طرح گردشگری آشوراده برای چندمین‌بار رد شد
شورای‌عالی شهرسازی و معماری، مجوز سابق سازمان حفاظت محیط‌زیست در اجرای طرح گردشگری آشوراده را لغو کرد.
همشهری نوشت: طرح توسعه گردشگری در جزیره آشوراده برای چندمین‌بار مورد مخالفت شورای‌عالی شهرسازی و معماری کشور که نهاد‌ی تصمیم‌ساز و بالادستی است، قرار گرفت.
انتظار می‌رود این طرح که هر از چندگاهی از کشوی برخی مدیران استانی بیرون می‌آید، ولی هربار مورد مخالفت فعالان محیط‌زیست، متخصصان و قانونگذاران قرار می‌گیرد، برای همیشه مختومه شده باشد و آرامش نسبی برای زیستمندان ذخیره‌گاه زیست‌کره میانکاله فراهم کند. جزیره آشوراده در محدوده پناهگاه حیات‌وحش میانکاله قرار دارد و جزو محدوده بند الف ماده 30قانون «حفاظت و بهسازی مناطق چهارگانه» است. اجرای طرح گردشگری جزیره آشوراده به‌عنوان یکی از مصوبات سفر ریاست‌جمهوری در سال93 به استان گلستان به تصویب رسید، ولی با مخالفت‌های بی‌شمار از سوی متخصصان مواجه شد. 22هکتار از مساحت آشوراده در دل پناهگاه حیات‌وحش میانکاله قرار گرفته است.
زیستمندان حوالی جزیره آشوراده، یعنی پرندگان مهاجری که هرساله زمستان را در تالاب میانکاله و خلیج گرگان می‌گذراندند در کشاکش رقابت مدیران برای ساخت‌و‌ساز در یکی از بکرترین زیستگاه‌های کشور، بر اثر سم بوتولیسم جان خود را از دست دادند، شکارچیان غیرمجاز، بی‌محابا به سمت محیط‌بانانش تیراندازی کردند و فروشندگان بازار پرندگان فریدون‌کنار، هزاران پرنده وحشی را پنهانی و آشکارا لای پلوی رستوران‌ها گذاشتند.
سال 99ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور به ریاست معاون اول ریاست‌جمهوری، برنامه‌ای 5ساله برای تالاب میانکاله به تصویب رساند که براساس آن قرار بود طرح‌های مخرب گردشگری در مهم‌ترین ذخیره‌گاه زیست کره کشور اجرا نشود، اما در این سال‌ها چند باری اجرای طرح گردشگری به اعتبار مجوزهای ملغی شده و فشارهای استانی در گلستان و مازندران بر سر زبان‌ها می‌افتاد. ذخیره‌گاه میانکاله در محدوده تقسیمات سیاسی استان گلستان است، ولی مدیریت زیست‌محیطی آن بر عهده اداره کل محیط‌زیست استان مازندران قرار دارد.
براساس برنامه 5ساله شورای ملی تالاب‌ها، اجرای پروژه‌های اکوتوریستی براساس اهداف کنوانسیون رامسر و مطابق باضوابط طرح جامع پناهگاه حیات‌وحش میانکاله با هدف تقویت کارکرد تالاب و جوامع محلی و ایجاد اشتغال مورد تأکید قرار گرفته است. طرح گردشگری آشوراده که در یک دوره تحت عنوان طبیعت‌گردی مطرح شد، شامل ساخت اسکله، مسیر دسترسی، آلاچیق، رستوران و دیگر زیرساخت‌های موردنیاز حضور گردشگران بود، اما آنچه ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور درنظر داشت این بود که از تغییر کاربری تالاب جدا خودداری شود. اساسا براساس ضوابط کنوانسیون رامسر، اقامت شبانه در تالاب ممنوع است. در نتیجه سرمایه‌گذار فقط در شهرهای اطراف امکان ساخت هتل را خواهد داشت و گردشگران را برای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی در مسیر‌های مشخص چوبی و پرنده‌نگری در دکل‌های از پیش طراحی شده با قایق به منطقه می‌تواند ببرد. تنها سازه‌های مجاز دستشویی و سایه‌بان چوبی برای استراحت است، اما برنامه‌ای که سرمایه‌گذار به‌دنبال آن بود به کلی با اهداف کنوانسیون مغایرت داشت؛ در نتیجه معاونت قضایی دادستانی کل کشور دستور توقف اجرای هرگونه ساخت‌وسازی را صادر کرد که منجر به تخریب و تغییر کاربری شبه‌جزیره آشوراده که بخشی از تالاب میانکاله است، می‌شود.
محمد داسمه، وکیل ستاد مردمی نجات آشوراده درباره طرح گردشگری آشوراده به همشهری می‌گوید: حسب مصوبات سال 94و97 شورای‌عالی شهرسازی، ایجاد منطقه گردشگری در مناطق چهارگانه و حساس زیست‌محیطی مطلقا ممنوع است. در سال 1400با تلاش‌های این شورا، مشخصا ایجاد هرگونه بارگذاری متمرکز در سایت 22هکتاری جزیره آشوراده که برای گردشگری درنظر گرفته شده بود را ممنوع کرد و همه بارگزاری‌ها را به سایت 134هکتاری خارج از جزیره در ساحل بندر ترکمن دلالت داد. به‌گفته او، برخی مسئولان استانی به‌دنبال نادیده گرفتن مصوبات این شورا بودند و درخواست تمدید مجوز آقای تجریشی، معاون وقت محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست را کرده بودند، ولی این مجوز در تنافی با مصوبات سال‌های بعد از این مجوز است. دیروز (دوشنبه 13تیر 1400) فرزانه صادق‌مالواجرد، معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی و دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران، سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس، مجید مخدوم، استاد برجسته محیط‌زیست و علم ارزیابی زیست‌محیطی در ایران و عضو شورای‌عالی حفاظت محیط‌زیست کشور و همچنین علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست از آشوراده دفاع جانانه‌ای کردند و درخواست تمدید مجوز از دستور کار شورای‌عالی شهرسازی به کلی خارج شد. آنها تأیید کردند ملاک و مبنا همان مصوبه سال 1400شورای‌عالی شهرسازی و معماری است که بارگزاری متمرکز تحت هر عنوانی ممنوع است.
وزن مخالفان طرح گردشگری آشوراده بیشتر است سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس در گفت‌وگو با همشهری در مورد دفاعیات خود در این جلسه می‌گوید: در این جلسه به‌نظرات بدنه کارشناسی کشور از سوی اتحادیه‌ها و انجمن‌های علمی مانند مرکز حفاظت از فوک خزری ایران، مرکز پژوهش‌های مجلس، دیوان محاسبات اشاره کردم که همگی مخالف توسعه گردشگری در آشوراده به‌صورت زون متمرکز هستند. اکثریت اعضا و حضار شرکت کننده در جلسه شورای‌عالی شهرسازی و معماری در جلسه اخیر، از نمایندگان سازمان حفاظت محیط‌زیست گرفته تا وزارت جهاد و کشاورزی و نیرو و... مخالفت خود را با توسعه گردشگری اعلام کردند. قرار شد 2هفته دیگر این جلسه با حضور وزرای مربوطه بار دیگر برگزار شود. مجوز سال 97سازمان حفاظت محیط‌زیست ملغی و قرار شد الزامات زیست‌محیطی جدید در اختیار مسئولان قرار گیرد. براساس الزامات جدید ایجاد هرگونه زون متمرکز در جزیره ممنوع است.