فرقههای انحرافی مهدویت طعمه های خود را از میان چه قشرهایی انتخاب می کنند؟
کارشناس مهدویت در خصوص مهمترین شیوههای اثرگذاری و تبلیغات گروههای ضاله تصریح کرد: فرقهها با توجه به مخاطب شناسی تبلیغات خود را عرضه میکنند.
حجت اسلام و المسلمین مسلم کامیاب معاون پژوهشکده مهدویت و موعودگرایی مرکز تخصصی مهدویت در گفتوگو با ایسنا گفت: در حوزه مهدویت از زمان صدر اسلام فرقههای انحرافی متعددی وجود داشته و در منابع تاریخی هم به آن پرداخته شده به عنوان نمونه اولین جریان انحرافی که رنگ و لعاب مهدوی داشت کیسانیه است که قائل به ظهور مجدد محمد حنفیه شدند و این جریان مدتها توسط فرزند حنفیه ادامه داشت و حتی به ایران هم کشیده شد و قسمتی از ایران کیسانی مذهب شدند بعد از آن زیدیه، اسماعیلیه، جعفریه و باقریه بودند و بعد از شهادت امام حسن عسگری فرق متعددی به وجود آمد.
وی ادامه داد: در دوران میانی تاریخ اسلام و تقریبا بعد از عباسیان قرن 7 و 8 دوره مغولان جریانات سوفی که رنگ و لعاب مهدویت داشت به عنوان مثال نقطویه و مشعشعیان و حروفیه بود که بخش عمده آن در ایران بود و از دوران معاصر از قاجار جریان بابیت و بهائیت و شیخیه را داشتیم.
کامیاب افزود: در حال حاضر به غیر از بهائیت که رویکردشان نسبت به شروع این فرقه متفاوت شده است و دیگر رنگ و لعاب مهدویت ندارد و قائل به نسخ اسلام هستند و رویکرد سیاسی دارند، جریان دیگر احمد بن اسماعیل بصری است که خاستگاه آن عراق است منتهی با توجه به اینکه که نگاه شیعی دارد و با توجه به همسایگی با کشور عراق در ایران نفوذ پیدا کرد البته در ایران کنترل شدند اما هنوز طرفدارانی دارند.
وی اظهار کرد: در دوران تاریخ 1400 ساله بیشترین ادعاهای فرقههای انحرافی، ادعاهای مهدی گرایی بوده که یا عنوان میکردند که حضرت مهدی هستن و یا غایب است و ظهور میکند اما قابل تذکر است که بعد از انقلاب دائره ادعاها متنوع شد و ادعای مهدویت کم رنگ شده و مدعیان دروغین خود را همسر یا نایب و فرزند امام معرفی میکنند لذا بیشتر رویکرد سمت و سوی ملاقات، تشرفات، ارتباط و نیابت دارد.
کامیاب در خصوص مهمترین شیوههای اثرگذاری و تبلیغات گروههای ضاله تصریح کرد: فرقهها با توجه به مخاطب شناسی تبلیغات خود را عرضه میکنند.
وی ادامه داد: یک بخشی از کار اینها ترفند است و شگردهایی دارند که بتوانند مرید جذب کنند و این ترفندها چهار قسم معرفتی، روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی است.
کامیاب در خصوص ترفند معرفتی ابراز کرد: در حوزه معرفتی از روایات استفاده میکنند و بر اساس این روایت حکم و نظریه خود را اثبات میکنند نوع استفاده آنها از روایت هم مهم است چرا که بیشتر مواقع از تقطیع روایات بهره میبرند که به آن تاویل گرایی بی ضابطه میگوییم.
وی در ادامه افزود: برخی از جریانها برای جذب مرید به رویا و استخاره استناد میکنند که قابل راستی آزمایی نیست و از همین رو اینها را ترفند میگوییم همچنین نمونههای دیگری در حوزه ترفندهای مذهبی از مسائلی همچون عریضه نویسی و رساندن به دست امام زمان و دعا نویسی هم استفاده میکنند.
کارشناس مهدویت اخباری گرایی را یکی از نقاط آسیب پذیر در جامعه معرفی کرد و متذکر شد: اخباری گرایی افراطی به ویژه در استان قم مشکل ساز شده، طیفی از افراد هستند که با یک روایت هم جذب میشوند و در واقع عقل را قبول ندارند و فقط روایت اهل بیت را میپذیرند اما اینکه آیا واقعا این روایت صادر شده یا خیر و دارای سند است یا نه را مورد توجه قرار نمیدهند و این امر متاسفانه در قم زیاد است لذا برخی از این جریانهای انحرافی 80 کتاب روایی دارند و همین باعث جذب سریع افراد اخباری میشود.
کامیاب استفاده از ابهام پذیری و عزت نفس پایین افراد را از ترفندهای روانشناختی فرقه های انحرافی عنوان کرد.
وی یکی دیگر از شیوههای موثر جذب جریانهای انحرافی را بسترهای اقتصادی و اجتماعی و سیاسی جامعه دانست و اضافه کرد: بسیاری از اینها با ارائه خدمات اجتماعی و یا وعده حل مشکلات اقتصادی کار خود را آغاز میکنند همانطور که جریان باب از فضای اقتصادی بد دوره قاجار سوء استفاده کرد.
این کارشناس مهدویت به طور کلی منابع نقلی ضعیف، سطحینگری، اخباریگری، اباهیگری، ضعف عزت نفس، ساده انگاری، قدرت طلبی و شخصیت کاریزما از عوامل مهم جذب به فرقه های انحرافی معرفی کرد.
کامیاب در خصوص اقشار آسیب پذیر در برابر تبلیغات جریانهای انحرافی یادآورشد: در جریانهای انجرافی افرادی که دارای روحیه لطیف هستند، افرادی که دغدغه مند هستند و احساس مسئولیت میکنند افرادی که سریع و بدون فکر عمل میکنند و افرادی که بیکارند و زمان زیادی دارند و افردی که زود باور و یا تشکیلاتی هستند آسیب پذیرند.
وی بیان کرد: زنان هم به دلیل داشتن روحیه لطیف و شرکت جلسات خانگی و هیئتهای زنانه مذهبی تر و دغدغه مند هستند لذا اقدامات پیشگیرانه و آموزش نیاز است.
کامیاب در پایان با بیان اینکه اگر بخواهیم مسئلهای را نقد کنیم نباید مستقیم به آن بپردازیم تصریح کرد: برای مثال باید استخاره را به عنوان یکی از شاخصهای جریانهای انحرافی نقد کنیم و یا بحث خواب را مطرح کنیم که آیا حجیت دارد و در روایات به آن پرداخته شده یا نه و حتی رویت و تشرف حضرت چه شرطی دارد و آیا میشود ایشان را ملاقات کرد یا نه، و با بیان این معیارها و اصول مصداق آن مشخص میشود و مردم نسبت به ترفندهای جریانهای انحرافی آگاهی و آموزش دارند.
لازم به ذکر است سومین جشنواره ملی دانشجویی مهدویت با محوریت «گفتمان سازی مهدویت با تکیه بر موعود یاوری» در چهار بخش ادبی، هنری، ایده پردازی و نوآوری و کتابخوانی برگزار میشودو مهلت ارسال آثار تا 22 بهمن خواهد بود و علاقهمندان برای شرکت در جشنواره و ارسال آثار و کسب اطلاعات بیشتر میتوانند به وبسایت جشنواره ملی مهدویت به آدرس mahdaviatfest.ir مراجعه کنند از طریق ادمین تلگرام به آدرس Mahdaviyatfest_admin، یا ادمین ایتا به آدرس Mahdaviyatfest و شماره واتساپی 09222120313 ارتباط بگیرند.
انتهای پیام