فوری؛ تهران از بحران آبی تابستان 1404 نجات یافت
بنفشه زهرایی، استاد مدیریت منابع آب دانشگاه تهران، با اصلاح هشدار قبلی خود مبنی بر اتمام منابع آبی پایتخت تا شهریور، اعلام کرد که با اقدامات دولت و مشارکت مردم در صرفه‌جویی، تهران تابستان 1404 را بدون بحران بی‌آبی پشت سر خواهد گذاشت. بااین‌حال، وی تأکید کرد که بحران آب ایران ریشه‌ای و ساختاری است و نیازمند بازنگری اساسی در مدیریت مصرف است.
- فهرست محتوا
- بحران آب؛ فراتر از کم‌بارشی
- مدیریت مصرف؛ حلقه مفقوده نظام آب کشور
- تهران در برابر تجربه همدان و اصفهان
- سد طالقان؛ امیدی برای تعادل منابع آبی
- ضرورت بازنگری در حکمرانی آب
- هشدار درباره آینده منابع آبی
بنفشه زهرایی، مدیر موسسه آب دانشگاه تهران، که پیش‌تر از احتمال اتمام منابع آبی تهران تا شهریور 1404 هشدار داده بود، در اظهاراتی جدید اعلام کرد که با اقدامات دولت و همکاری مردم در صرفه‌جویی، پایتخت از بحران بی‌آبی در تابستان پیش‌رو مصون خواهد ماند. وی افزود که طرح‌هایی مانند حفر چاه‌های جدید، راه‌اندازی خط دوم انتقال آب از سد طالقان و مدیریت فشار شبکه آب، شرایط را برای عبور از این دوره حساس بهبود بخشیده است.
بحران آب؛ فراتر از کم‌بارشی
زهرایی با اشاره به ریشه‌های بحران آب در ایران، اظهار داشت که این مشکل تنها به کم‌بارشی‌های سالانه محدود نمی‌شود، بلکه نتیجه عواملی مانند موقعیت جغرافیایی خشک ایران، افزایش جمعیت، توسعه صنعتی و گسترش کشاورزی است. تغییرات اقلیمی و کاهش 40 درصدی بارش‌ها نسبت به میانگین درازمدت، این بحران را تشدید کرده و منابع آبی کشور را در وضعیت بحرانی قرار داده است.
مدیریت مصرف؛ حلقه مفقوده نظام آب کشور
به گفته زهرایی، یکی از بزرگ‌ترین خلأهای مدیریت منابع آب ایران، نبود نهاد متولی برای مدیریت مصرف است. وی توضیح داد: «تاکنون تمرکز اصلی بر تأمین آب بوده و مدیریت تقاضا و بهینه‌سازی مصرف نادیده گرفته شده است.» او خواستار ایجاد نهاد مستقلی برای مدیریت مصرف، تدوین قوانین مؤثر، تعرفه‌گذاری مناسب و ارائه مشوق‌های صرفه‌جویی شد.
تهران در برابر تجربه همدان و اصفهان
زهرایی با رد احتمال تکرار تجربه شهرهایی مانند همدان و اصفهان در تهران، تأکید کرد که پایتخت به دلیل اولویت بالای خود از سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در تأمین آب برخوردار است. وی هشدار داد که بدون همکاری مردم در صرفه‌جویی و در صورت تداوم کم‌بارشی در پاییز، چالش‌هایی ممکن است بروز کند، اما این چالش‌ها به معنای بحران جدی نخواهد بود.
سد طالقان؛ امیدی برای تعادل منابع آبی
پروژه خط دوم انتقال آب از سد طالقان، یکی از طرح‌های کلیدی برای تقویت تأمین آب تهران و البرز است. زهرایی ابراز امیدواری کرد که این پروژه تا شهریور 1404 وارد مدار شود تا با تأمین آب کرج، ظرفیت خط اول برای تهران آزاد شود. موفقیت این طرح به مشارکت شهروندان در مصرف بهینه وابسته است.
ضرورت بازنگری در حکمرانی آب
زهرایی بر لزوم بازطراحی نظام حکمرانی آب تأکید کرد و گفت: «ایجاد نهاد مستقل برای مدیریت مصرف، اصلاح قوانین و تغییر نگرش‌های اجتماعی، کلید افزایش بهره‌وری آب است.» وی افزود که بدون این اصلاحات، صرفه‌جویی پایدار و مدیریت مؤثر منابع آبی امکان‌پذیر نخواهد بود.
هشدار درباره آینده منابع آبی
زهرایی پیش‌تر هشدار داده بود که تهران ممکن است تا شهریورماه سد ماملو و سپس سدهای لار، لتیان و کرج را از دست بدهد، مشابه تجربه همدان که سد اکباتان آن کاملاً خشک شد. بااین‌حال، او در اظهارات جدید از «چالش» به‌جای «بحران» سخن گفت و تأکید کرد که با مدیریت صحیح، می‌توان از تبدیل این چالش به بحران جلوگیری کرد.
