فرانسه در بن‌بست

«جبهه مردمی جدید» -NFP- که ماه گذشته پس از فراخوان مکرون برای انتخابات زودهنگام تشکیل شد، سوسیالیست‌ها، سبزها، کمونیست‌ها و حزب چپ تندروی فرانسه را که به‌شدت دچار شکاف شده بودند، در یک بلوک گرد هم آورد. این گروه 177کرسی به‌دست آورد درحالی‌که ائتلاف «آنسامبل» مکرون 148کرسی و «اجتماع ملی» مارین لوپن (RN) 142کرسی به‌دست آوردند. این نتیجه نشان‌دهنده بالاترین مرحله برای راست‌گرایان افراطی است؛ اما با پیروزی‌ای که «اجتماع ملی» - پس از برگزاری انتخابات زودهنگام مکرون در تلاش برای متوقف کردن چرخش فرانسه به سمت افراط‌های سیاسی - انتظار داشت، فاصله دارد. حامیان جناح چپ در میدان جمهوری در مرکز پاریس گرد هم آمدند تا نتایج را جشن بگیرند و بسیاری هم به آتش‌بازی مشغول شده، برخی طبل می‌نواختند و شعار می‌دادند: «ما پیروز شدیم، ما بردیم.»

«ژان لوک ملانشون» رهبر فتنه‌انگیز جناح چپ و رهبر حزب چپ تندرو «فرانسه تسلیم‌ناپذیر» (LFI) و رهبر جنجالی ائتلاف «جبهه مردمی جدید» خواستار این شد که به چپ اجازه تشکیل دولت داده شود. ملانشون گفت: «بخش‌های تشکیل‌دهنده ائتلافش، چپ متحد، خود را در این موقعیت تاریخی برابر نشان داد و به شیوه خود، تله‌ای را که برای کشور گذاشته شده بود خنثی کرد. این ائتلاف به روش خودش، یک‌بار دیگر، جمهوری را نجات داد.» حزب «اجتماع ملی» پس از دور اول انتخابات 30ژوئن پیشتاز رقابت شد و نظرسنجی‌ها پیش‌بینی می‌کردند که پس از رای‌گیری روز یکشنبه، این حزب بزرگ‌ترین حزب در پارلمان خواهد بود. دفتر مکرون اواخر روز یکشنبه اعلام کرد که رهبر فرانسه نتایج را مورد توجه قرار می دهد. دفتر مکرون در بیانیه‌ای اعلام کرد: «رئیس جمهور تضمین خواهد کرد که به انتخاب مستقل مردم فرانسه احترام گذاشته شود.»

مارین لوپن - که گمان می‌رود برای چهارمین بار نامزد ریاست‌جمهوری سال2027 شود - گفت که این نتیجه زمینه را برای «پیروزی فردا» فراهم کرده است. وی افزود: «جزر و مد در حال بالا و پایین رفتن است. این‌بار مد به اندازه کافی بالا نیامد؛ اما همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد و در نتیجه، پیروزی ما فقط به تعویق افتاده است.» باتلر، خبرنگار الجزیره گفت که مردم «هنگامی که نتایج اعلام شد، غافلگیر شدند.» او گفت: «برای افرادی که اینجا در مقر «اجتماع ملی» هستند، این یک ضربه بزرگ است. لوپن مدت‌ها بود که می‌خواست رئیس‌جمهور فرانسه شود... او یک‌بار دیگر شکست خورد.» حدود 30هزار پلیس برای حفظ نظم مستقر شده بودند و بسیاری از رای‌دهندگان ابراز نگرانی کردند که پس از اعلام نتایج ممکن است شورش در برخی شهرها به راه بیفتد. با این وجود، مشارکت در انتخابات بالا بود و نامزدهای چپ و میانه رو از هواداران خواستند از ارزش‌های دموکراتیک و حاکمیت قانون دفاع کنند؛ درحالی‌که راست افراطی به دنبال فرصتی برای برهم زدن نظم مستقر بود.

بر اساس آمار وزارت کشور، تا ساعت 5بعدازظهر به وقت محلی، حدود 61.4درصد از رای‌دهندگان شرکت کرده بودند؛ بیشترین میزان در این مرحله از رقابت‌های پارلمانی از سال1981. «ریم سارا آلوان» محقق دانشگاه تولوز - کاپیتول به الجزیره گفت که فرانسه «امشب بی‌تردید از بدترین اتفاقات اجتناب کرد.» او گفت: «رای عظیمی از سوی افرادی داده شد که فکر می‌کنم به سادگی متوجه شده بودند که با به قدرت رسیدن راست افراطی اوضاع چقدر خطرناک می‌شود.» به گفته وی «اما همچنان باید نگران این باشیم که در مرحله اول در آن موقعیت قرار داشتیم.» نیویورک‌تایمز هم در گزارشی در همین رابطه نوشت، پس از آنکه هیچ حزبی در انتخابات پارلمانی روز یکشنبه در فرانسه نتوانست اکثریت مطلق را به‌دست بیاورد، فرانسه با پارلمانی معلق روبه‌رو شد؛ زیرا خروش شگفت‌انگیز ائتلاف چپ‌گرای جدید به عقب راندن «اجتماع ملی» راست افراطی کمک کرد. با این حال، احتمال می‌رود که این نتایج، کشور را برای ماه‌ها در مسیر بن‌بست سیاسی بالقوه قرار دهد، آن هم در زمانی که بسیاری در فرانسه از مسائلی مانند تورم و مهاجرت خشمگین هستند. اعدادی که نیویورک‌تایمز با استفاده از داده‌های وزارت کشور فرانسه گردآوری کرد، پیش‌بینی‌های قبلی را تایید می‌کند که نشان می‌دهد هیچ حزب یا بلوکی به تنهایی اکثریت را به‌دست نخواهد آورد.

نیویورک‌تایمز می نویسد، نتایج برای بسیاری در فرانسه شوکه‌کننده بود؛ چراکه «اجتماع ملی» در دور اول رای‌گیری با برترین عملکرد ظاهر شد. فرانسه ظرف یک هفته از راست به چپ در غلتید. به نظر می‌رسد که «جبهه مردمی جدید» روی تحرک اخیر خود سرمایه‌گذاری کرد و از این بیم داشت که حزب راست افراطی تهدیدی برای ارزش‌ها و نهادهای دموکراتیک فرانسه باشد. در این میان، نیویورک‌تایمز در گزارش خود چند نکته را برجسته کرد:

اول) مشارکت بالا: مشارکت رای‌دهندگان بالاترین میزان مشارکت در دو دهه گذشته بود یعنی 60درصد. این بسیار بیشتر از انتخابات قبلی قانون‌گذاری در سال2022 بود که نرخ مشارکت در آن حدود 38درصد بود.

دوم) نافرمانی راست افراطی: جردن باردلا، رئیس «اجتماع ملی» اذعان کرد که حزبش نتوانسته انتظارات را برآورده سازد؛ اما خاطرنشان کرد که بالاترین تعداد کرسی‌های خود را در تاریخ مجلس ملی به‌دست آورده است. باردلا به حامیان خود در پاریس گفت: «متاسفانه، معاملات انتخاباتی خطرناک» که توسط متحدان مکرون و چپ انجام شد، کشور را از یک دولت راست افراطی «محروم» کرد.

سوم) مکرون تضعیف شد: مکرون که سه سال دیگر در قدرت است، ماه گذشته انتخابات را با یک «قمار مخاطره‌آمیز» برگزار کرد. دفتر او روز یکشنبه اعلام کرد که رئیس‌جمهور فرانسه «نتایج انتخابات پارلمانی را مورد توجه قرار می‌دهد.» دربیانیه دفتر مکرون آمده است: «رئیس‌جمهورتضمین خواهد کرد که به انتخاب مستقل مردم فرانسه احترام گذاشته شود.»

چهارم) نگرانی‌های امنیتی: مقامات فرانسوی حدود 30هزار نیروی امنیتی را در سراسر کشور به‌دلیل ترس از ناآرامی‌های احتمالی مستقر کرده بودند. خبرگزاری فرانسه گزارش داد که در شهرهای «رن» و «نانت»، معترضان مواد آتش‌زا و بطری به سمت افسران ضدشورش پرتاب کردند که با شلیک گاز اشک‌آور پاسخ داده شد. گفته شده یکشنبه شب حدود 30نفر در «رن» دستگیر شدند. در میدان جمهوری پاریس که هزاران نفر در آن تجمع کرده بودند، پلیس از گاز اشک آور استفاده کرد و برخی از معترضان اشیایی را به سمت آنها پرتاب کردند.«سگولن لو استرادیک» و «متیو امپوکه بیگ» هم در گزارش دیگری در نیویورک‌تایمز نوشتند، رهبران «اجتماع ملی» راست افراطی تلاش کردند تا چهره شجاعانه‌ای را از خود درباره نتایج انتخابات پارلمانی روز یکشنبه نشان دهند. اگرچه نتایج نشان می‌داد که این حزب نتوانسته است بیشترین کرسی‌ها را به‌دست آورد، اما رهبرانش اعلام کردند که به‌رغم داشتن شبی ناامیدکننده اما همچنان در مسیر قدرت باقی مانده‌اند.

باردلا، رئیس «اجتماع ملی» گفت: «امروز، دنیای قدیم سقوط کرد. هیچ‌چیز نمی‌تواند مردمی را که دوباره امیدوار شده‌اند، متوقف کند.» رهبران «اجتماع ملی» معتقدند که بسیاری از مشکلات فرانسه ناشی از مهاجرت است و برنامه‌ای را برای «ترجیح ملی» به راه انداخته‌اند که بر اساس آن مشاغل، مزایای اجتماعی، مدرسه و مراقبت‌های بهداشتی به جای مهاجران به شهروندان اختصاص می‌یابد. «فلیکس اوبری» دانشجو و مدیر کمپین یکی از نامزدهای «اجتماع ملی» به نام «فرانسوا فوره» گفت: «مایه شرمساری است. دیدن این تغییر عظیم در آرا، دیوانه‌کننده است.» او اتحاد اخیر احزاب چپ را «غیرطبیعی» توصیف کرد. او گفت: «اجتماع ملی همچنان پیشرفت بسیار بزرگی داشته و این پیشرفت، تاریخی است.»

«کاترین پورتر» هم در گزارش دیگری برای نیویورک‌تایمز نوشت، درحالی‌که شمارش آرا هنوز در سراسر فرانسه طی یکشنبه‌شب در جریان بود، اما یک چیز واضح بود: ائتلاف جناح چپ به نام «جبهه مردمی جدید» بسیار بهتر از حد انتظار عمل کرد و به ناممکن شدن پیروزی راست‌افراطی کمک کرد. این پیروزی شاهکاری برای ائتلافی بود که طی یک ماه گذشته هدف خود را جلوگیری از به قدرت رسیدن راست‌افراطی اعلام کرد. به نظر می‌رسد فرانسوی‌ها با یک «شوک» مواجه باشند؛ درحالی‌که بسیاری از شکست راست افراطی خوشحال هستند، اما بسیاری هم هستند که نمی‌دانند پیروزی چپ افراطی چه چیزی برایشان به ارمغان خواهد آورد.

به‌رغم پیروزی آشکار برای چپ‌ها، اما نظرسنجی‌ها نشان داد که هیچ حزب یا ائتلافی اکثریت مطلق را به‌دست نیاورده است که بتواند دولت را تشکیل دهد. با این حال، ژان لوک ملانشون، بنیان‌گذار «فرانسه تسلیم‌ناپذیر» یک شخصیت متخاصم و تفرقه‌انگیز، به سرعت اعلام کرد که حزبش حاضر به مذاکره برای تشکیل یک دولت ائتلافی نیست. درعوض، او خواستار آن شد که ائتلاف جناح چپ عنان حکومت را در اختیار بگیرد تا بتواند «کل برنامه» خود را اجرا کند. «اولیویه فور»، رهبر حزب سوسیالیست نیز گفت که این ائتلاف برای تشکیل دولت ائتلافی مذاکره نخواهد کرد. او گفت: «این خیانت به رای مردم فرانسه و طولانی شدن برنامه مکرونیستی است.»

برخی از رای‌دهندگان، «فرانسه تسلیم‌ناپذیر» را (که دارای اعضایی است که به یهود‌ستیزی متهم شده‌اند) به اندازه راست‌افراطی خطرناک می‌دانند. برخی از اقتصاددانان نگران برنامه‌های هزینه‌ای این ائتلاف در زمانی هستند که فرانسه در بدهی فرو رفته است. پلتفرم پیشنهادی چپ افراطی شامل افزایش حداقل دستمزد ماهانه فرانسه، کاهش سن قانونی بازنشستگی از 64 به 60سال، ساخت یک‌میلیون واحد مسکونی جدید ارزان‌قیمت در مدت پنج‌سال و فریز کردن قیمت‌های مایحتاج اولیه از جمله غذا، انرژی و گاز است. دولت همچنین تمام هزینه‌های مرتبط با تحصیل فرزندان خانوارها از جمله وعده‌های غذایی در کافه تریا، حمل‌ونقل و فعالیت‌های فوق برنامه را پرداخت می‌کند. به جای کاهش شدید مهاجرت، همان‌طور که راست افراطی وعده داده بود، ائتلاف پیروز فعلی متعهد شد که روند پناهندگی را سخاوتمندانه‌تر و روان‌تر کند. «جبهه مردمی جدید» متعهد شده است که با اخذ مالیات از افراد ثروتمند، ده‌ها میلیارد یورو مورد نیاز برای پرداخت برنامه‌های خود را تامین کند. «فور» یکشنبه شب برای شور بخشیدن به حاضران گفت: «زمان آن است که از ابرثروتمندان و سودهای فوق‌العاده مالیات بگیریم.» اگر امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور مامور تشکیل دولت شود، مشخص نیست که کدام‌یک از رهبران ائتلاف به‌عنوان نخست‌وزیر معرفی می‌شوند.

در جریان مبارزات انتخاباتی پرحاشیه چهار هفته‌ای، رهبران سه حزب از چهار حزب چپ اصرار داشتند که توسط ملانشون رهبری نخواهند شد. در زمانی که حملات و تهدیدها علیه یهودیان فرانسه اوج گرفته بود، ملانشون بارها به دامن زدن به یهودستیزی متهم شده است. رویکرد آتشین او به سیاست و دیدگاه‌های تزلزل‌ناپذیر او در طرفداری از فلسطین پس از حمله 7 اکتبر به اسرائیل تا حد زیادی مقصر فروپاشی این چهار گروه در سال گذشته پس از ماه‌ها تیرگی روابط بر سر مسائل دیگر بود. ملانشون از نامیدن حماس به‌عنوان یک سازمان تروریستی خودداری کرده و عملیات نظامی اسرائیل در غزه را به‌شدت محکوم کرده و آن را «نسل‌کشی» خوانده است. او همچنین تظاهرات بزرگ علیه یهودستیزی را که با حضور دو رئیس‌جمهور سابق فرانسه برگزار شد، میعادگاهی برای «دوستان و حامیان بی قید و شرط کشتار» نامید.

• یک تصمیم و چند نکته
• سرانجام انقلاب فرانسه
• دوئل دولت و اتاق
• کودتا در کاکائوی آفریقا
• اوکراین نباید دیگر روی کمک کاخ سفید حساب باز کند / بایدن آرزوی پایان جنگ را دارد