علائم پنهان اختلال نقص‌توجه - بیش‌فعالی (ADHD) در دختران
پریدخت زند روانشناس شخصیت در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: تشخیص اختلال نقص‌توجه - بیش‌فعالی (ADHD) در بسیاری از دختران مبتلا به آن، تا سن بلوغ به تعویق می‌افتد و حتی در این سنین نیز احتمال دارد که علائم این اختلال به اشتباه به عنوان اضطراب، افسردگی و اختلال دوقطبی تشخیص داده شود.
او گفت: مطالعات نشان می‌دهند که حدود 14% از دختران مبتلا به ADHD، پیش از درمان اختصاصی این اختلال، درمان ضدافسردگی دریافت کرده‌اند، در حالی که این احتمال در پسر‌ها 5% بوده است. برخلاف پسران مبتلا به ADHD که اغلب علائم بیش‌فعالی و تکانشگری را نشان می‌دهند، تظاهر ADHD در دختران اغلب به سمت بی‌توجهی و کمبود تمرکز گرایش دارد. دختران در تلاش برای انطباق با انتظارات محیطی و اجتماعی مرتبط با جنسیت خود، علائم بیش‌فعالی را تا حد زیادی مهار می‌کنند.
زند تصریح کرد: تلاش دختران برای تطابق با انتظارات محیطی ممکن است منجر به این شود که علائم بیش‌فعالی را صرفاً به صورت انجام کار‌های بی‌هدف و بی‌قراری در صندلی یا نیمکت کلاس، و تکانشگری را به صورت علائمی مانند پرحرفی، گفتن کلمات نامتناسب بدون فکر کردن به آنها، تغییر سریع جریان صحبت از موضوعی به موضوع دیگر و پریدن وسط حرف دیگران نشان دهند. تمام دختران مبتلا به ADHD، تمامی علائم و نشانه‌های زیر را بروز نمی‌دهند؛ و از طرفی، داشتن یک یا دو علامت از علائم زیر مساوی با تشخیص ADHD نیست. با این وجود، مشاهده تعدادی از این علائم به صورت پایدار، می‌تواند نشان‌دهنده ضرورت مشورت با یک متخصص باشد؛ حواس‌پرتی و ناتوانی در حفظ تمرکز، منحرف شدن مکرر و سریع توجه از یک فعالیت به فعالیت دیگر، آشفتگی و به‌هم‌ریختگی در ظاهر و رفتار، فراموشکاری، مشکل در به اتمام رساندن تکالیف، خیال‌پردازی افراطی، صرف زمان نسبتاً طولانی برای پردازش خواسته‌ها و دستورات؛ به‌طوری‌که ممکن در ابتدا به نظر برسد که چیزی نشنیده است، بی‌دقتی و اشتباهات مکرر، پرحرفی و مشکل در گوش دادن به صحبت دیگران تا انتها، مدیریت زمانی مختل؛ به‌طور مثال دیر رسیدن مکرر، زودرنجی، تحریک‌پذیری و حساسیت مفرط،
او گفت: عدم تشخیص این علائم به عنوان یک شرایط طبی نیازمند درمان، باعث می‌شود که کودک و اطرافیان او، این علائم را به عنوان یک نقص شخصیتی سرزنش‌آمیز تلقی کنند. بر همین اساس، دختران مبتلا به ADHD به احتمال بیشتری دچار افسردگی، اضطراب، محدود شدن روابط دوستانه به دنبال افت اعتماد به نفس و درگیری در روابط توأم با سوء‌استفاده می‌شوند.
زند تصریح کرد: تشخیص ADHD می‌تواند باعث برداشته شدن بار شرم، گناه و القابی مانند تنبل و حواس‌پرت از کودک شود. دریافت درمان مناسب در شکل درمان دارویی، مشاوره، آموزش به والدین، تکنیک‌های مدیریت رفتاری و... می‌تواند باعث کاهش مشکلات ناشی از علائم بیماری و روشن‌تر شدن دورنمای آینده این کودکان شود.
او گفت: در عین حال، مطرح شدن تشخیص یک اختلال روانشناختی، اگرچه باعث کاهش میزان سردرگمی و ابهام والدین در ارتباط با علت رفتار‌های مختل کودک می‌شود، اما خودسرزنشگری، غمگینی و میل به انکار، تجربه‌ی مشترک بسیاری از والدینی است که تشخیص اختلال ADHD برای فرزندان آنها مطرح می‌شود. این موضوع اهمیت حمایت روانشناختی از والدین را در فرایند ارزیابی و تشخیص یک اختلال در کودک نشان می‌دهد.
خبرنگار: عطیه رضایی