراقچی با بیان اینکه اگر مذاکراتی در آینده شکل گیرد، با توجه به شرایطی که بیان کردم، موضوع مذاکره صرفا برنامه هسته ای ایران خواهد بود، تصریح کرد: به ویژه ایجاد اطمینان نسبت به ماهیت صلح آمیز این برنامه در برابر رفع تحریم ها. هیچ موضوع دیگری در دستور کار مذاکرات قرار نخواهد گرفت.
عراقچی ادامه داد: باید به صراحت تاکید کنم که در هر راه حل مذاکره شده و در هر روند گفت وگویی، حقوق مردم ایران در موضوع هسته ای، از جمله حق غنی سازی باید به طور کامل مورد احترام قرار گیرد. ما هیچ توافقی را که در آن حق غنی سازی به رسمیت شناخته نشده باشد، نخواهیم پذیرفت. غنی سازی، یک دستاورد بزرگ علمی و نتیجه تلاش های دانشمندان ایرانی است، و ما از این دستاورد ارزشمند صیانت خواهیم کرد. برای حفظ این دستاورد، مجاهدت های فراوانی صورت گرفته و قربانی های بسیاری داده شده است. از همه مهم‌تر، در همین دوران اخیر، به خاطر این حق، وارد جنگ شدیم؛ جنگی که علیه ما تحمیل شد و ما برای دفاع از حقوق خود در این مسیر جنگیدیم.
اخبار ضد و نقیض از روز مذاکره
همزمان با تکاپوهای مذاکراتی به شکل اظهارنظرهای جدید، رسانه آمریکایی اکسیوس از محل دیگری غیر از نروژ برای انجام مذاکرات ایران و آمریکا خبر داد. اکسیوس نوشت: نماینده کاخ سفید، استیو ویتکاف، در حال گفت‌وگو با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، درباره ازسرگیری مذاکرات هسته ای بوده است. برنامه اولیه این بود که در روزهای آینده نشستی در اسلو برگزار شود، اما منابع گفته اند که هم طرف ایرانی و هم ویتکاف از این ایده فاصله گرفته اند و به دنبال محل دیگری برای دیدار هستند.
همزمان روزنامه وال‌استریت ژورنال در مورد تاریخ رسمی آغاز مذاکرات میان آمریکا و ایران نوشت: هنوز چیزی تعیین نشده است. دیپلمات های غربی می گویند ایران هنوز در حال بررسی چگونگی ادامه مسیر است. این تحولات در شرایطی است که یک منبع آگاه در گفت وگو با خبرگزاری تسنیم درباره ادعای یک رسانه صهیونیستی درباره پیام پوتین به ایران درباره‌پذیریش غنی سازی صفر، گفت: تهران به هیچ عنوان چنین پیامی از پوتین دریافت نکرده است. وی گفت: آخرین دیدار پوتین با مقامات ایران دیدار وی با عراقچی است و چنین موضوعی در این دیدار مطرح نشده است. بعد از آن نیز هیچ پیامی درباره غنی سازی صفر از کانال های ارتباطی بین روسیه و تهران تبادل نشده است. پیش‌تر آکسیوس مدعی شده است پوتین در پیامی به تهران، از ایران خواسته است که غنی سازی صفر‌درصد را قبول کند.