عضویت ایران در بریکس برآمده از یک عقلانیت راهبردی است

علی باقری کنی در حاشیه نشست وزرای امور خارجه عضو بریکس که 22 خرداد 1403 برگزار شد، به گفتگو با خبرگزاری ریانووستی روسیه پرداخت که متن آن به شرح ذیل است:

پرسش: وضعیت کنونی روابط سیاسی ایران و روسیه را چگونه ارزیابی می‌کنید و زمینه‌های اصلی همکاری سیاسی دو کشور چیست و چشم انداز این روابط را چگونه می‌بینید؟

باقری کنی: بسم الله الرحمن الرحیم. ایران و روسیه دو همسایه هستند که روابط تاریخی و ریشه دار دارند در طول سال‌های گذشته عرصه‌های روابط ایران و روسیه بسیار گسترش پیدا کرده است. اما نکته مهم این است که تهدید‌های مشترک، فرصت‌های مشترکی را پیش روی دو کشور قرار داده است و بر این اساس هر دو کشور عزم جدی و راسخ دارند تا در زمینه‌های مختلف همکاری‌ها را توسعه بدهند. از این رو روند رو به رشد همکاری‌های دو کشور نشان دهنده این است که رهبران ایران و روسیه عزم جدی دارند تا مناسبات خودشان را مستحکم کنند و از همه فرصت‌ها برای انتفاع دو کشور و دو ملت بهره گیرند.

پرسش: همکاری ایران و روسیه در مسائل امنیتی منطقه‌ای بویژه در خاورمیانه چگونه است؟

باقری کنی: ایران و روسیه به عنوان دو کشوری که در منطقه زیست دارند، دو کشوری که دارای منافع در منطقه هستند، همواره در چارچوب تهدید زدایی از تهدید‌های مشترک رفتار کرده‌اند. تروریسم یکی از تهدید‌های مشترکی است که کشور‌های منطقه از جمله ایران و روسیه را تهدید می‌کند لذا عزم جدی دو کشور برای مقابله با تروریسم یک راهبرد جدی و در دستور کار دستگاه‌های ذیربط میان ایران و روسیه است.

پرسش: ایجاد واحد پولی مشترک بریکس در چه مرحله‌ای قرار دارد و ایران و روسیه چه همکاری‌های در این راستا با یکدیگر دارند؟

باقری کنی: موضوع ایجاد پول مشترک یا دلارزدایی از سیستم تبادلات تجاری و اقتصادی کشور‌های عضو مجموعه بریکس، راهبردی است که در دستور کار جدی کشور‌های عضو قرار دارد و وزارتخانه‌های دارایی کشور‌های عضو در چهارچوب یک برنامه مدون در حال تکمیل این فرایند هستند.

پرسش: موضع ایران در خصوص ماندن در مجموعه بریکس پس از انتخابات جدید ریاست جمهوری چیست؟

باقری کنی: موضوع عضویت ایران در مجموعه بریکس برآمده از یک عقلانیت راهبردی در عرصه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است، ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای قطعاً از تمامی ظرفیت‌ها برای تامین منافع ملی خود و همینطور تضمین ثبات و امنیت در منطقه استفاده خواهد کرد؛ لذا مجموعه بریکس و سازمان همکاری شانگهای به عنوان دو نهاد بین المللی در چارچوب چند جانبه گرایی در واقع ابزار‌هایی را در اختیار ایران قرار می‌دهد که ایران می‌تواند بیش از گذشته منافع خود را در قالب جمعی از کشور‌های همسو تامین و تثبیت کند.

پرسش: پس از مرور شش ماهه اول سال، بریکس برای ایران چه دستاوردها، فوائد، نتایج و منافعی داشته است؟

باقری کنی: قطعا مجموعه بریکس و سازمان همکاری شانگهای در برگیرنده منافع برای کشور‌های عضو است. ایران از زمانی که عضویتش در مجموعه بریکس رسمیت یافته، توانسته از ظرفیت‌های مختلف این مجموعه بر‌ای تامین اهداف خود استفاده کند. از جمله این موارد به پیشنهادی که شهید آیت الله رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران به دولت آفریقای جنوبی که ریاست قبلی مجموعه بریکس را بر عهده داشت اشاره کنم، که ایشان پیشنهاد کردند نشست سران مجموعه بریکس درباره بررسی وضعیت غزه برگزار شود و این نشست برگزار شد. در حالی که هیچ وقت سابقه نداشته است یک مجموعه که کار ویژه اصلی آن اقتصادی و تجاری است وارد یک مسئله مهم غیر اقتصادی وتجاری بین المللی شود و این امر محقق شد، همینطور ایران در عرصه دلار زدایی از سیستم تبادلات مالی خود عزم و جدیت دارد تا بتواند به طور موثرتر با تحریم‌ها مقابله کند. این عزم در مجموعه بریکس نیز وجود دارد و این هم افزایی می‌تواند تامین کننده منافع جمهوری اسلامی ایران به طور جدی و موثر باشد.

پرسش: موضع کنونی ایران در مورد برنامه هسته‌ای خود چیست و چگونه قصد دارد نگرانی‌های بین‌المللی را در این زمینه برطرف کند؟

باقری کنی: ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را در چارچوب معاهده ان پی تی و توافق نامه پادمان و بر اساس برنامه ملی و منافع و مصالحی که تشخیص می‌دهد به پیش می‌برد. ایران عضو مسئول آژانس بین المللی انرژی اتمی هست و تمامی فعالیت‌های هسته‌ای ایران زیر نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی است لذا هر کشوری که ابراز نگرانی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران دارد بدین معنی است که سازوکار‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی را زیر سوال می‌برد و یا آن سازوکار‌ها را قبول ندارد. فعالیت‌های هسته‌ای ایران هیچ نگرانی را موجب نمی‌شود و مترتب بر آن نیست، چرا که همه فعالیت‌های هسته‌ای ایران زیر نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. کسانی یا کشور‌هایی که چنین اتهاماتی را به جمهوری اسلامی ایران می‌زنند کشور‌هایی هستند که در عرصه‌های دیگر شکست‌هایی را از جمهوری اسلامی ایران متحمل شده‌اند و در پی آنند تا آژانس را به محل تسویه حساب سیاسی خود با ایران تبدیل کند، در حالی که آنها با این اقدامات ضربه به حیثیت فنی و تخصصی آژانس می‌زنند و لذا کشور‌های مستقل در دنیا باید با این رویکرد برخی از کشور‌های غربی که در حال سوء استفاده از ظرفیت فنی و تخصصی آژانس برای اهداف نامشروع سیاسی خودشان می‌باشند مقابله کند.

پرسش: به عقیده شما وضعیت کنونی روابط ایران با عربستان سعودی چیست؟ آیا در تلاش‌های دیپلماتیک برای توسعه این روابط تحولات جدیدی وجود دارد؟

باقری کنی: روابط ایران و عربستان در مسیر درست خود قرار دارد و رو به پیشرفت است، سازوکار‌هایی برای ارتقاء این روابط با توافق دو طرف تعبیه شده است و امیدواریم که در مسیر پیش رو هم این روابط ارتقاء پیدا کند، تعاملات ایران و عربستان به ویژه در سطح وزرای خارجه بطور به هم پیوسته ادامه دارد و این به هم پیوستگی تعاملات دوجانبه میان ایران و عربستان، هم راه را بر هرگونه سوء تفاهم بسته و اینکه دریچه‌های جدیدی را برای تعاملات دوجانبه را باز کرده است.