عزم جدی دولت برای گذر از اقتصاد رانتی
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، «سید احسان خاندوزی» طی سخنانی در جمع اساتید دانشگاه آزاد اسلامی در محل ساختمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی اظهار داشت: متاسفانه ما در حوزه ارائه راهکار‌های حل مسئله در کشور با آفتی بنام "ساده سازی" مسائل مواجه هستیم. به عنوان مثال ما در مورد ارز، انرژی، تورم و... به سرعت مسائل را ساده‌سازی کرده و راهکار‌هایی ارائه می‌دهیم که هیچ گونه تناسبی با مختصات پیچیده اقتصاد کشور ندارد.
وی ادامه داد: این نقطه ضعف، شاید تا یک دهه قبل که درآمد‌های نفتی می‌توانست تمام نقاط ضعف برنامه‌های اقتصادی کشور را بپوشاند، خیلی برجسته به نظر نمی‌آمد، اما امروز که ناچاریم بسیار دقیق عمل کنیم و دامنه مقدورات دولت و مجلس آنقدر نیست که بتوانیم خاصه خرجی‌های گذشته را تکرار کنیم و بر همین اساس موضوع فرق می‌کند.
وزیر اقتصاد یادآور شد: متأسفانه، اغلب مواردی که در ایام اخیر، تحت عنوان راهکار در فضای رسانه‌ای کشور مطرح می‌شود به همین آفت ساده سازی مبتلا است که جوابگوی حل مشکلات نیست.
وی گفت: اینکه با اتخاذ یک رویکرد انتزاعی چپ یا راست اسلامی و زدن برچسب‌های مختلف به برنامه‌های دولت بخواهیم به ساده‌سازی مسئله و ارائه راهکار بپردازیم، نتیجه آن می‌شود که وقتی پیشنهادات را پیش روی سیاستگذار می‌گذاریم، می‌بیند که اصلا کمکی به حل مسئله نمی‌کند و گرچه ممکن است یک جریان اجتماعی ایجاد کند، اما مشکلی را حل نمی‌کند.
خاندوزی تصریح کرد: موضوعات مختلف حوزه ارز، تورم و... را نمی‌شود به این ساده‌سازی‌ها واگذاشت و من قاطعانه می‌گویم، دستاوردی برای گشایش مسائل اقتصادی کشور از این موضوع حاصل نمی‌شود.
وی افزود: ما تجربه شکست هر دو نگاه "بازار" و "دولت" محور را داریم و می‌دانیم تحت سیاست "بازار" چه اتفاقات ناخوشایندی شکل گرفت و به اسم مداخله‌گری دولت، چه رانت‌ها و سواستفاده‌های کلان که به وجود نیامد.
وزیر اقتصاد با بیان اینکه ما به دنبال مسیر حکمرانی اقتصاد توأم با هوشمندی و نگاه عدالت طلبانه هستیم، یادآور شد: اگر بخواهیم اقتصاد کشور را به روش هوشمندانه هدایت کنیم، اما نسبت به عدالت بی‌اعتنا باشیم، حتما شکست خواهیم خورد، کما اینکه در سایر کشور‌ها نیز به همین گونه است و برای دهه‌ها است که نگاه تک بعدی دولت یا بازار محور در جهان رنگ باخته است.
وی با اشاره به اینکه اقتصاد ما مبتنی بر توزیع رانت است، ادامه داد: در حال حاضر عبور از اقتصاد رانتی به سمت اقتصاد دانش بنیان و تولید محور، کار بسیار دشواری است و بدون گذر از مخالفت شدید گروه‌هایی که از شرایط پیشین منتفع بودند، نمی‌توانیم از این مرحله عبور کنیم.
خاندوزی با اشاره به تحریم‌های آمریکا که دولت‌ها را وادار به گذر از اقتصاد نفتی مبتنی بر توزیع رانت کرده است، اظهار داشت: اگر با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب، سال‌ها پیش از این و با اختیار و اراده خودمان مبادرت به این کار کرده بودیم، هم اکنون با عدم همراهی جامعه‌ای که انتظارات رانتی آن به درستی تنظیم نشده، مواجه نبودیم.
وی با اشاره به تصویب نهایی طرح مالیات بر سوداگری در مجلس شورای اسلامی، این اتفاق را گام بزرگ و رو به جلو خواند که تا پیش از این هیچ کدام از دولت‌ها پای کار اجرای آن نبوده‌اند و به همین سبب امکان حمایت از تولید دانش بنیان رقابت پذیر را نداشته‌اند.
وزیر اقتصاد با بیان اینکه هیچ برنامه اصلاحی بدون سوار شدن بر داده‌ها و اطلاعات دقیق به منظور اصابت دقیق آن به هدف امکان تحقق ندارد، گفت: ما سعی کردیم مسئله بیش از چهار میلیون دستگاه پوز ناشناس از حدود 18 میلیون پوز موجود در کشور را حل کنیم و امروز همه آن‌ها غیرفعال و شفافیت کامل در این خصوص حاصل شده است.
وی همچنین حوزه فراریان مالیاتی را مورد اشاره قرار داد که با تکمیل اطلاعات مؤدیان، بیش از 2 میلیون مؤدی فاقد نام و نشان شناسایی شده و در تور مالیاتی قرار گرفته‌اند.
خاندوزی برقراری شفافیت مناسب در خصوص بدهکاران بانکی و نیز هوشمندی فروش آرد به نانوایان را به عنوان یکی دیگر از اقدامات دولت مورد اشاره قرار داد که موجب هدایت بهتر برنامه‌های حمایتی دولت به اقشار مختلف بویژه تولیدکنندگان می‌شود.
وی با ذکر تاریخچه کوتاهی از روابط دولت با دانشگاه گفت: در گذشته، گاهی دانش را از طریق سفارش پروژه‌های پژوهشی با سیاستگذار مرتبط می‌کردیم و گاه به این منظور اقدام به تأسیس پژوهشکده‌هایی در دل دستگاه‌های دولتی می‌کردیم.