چهارشنبه 7 آذر 1403

غیبت ناموجه فردوسی در کلاس‌های درس!

وب‌گاه الف مشاهده در مرجع
غیبت ناموجه فردوسی در کلاس‌های درس!

حماسه بزرگ فردوسی، شبیه کوه دماوند است. هر دو نمادی از ایران هستند؛ همان‌گونه که شاهنامه در میان دیوان‌های شعر فارسی پایگاهی بلند دارد، دماوند هم در میان کوه‌های ایران، ارجمند است.

به گزارش ایسنا، روزنامه خراسان نوشت: «هیچکس نمی‌تواند اهمیت شاهنامه فردوسی را در حفظ زبان فارسی انکار کند. اگر فردوسی و کار بزرگش نبود، سرنوشت زبان فارسی، این عامل مهم وحدت و یکپارچگی ایرانی‌ها در هاله ای از ابهام قرار می گرفت. زبان فارسی به لطف حماسه فردوسی و نیز دیگر بزرگان ادبیات فارسی از جمله سعدی و حافظ، از هزار سال پیش تاکنون به حیات خودش ادامه داده و امواج تهدید را پشت سر گذاشته‌است. حالا وظیفه ماست که از این زبان که میراث ملی‌مان است، نگهداری کنیم و آن را به آیندگان بسپاریم. یکی از راه‌های حفظ زبان فارسی، آشنایی کودکان و نوجوانان با آن و آثار ارزشمندی مانند شاهنامه فردوسی، به ویژه در مدرسه است. نباید از یاد برد همان‌قدر که خواندن ترجمه آثار ادبی جهان برای نوجوانان ضروری است، به همان اندازه آشنایی با آثار ارزشمند ادبیات فارسی هم مهم است.

درباره جایگاه شاهنامه فردوسی در جامعه ایرانی و اهمیت ترویج شاهنامه‌خوانی در مدرسه‌ها با دکتر جلال‌الدین کزازی، استاد دانشگاه و شاهنامه‌پژوه گفت‌وگو کرده‌ایم.

ایرانی‌ها، مدیون فردوسی

دکتر کزازی معیار سنجش ایرانی بودن را آشنایی با شاهنامه فردوسی می‌داند و می‌گوید: «اگر بخواهید داوری کنید که چه کسی از میان ایرانیان، ایرانی‌تر است، باید سنجید که تا چه پایه با فردوسی و شاهنامه آشنایی دارد. اگر فردوسی، شاهنامه را نمی‌سرود، هیچ‌یک از شاعران بزرگ ایران به آن پایه که رسیده‌اند، نمی‌رسیدند و فراتر از آن، اگر اکنون ما به زبان شیوای فارسی با یکدیگر سخن می‌گوییم، مدیون فردوسی و شاهنامه هستیم. حماسه بزرگ فردوسی، شبیه کوه دماوند است. هر دو نمادی از ایران هستند؛ همان‌گونه که شاهنامه در میان دیوان‌های شعر فارسی پایگاهی بلند دارد، دماوند هم در میان کوه‌های ایران، ارجمند است.»

اهمیت ترویج شاهنامه‌خوانی در مدرسه‌ها

این شاهنامه‌پژوه برجسته ضمن تاکید بر اهمیت شاهنامه‌خوانی در مدرسه‌ها خاطرنشان می کند: «اگر ایرانی‌ها از کودکی با شاهنامه آشنا نشوند، به درستی به هویت خود دست پیدا نمی‌کنند. اگر هدف، کودکان دبستانی باشند، این آشنایی باید متناسب با توان آنها به شکلِ سرود، ترانه، بازی و نمایش درآید، اما برای آشنایی نوجوانان با شاهنامه، این مهم باید با شور و نشاط در آموزگاران همراه باشد. در این زمینه نمی‌توان تنها به آموزش بسنده کرد و باید از هنر برای آشنایی نوجوانان با این شاهکار ادبی بهره برد.»

از زندگی‌نامه و سفرنامه‌نویسی تا شاهنامه‌شناسی

دکتر میرجلال‌الدین کزازی در پایان از آثار تازه منتشر شده‌اش در حوزه ادبیات و فرهنگ خبر می دهد و می‌گوید: «کتاب «باز در بیشه‌های راز»، پوشینه (جلد) پنجم اززنجیره کتاب هایی است که در زمینه حافظ‌شناسی نوشته می‌شود و نشر گویا آن را به چاپ رسانده است. در کتابی دیگر از همین زنجیره که پوشینه ششم است، 20 غزل آغازین دیوان حافظ از نگاه زیباشناسی و باورشناسی بررسی شده‌است. کتاب دیگری که در همین ماه‌ها چاپ شده‌است، «نگر و گذری بر زندگانی من» نام دارد. این کتاب نوشته‌ای است کوتاه که چندین سال پیش نوشته بودم و نشر گویا چاپ دیگری از آن را به دست داده است. دیگری، کتابی است با نام «روزهای کاتالونیا» که پیش از این چند بار چاپ شده بود و بار دیگر نشر گویا آن را به چاپ رساند. این کتاب، گزارش سفری است که چند سال پیش به اسپانیا داشته‌ام.

کتاب دیگر که پس از چندین سال، باری دیگر در نشر گویا به چاپ رسیده است، «پرنیان پندار» نام دارد که جُنگی است از جستارهایی در زمینه فرهنگ و ادب ایران. کتاب دیگری که چاپ تازه‌ای از آن انجام گرفته، کتابی است با نام «از کاف تا نون». این کتابی است که بر پایه گفت‌وگو نوشته شده و تاکنون چهار بار در نشر عنوان به چاپ رسیده است. کتاب «خردنامه خرمی» نیز در زمینه شاهنامه‌شناسی است و آن را نشر گویا چاپ کرده و دومین پوشینه کتابی با نام «نهادنامه داد» است.»