طرح اولیه تأسیس سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه تربیت مدرس و چرایی نیاز دانشگاه به این سازمان

خبرگزاری فارس 1401/05/27 - 09:45 مشاهده در مرجع

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس، ت ا د ی ا ه ا در ری از ت و اات، ی و ادی ه عنوان از ری ی . ا رو ن شده در و ه دو ز رت د، ه در ری از از آن دو د (ن زه آزش، ا و...) ت ادی ورود کرده و ار د.

ا و ی ت ر ای در ی ن اد، اد آزش، اد ورزش و... د از ا وا است، ا ا رو در ری در ری در ل ت ا ی در ن ده و هست.

در این باره با فرهاد دانشجو رئیس دانشگاه تربیت مدرس گفت‌وگو کردیم.

فارس: در ابتدا به طور کلی درباره نیاز دانشگاه‌ها به سازمانی با عنوان سازمان توسعه و سرمایه گذاری صحبت بفرمایید.

دانشجو: ر م و دا در ری از آن دارد ه دا در ا ر از ادی رت و از درآی از ی آز، اوف، اردادی و، درآی از اری اداره . ا ع در رو ت دا از دای اول دای م ه خوبی د است.

ه د در ارط دای رم ان اره کرد ا ون و د دو در آن ا ارد، ا ن ی دو از زه ی و وری و ت ردی از و، د و.. ام د. رت آن د از ا، ا داه اده از دو در زه ی او دار هستند ا در رب ا ه از و، د اده کنند.

فارس: وضعیت نسبی درآمدی در ایران و جهان به چه شکل است؟

دانشجو: این مسأله با تصویر مشخص می‌شود، در داری ره 1 و 2 ی از و درآی دا در المللی و ایران ن داده ه ا. در داری 3 و 4 رت درآی دو داه ارد و روارد ه ه ا. د ا اد کرد ا دا رت اداره .

منبع این نمودارها پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس است.

فارس: با توجه به این نمودارها درباره استقلال نظام تامین دانشگاه ها در عرصه بین المللی توضیح بفرمایید؟

دانشجو: نکته ای که در ارتباط با استقلال نظام تامین دانشگاه ها در عرصه بین المللی مشاهده می شود آن است که این نهادها از آنجا که ارتباط تنگاتنگی با اقتصاد و محیط کسب و کار ملی و بین المللی دارند، همچون یک بنگاه اقتصادی در نوسانات اقتصادی دستخوش پاره ای از چالشها و نوسانات اقتصادی می شوند که در این رابطه بصورت خاص می توان به بروز پاندمی کرونا اشاره کرد که همزمان با رکود ایجاد شده در اقتصاد جهانی منابع درآمدی دانشگاهها نیز دستخوش تغییر شده اند.

فارس: حتما دانشگاه‌ها با چالش مالی هم مواجه می‌شوند.

دانشجو: بله، چالش های مالی اقتصادی دانشگاه ها نیز در نمودار شماره 5 که تصویری از چالشهای کنونی دانشگاهها در عرصه بین المللی است تشریح می‌شود.

این در حالی است که در دانشگاه های وابسته به بودجه های دولتی (همچون ایران) این چالشها عمدتا در قالب نوسانات بودجه دولت اتفاق می افتد که این موضوع نیز در نمودار شماره 6 مشخص شده است.

* علت رویکرد دانشگاه تربیت مدرس برای دستیابی به گزینه های درآمدی پایدار غیر دولتی

فارس: علت رویکرد دانشگاه تربیت مدرس برای دستیابی به گزینه های درآمدی پایدار غیر دولتی چیست؟

دانشجو: همانگونه که پیش از این مطرح شد در ایران نظام دانشگاهی (دولتی) تقریبا وابسته به بودجه های دولتی است و درآمدهای اختصاصی سهم اندکی از هزینه های دانشگاههای دولتی را پوشش می دهند. این وضعیت باعث شده که آسیب پذیری این دانشگاه ها در نوسانات اقتصادی، که درآمدها و متعاقبا بودجه دولتها دستخوش نوساناتی می شود، شدیدا افزایش یابد. لذا منطقی است که نظام دانشگاهی کشور به دنبال دستیابی به گزینه های درآمدی پایدار برای خود باشد. با این توضیح که این رویه می بایست فراتر از درآمدهای دانشگاهها از محل اجرای پروژه های تحقیقاتی باشد. چرا که تجربه ثابت کرده است که در بحرانهای اقتصادی که بودجه دولت و نهادهای وابسته به آن تقلیل می یابد.

یکی از گزینه های جدی و متعارف برای تامین مالی نظام دانشگاهی در عرصه بین المللی استفاده دانشگاهها از داراییها و منابع نقدی و غیر نقدی خود در زمینه سرمایه گذاری های اقتصادی مالی و بهره‌مندی از عواید آنها است

از آنجا که دولت بزرگترین کارفرمای پروژه های تحقیقاتی است، بالاجبار تقاضا برای پژوهش و متعاقبا درآمدهای پژوهشی دانشگاهها نیز کاهش می یابد که در این زمینه در نمودارهای شماره 3 و 4 نیز مشاهده شد که در دو دانشگاه استنفورد و هاروارد حدود 21 و 39 درصد از درآمدها از محل عایدی حاصل از سرمایه گذاریها تامین می شود.

همچنین درآمد واقعی از پروژه های پژوهشی حداکثر بین 10 تا 15 درصد مبلغ قرار دادهای پژوهشی است و بقیه صرف خود انجام پروژه میشود.

فارس: در این باره مثالی دارید؟

دانشجو: بله، بطور مثال درآمد اختصاصی پیش بینی شده برای دانشگاه تربیت مدرس در بودجه 1401 برابر 130 میلیارد تومان پیش بینی شده است ولی اگر این حجم از قرار داد اتفاق بیافتد دانشگاه فقط 13 میلیارد درآمد واقعی در سال 1401 خواهد داشت و بقیه صرف هزینه های خود پروژه مانند خرید مواد اولیه، پرداخت به محققان، آزمایش های میدانی و آزمایشگاهی، و... میشود. از ی ی و رف برای م دا در ا اده دا از دارا و ی و ی د در ز اری ی ادی و ه ی از ا آ است.

فارس: د دا خارجی در زه اری و ه ز ی گذاری به چه صورت است؟

دانشجو: وری د دا در زه اری از آن دارد از آ در ز ی اری رودی دا و در ی ص د را دل کنند که در ادا ای از اری داه ی یل و براون در نمودارهای 7 و 8 آورده ه ا.

دا ان دی آز و و ه ز ی اری آ اک و ت، ااع اوراق و م، ، اری، ی ا، اری درآ و... است.

ای در ا را کند دش اری دا و رو اه آ در زن است که در داری 9 و 10 رو ارزش زاری دارای ع اری در دو داه اون و آورده ه ا. د رت ارزش دارای داه در ای ل 2021 زده رد در شود د است.

* ایجاد سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه تربیت مدرس

فارس: با این تفاسیر بفرمایید دانشگاه تربیت مدرس در رای کسب درآی ار چه برنامه ریزی دارد؟

دانشجو: داه رس در مدیریت جدید، اد دی ف و اری داه و مالی غیر دولتی را در در ر قرار داد. به استناد مفاد ماده 1 قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور و مصوبه مورخ 15 دی ماه 1400 مجلس شورای اسلامی به منظور کاهش وابستگی بودجه دانشگاه به منابع دولتی و جلب مشارکت و سرمایه گذاری افراد حقیقی و حقوقی خصوصی و غیر خصوصی و خیرین، هیأت امنای دانشگاه تربیت مدرس در پنجاه و نهمین جلسه در خرداد 1401 با ایجاد سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه تربیت مدرس موافقت کرد.

این سازمان ا ه ی از ت د در ن ، و دارای ارزش درآ ای داه تربیت مدرس دازد. ا داه رس از داراییهای ن اوف، ا، و و... برای اده در ز ار، ردار . ا ا د ر اا بهینه و ای و ارک ی اری ای داه دازد.

فارس: درباره وظایف و کارکردهای این سازمان هم توضیح بفرمایید.

دانشجو: ای ا سازمان بصورت و و ردیی تعریف شده است.

مدیریت و هداری از دارا و اال ل و ل داه و آ، ر و ر از ااف، آز و و داه؛ مدیریت و هداری از ت (ا)، در ا و ی د و... ر؛ ارائه دوره های تخصصی و فوق تخصصی آز و و برای ا ها، ن ها، دهای و، مهندسان حرفه ای، جامعه کاربردی حرفه ای و بقیه متقاضیان، ر و ر ت دو، و ا آ و داه ارط تمام ذن داه ر ارزش اوده ادی از ااف، آز و وهشی داه و د اری، و ر در ااع ی ری، ت و دی در رب ا د و ال و آن ر ارزش اوده ادی از ااف، آز و و داه از جمله این وظایف و کارکردهاست.

نمودار 11 نوع دارایی ها، حوزه های فعالیت، منابع تأمین دارایی و ساختار حقوقی سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه تربیت مدرس را نشان میدهد.

درباره مدیریت داریی ها و ی اارد او 55000 نیز باید بگویم د ی ا و رد دا ا ل شده و از د آزش و و و اد ا آ ی ای در رد ار ا. ا رود از ای در ت م ا ن ، م، روا ا، اد و... زه ی ، و ورا د است، ا در رود و رد ده ال دای و ارا ت و ه ی از و درآی آ، اا.

به عبارت د اوزی د را ز ت ا دا در ار ار دادن از ت ا ا ه دد. در ا ا ال ا د. رت ه درآ ا از ب ه از ن ت (در زه آزش و در زه و و وری) د.

ا از ی د ای د از آ درآی از دارای (و ) در ار دا در و رودی اری . ان و ا درآ را ای از اری آ، ا د، در کردن دا اد و ور و ر دا در آ در زن دا. ذ ا وری ا ر دارا ع و ا در ه ادی ب آ. ا ا ی ا در ا را اام اارد زی و اذ رو ای وا در ال او آن کرده ا.

ی اارد او 55000 را ان ای از ا اات ب آورد. دارا ارا ه در اارد او 55000 رت ا از» ی زن ای ارزش دارا «. ارزش اس اارد اد دل ای د، ، ر و را د. در ی ااردی او 55000 ش ه ا رب اارد ای دارا ی زن و د. ا ی اارد اارد او 55000) واژن دارا (، اارد او 55001) اات دارا (و اارد او 55002 رای ه ری اات اارد او 55001 (ا. ا دا د ادی ب آ. ا در دارای آ و دا اری ان از درای ا اارد اده کرد.

* برخی از تمهیدات و اختیارات اولیه مورد نیاز دانشگاه تربیت مدرس

فارس: تمهیدات دانشگاه تربیت مدرس برای استقلال مالی چه بوده است؟

دانشجو: دانشگاه تربیت مدرس برای خوداتکایی بودجه ای و استقلال از بودجه دولتی و با آ و داه رس و ر و زه ی و ه اری ای داه رس و بررسی اد سازمان و اری و بررسی رودی اری در دای ن، تمهیدات و اختیارات هفت گانه اولیه ای را ضروری و الزامی میداند و بدون آنها امکان خوداتکایی در این طرح متصور نیست.

از سری اختیارات اولیه نیز این است که دانشگاه تربیت مدرس بتواند درآمد های خود را به هر میزان که کسب کند، دریافت کرده و سقفی برای درآمدهای دانشگاه ملحوظ نشود. در حال حاضر برای سال 1401 سقف 130 میلیارد تومان برای درآمدهای دانشگاه در بودجه سال 1401 دانشگاه ملحوظ شده است و مازاد آن نیاز به صدور مجوز مجدد از سازمان برنامه و بودجه و سپس تأیید بانک مرکزی دارد که روندی وقت گیر است و بعضاً نیز موافقت نمیشود. مثلا در سال 1400 سقف بودجه درآمدی دانشگاه 65 میلیارد تومان تعیین شده بود که برای افزایش آن تا 109 میلیارد تومان موافقت شد ولی بیش از آن موافقت نشد و دانشگاه مجبور شد به طرف های قراردادهای خود اعلام کند که مطالبات دانشگاه را در سال 1400 واریز نکرده و در سال 1401 واریز کنند.

اجازه سپرده گذاری در حساب های سپرده گذاری کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت پول های دانشگاه در بانک های دولتی و خصوصی و دریافت سود از آن ها و استفاده سود در راستای برنامه های دانشگاه تربیت مدرس صادر شود. برای سال 1401خزانه داری کل و دیوان محاسبات اعلام نموده اند که حساب های دانشگاه های دولتی باید در بانک مرکزی و بانک های دولتی (بانک ملی) گشایش یابند و همه حسب های دیگر باید بسته شوند. بانک های دولتی که همه سهام آن متعلق به دولت هستند اجازه سپرده گذاری کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت را به دانشگاه ها نمیدهند.

دانشگاه تربیت مدرس بتواند سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه که در آخرین نشست هیأت امنای دانشگاه با حضور رییس محترم جمهور بتصویب رسید را به صورت یک شرکت سهامی (که کلیه سهام آن متعلق به دانشگاه تربیت مدرس خواهد بود) به عنوان یک شرکت مادر (هلدینگ) ثبت کند و از تمام اختیارات مندرج در قانون (مجمع، هیأت مدیره و...) این نوع شرکت ها استفاده کند. سپس برای اجرای هر یک از پروژه های علمی، آموزشی، تحقیقی، تولیدی و دیگر پروژه های توسعه ای و سرمایه گذاری که برای آنها درآمدهای قابل توجه ای متصور باشد، شرکت های زیر مجموعه سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه ایجاد کند، این شرکت ها با یک پروژه تعریف شده و پس از اتمام آن پروژه و در صورت ضرورت منحل خواهند شد.

فارس: این پروژه در حال حاضر در چه مرحله‌ای است؟

دانشجو: در حال حاضر قرار است ساختار سازمان توسعه و سرمایه گذاری توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و تصویب و ابلاغ شود.

به سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه تربیت مدرس اجازه داده شود تا برای سرمایه گذاری و بهره برداری از سود / ضرر فعالیت ها نسبت به ایجاد، خرید و فروش شرکت های تولیدی، کارخانجات، زمین و آپارتمان و... اقدام کرده و همچنین در این راستا بتواند از ظرفیتهای موجود در بازار بورس داخل و خارج از کشور استفاده کرده و نسبت به ثبت یک شرکت کارگزاری یا استفاده از یکی از شرکت های کارگزاری موجود اقدام کرد. در حال حاضر دانشگاه و هیأت امنای دانشگاه این اختیارات را ندارد. ضمن اینکه اگر این اختیارات را هم میداشت، ساختار حاکم بر روند کارشناسی در وزارتین اجازه طرح و تصویب و اجرای این موارد را نمیدهد.

همچنین مدیریت و بهره برداری بخشی از املاک، اموال و دارایی های مشهود و نامشهود دانشگاه تربیت مدرس با هدف تولید ثروت در اختیار سازمان قرار گیرند. بطور مثال دانشگاه تربیت مدرس بتواند نسبت به فروش املاک و یا تبدیل به احسن نمودن املاک خود که خارج از پردیس مرکزی دانشگاه هستند و سپرده گذاری مبالغ حاصل در حساب های سپرده گذاری کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت و یا سرمایه گذاری در موارد دیگری که در سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه تصویب می‌شود اقدام کند و از سود این سرمایه گذاری ها جهت اهداف عالیه حفظ و ارتقای کیفیت و کمیت آموزش، پژوهشی و فرهنگی و دانشجویی دانشگاه و سرمایه گزاری مجدد بهره ببرد.

سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه تربیت مدرس بتواند از طریق برنامه ریزی و مشارکت با سایر واحدهای دانشگاه برای تحقق هدف تبدیل دانش به ثروت از راه تولید به صورت مستقیم یا از طریق مشارکت با سایر اشخاص حقوقی و حقیقی دولتی و غیر دولتی با رعایت قوانین و مقررات موضوعه اقدام کند.

سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه تربیت مدرس بتواند سرمایه گذاری، تأسیس و یا مشارکت در انواع شرکت های تجاری، مؤسسات و نهادهای مالی و اعمال حاکمیت و مدیریت بر آن به منظور تولید ثروت در راستای اهداف دانشگاه در چارچوب قوانین و مقررات را انجام دهد، ضوابط مالی و معاملاتی وجود امکان سرمایه گذاری و اخذ تصمیم های بموقع و ریسک پذیر را نمیدهد.

سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه تربیت مدرس یکی از واحدهای سازمانی دانشگاه خواهد بود که در چارچوب ضوابط و مقررات مالی و اداری خاص که به تصویب هیات امناء دانشگاه خواهد رسید، اداره شود. سازمان از نظر اجرایی زیر نظر هیات عامل است و گزارشات مالی و عملکرد خود را پس از تایید هیات عامل به هیات امناء ارائه می کند.

اهداف و فعالیتهای سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه تربیت مدرس، اقتصادی است و به منظور بهره گیری بهینه از منابع و ظرفیت ها امکانات و مزیتهای دانشگاه تربیت مدرس، دولت و بخش خصوصی و تعاونی نهاد های عمومی غیر دولتی و آهاد مردم می باشد. درآمد های سازمان منحصرا در راستای تحقق اهداف دانشگاه تربیت مدرس، می باشد. لذا سازمان باید بتواند در چارچوب قوانین موضوعه از طریق تأسیس و اداره و تامین منابع مالی ارزی و ریالی برای شرکتها و مؤسسات تجاری، شرایط لازم را برای سرمایه گذاری و تجاری سازی علم، تقویت تجارب علمی و کار های حرفه ای و تجاری اعضای هیات علمی و فارغ التحصیلان دانشگاه و توسعه کارآفرینی فراهم آورد.

فارس: پس از اینکه دانشگاه به استقلال رسید تکلیف بودجه دولتی تخصیصی به دانشگاه چه می‌شود؟

دانشجو: پس از استقلال بودجه دانشگاه از بودجه های دولتی، حقوق و مزایای اعضای هیأت علمی دانشگاه و کارمندان دانشگاه های دولتی به عنوان حداقل حقوق و مزایای تلقی شده و با توجه به اینکه دانشگاه تربیت مدرس از آن به بعد بودجه دولتی دریافت نخواهد کرد و همه بودجه مورد نیاز را خودش تأمین میکند، دانشگاه تربیت مدرس میتواند بر اساس نسبت مشارکت و ارزش فعالیت اساتید در حل مسائل کشور و تربیت نیروی متخصص و مؤمن و ایجاد درآمد برای دانشگاه، مبلغ پرداختی در هر ماه به اعضای هیأت علمی و کارکنان خود را به هر میزان که ضروری باشد و بتواند تأمین اعتبار کند و بر اساس آیین نامه ای که به تصویب هیأت امنا خواهد رساند افزایش دهد. (بصورت غیر مستمر و به عنوان سهم از درآمد) درحال حاظر پرداخت مازاد بر سقف تعیین شده امکان پذیر نیست.

بدیهی است که سازمان توسعه و سرمایه گذاری دانشگاه تربیت مدرس تابع قوانین کشور و مقررات دانشگاه تربیت مدرس و قانون جهش تولید دانش بنیان خواهد بود.

انتهای پیام /