«فتاح»؛ قاتل سریع سامانه‌های ضد موشکی چگونه عمل می‌کند؟
موشک هایپرسونیک «فتاح» علاوه بر سرعت بالای خود قدرت مانور پذیری بسیار زیادی دارد که همین امر آن را به گزینه مناسبی برای هدف قرار دادن سامانه‌های ضدموشکی بدل می‌کند.
به گزارش خبرنگار دفاعی خبرگزاری تسنیم، موشک هایپرسونیک مانورپذیر «فتاح» سپاه پاسداران انقلاب اسلامی 16 خردادماه سال گذشته با حضور رئیس جمهور وقت (شهید رئیسی) رونمایی شد.
این موشک که جدیدترین دستاورد نیروی هوافضای سپاه است، ایران را در زمره معدود کشورهای دارنده چنین فناروی موشکی قرار می‌دهد و به همین جهت قابلیت چشمگیری به توان موشکی کشورمان می‌افزاید.
موشک فتاح در فاز نهایی به سرعتی در حدود 13 تا 15 برابر سرعت صوت دست می‌یابد که سرعت بسیار بالایی برای یک موشک در فاز نهایی است و به این ترتیب موشک فتاح در رده موشک‌های هایپرسونیک دسته بندی می‌شود.
اما قابلیت دیگری که این موشک را به یک دستاورد راهبردی برای ایران تبدیل کرده است، قدرت مانوردهی این موشک در خارج و داخل جو است. همین قابلیت موجب می‌شود تا سامانه های پدافندی ضد موشکی قادر به پیش بینی بردار حرکتی آن نبوده و به همین دلیل نمی‌توانند آن را رهگیری کرده و مورد هدف قرار دهند.
این ویژگی‌های موشک فتاح در حقیقت آن را به راهگشایی برای سایر موشک‌های نیروی هوافضای سپاه بدل کرده است. به این صورت که با این موشک می‌توان سامانه‌های پدافندی دشمن در فاصله 1400 کیلومتری را منهدم کرده و به این ترتیب راه برای سایر موشک‌ها جهت هدف قرار دادن اهداف راهبردی دشمن باز می‌شود.
به گزارش تسنیم، در چند کشور معدود نوع دیگری از موشک هایپرسونیک نیز وجود دارد که در اصطلاح به آن HGV یا موشک با کلاهک گلاید کننده می‌گویند. این نوع پرتابه تنها در طراحی ظاهری و مسیر پروازی متفاوت با سرجنگی‌های مانور دهنده است و سرعت آن از 5 تا 20 ماخ بسته به طراحی و نظر سازنده متفاوت است.
پرتابه‌های HGV به جای ارتفاع گرفتن همانند شیوه پرتابه‌های بالستیک، در ارتفاع بسیار کمتری به همراه امکان تغییر مسیر مکرر سمت هدف طی مسیر کرده و در نتیجه رادارهای هشدار زودهنگام پدافند دشمن در شناسایی آنها دچار مشکل می‌شوند و احتمال غافلگیر کردن مجموعه دفاع موشکی دشمن بسیار بیشتر می‌شود.
این تغییر مسیر می‌تواند بسته به توان پیمایش مسافت HGV، شامل تغییر سمت حمله هم باشد. این توان پیمایشی علاوه بر داشتن موتور مجزا از موتور موشک، به طراحی بدنه سرجنگی گلاید کننده هم باز می‌گردد.
اما قابلیتی که «فتاح» را به یک دستاورد راهبردی برای ایران تبدیل کرده و آن را از نمونه‌های خارجی متمایز می‌کند قدرت مانوردهی این موشک در خارج و داخل جو است. همین قابلیت موجب می‌شود تا سامانه های پدافندی ضدموشکی قادر به پیش بینی بردار حرکتی آن نبوده و به همین دلیل نمی‌توانند آن را رهگیری کرده و مورد هدف قرار دهند.
سرجنگی موشک فتاح به یک پیشران کروی سوخت جامد با نازل متحرک مجهز است که موجب می‌شود بتوان تراست خروجی آن را کنترل کرده و در جهات مختلف به آن فرمان حرکت داد. به این ترتیب کلاهک موشک فتاح با بالک‌های کنترلی که روی آن تعبیه شده و همچنین موتور با فناوری نازل متحرک، قابلیت اجرای مانور به طرفین، مانورهای ارتفاعی و مانورهای دایروی را پیدا کرده و این قابلیت به علاوه سرعت هایپرسونیک آن، امکان رهگیری و مقابله سامانه‌های موشکی با آن را تقریبا غیر ممکن می‌سازد.
اما دستیابی به چنین موشکی از آن جهت حایز اهمیت است که به ایران قدرت مقابله با شبکه یکپارچه پدافندی که آمریکایی‌ها برنامه ایجاد آن در منطقه را داشتند، می‌دهد.
تیرماه سال گذشته جان کربی سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید اعلام کرده بود که «واشنگتن به‌دنبال یکپارچه‌سازی پدافند هوایی منطقه است. ما کار به‌روی قابلیت‌های پدافندی یکپارچه را ادامه می‌دهیم چون همان‌طور که می‌دانید کل منطقه درباره ایران و قابلیت‌های موشکی فزاینده آنها، علاوه بر حمایت آنها از تروریسم در سراسر منطقه نگران است.»
آقای کربی در حالی این موضوع را اعلام می‌کرد که پیش از آن، ژنرال مکنزی فرمانده سابق سنتکام نیز در گزارش خود به کمیته دفاعی کنگره آمریکا با اعتراف به توانمندی پهپادهای ایرانی گفته بود: «استفاده گسترده ایران از پهپادهای کوچک و متوسط برای عملیات‌های شناسایی و هجومی بدین معناست که برای اولین بار از زمان جنگ شبه‌جزیره کره [اوایل دهه 1950 میلادی] بدون برتری کامل هوایی، عملیات انجام می‌دهیم.»
چندی بعد، خبرگزاری رویترز در گزارشی اعلام کرد که این ایده بر فناوری اسرائیلی استوار است و آمریکا به‌دنبال آن است با ایجاد یک پیمان دفاعی بین برخی کشورهای منطقه و اسرائیل (در حقیقت تشکیل ناتوی عربی) و متصل کردن سامانه‌های دفاع هوایی آنها با یکدیگر، با آنچه تهدیدات راکتی، موشکی و پهپادی می‌خواند، مقابله کند.
اما تحولاتی که طی سال‌های اخیر در جنگ های رخ‌داده بین متحدان ایران و متحدان آمریکا در منطقه به وقوع پیوسته است نشان می‌دهد سامانه‌ها پدافندی آمریکا و رژیم صهیونیستی نتوانسته است از پس پهپاد‌ها، موشک‌ها و راکت‌های جبهه مقاومت برآید و در حقیقت هرچند در سطح تاکتیکی موفقیت‌هایی به دست آورده، اما قادر نبوده است در سطح راهبردی با توان جبهه مقاومت مقابله کند و آنها را مجبور به تغییر راهبرد در این حوزه کند.
حال با این اوصاف به‌نظر می‌رسد متحدان ایران در منطقه غرب آسیا به‌خوبی راه مقابله با سامانه‌های پدافندی آمریکایی و اسرائیلی را آموخته‌اند؛ تجربه‌ای که از سوی ایران در اختیار آنها قرار گرفته است، موضوعی که تا کنون هیچ مقام ایرانی رسماً آن را اعلام نکرده است اما تمرین‌هایی که در رزمایش‌های نیروهای مسلح ایران به‌ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی صورت می‌گیرد بسیار شبیه آن چیزی است که نیروهای مقاومت از آن برای هدف قرار دادن مراکز حساس و حیاتی دشمن و دور زدن سامانه‌های پدافندی آن استفاده می‌کنند.
تجربه جنگ‌های چندساله اخیر اما نشان می‌دهد ایران و متحدانش در منطقه با ابداع روشهای جدید به‌خوبی راه مقابله با سامانه‌های پدافندی طرف مقابل را پیدا کرده‌اند و این‌بار نیز آنها موفق شده‌اند دشمنان خود را وادار به تغییر راهبرد برای مقابله با توان موشکی و پهپادی خود کنند، روشی که هرچند هنوز عملیاتی نشده است اما با نگاهی به گذشته به‌نظر می‌رسد مانند سایر راهبردهای دفاعی آمریکا و اسرائیل در منطقه، آینده درخشانی در انتظار آن نیست، به این ترتیب انتظار می‌رود در نبردهای آینده ایران و متحدانش به‌راحتی قادر به عبور از سامانه‌های پدافندی دشمن و حمله به مراکز حساس و حیاتی دشمن باشند که این موضوع می‌تواند دست برتر را در اختیار ایران و جبهه مقاومت قرار دهد.
