قاچاق سالانه حداقل 120 تن زعفران به آن سوی مرز‌ها

آمارها حاکی از آن است که بیش از 90 تا 93 درصد زعفران دنیا توسط ایران تامین می شود، اما متاسفانه مشکلات بازگشت ارز منجر به رونق قاچاق زعفران شده است.

با وجود آنکه قدمت تولید زعفران به بیش از 3 هزار سال پیش باز می گردد، تشدید قاچاق به آن سوی مرزها تهدید جدی برای بزرگترین تولیدکننده زعفران محسوب می شود به طوریکه اگر تمهیداتی برای جلوگیری از قاچاق زعفران یا پیاز محصول هرچه سریع تر اتخاذ نشود، در آینده ای نه چندان دور جایگاه خود را از دست می دهیم.

بنابر آمارهای اعلامی سالانه بیش از 120 تن زعفران از مرزهای کشور قاچاق می شود، درحالیکه اگر این رقم به آمار رسمی صادرات اضافه شود، 100 تا 150 میلیون دلار ارز وارد کشور می شود.

ناگفته نماند که بسیاری از کارشناسان اذعان می کنند که اکثر زعفران های قاچاق، زعفران هایی هستند که تاریخ مصرف آنها گذشته است، لذا قاچاق زعفران های سنواتی به اعتبار و برند زعفران ایرانی لطمه می زنند.

بنابر آمار گمرک سال گذشته 286 تن زعفران به بازارهای هدف صادر شد که امسال مشکلات بازگشت ارز به آن سوی مرزها منجر به کاهش صادرات رسمی شده به طوریکه از آبان 1402 روند صادرات نزولی بوده است.

در همین رابطه حسین زینلی مجری طرح گیاهان دارویی گفت: بنابر آمار سطح زیرکشت زعفران 123 هزار هکتار است که سالانه حداقل 300 تن زعفران در کشور تولید می شود که در عرصه های غذایی، دارویی و صنعت مورد استفاده قرار می گیرد.

زینلی می گوید: بنابر آمار در 10 ماهه سال گذشته 177 تن زعفران با ارزش 171 میلیون دلار صادر شد. همچنین در 12 ماهه 1401 بالغ بر 240 تن زعفران با ارزش 144 میلیون دلار و سال 1400 رقمی بالغ بر 263 تن زعفران به ارزش 154 میلیون دلار صادر شد که این امر بدان معناست که در صورت مدیریت داخل، پذیرش برای زعفران بالاست. پیاز زعفران جزء گیاهان ممنوعه صادرات است به طوریکه صادرات آن قاچاق محسوب می شود.

افزایش 40 درصدی صادرات زعفران با رفع موانع صادرات تحقق می یابد

غلامرضا میری نایب رئیس شورای ملی زعفران گفت: صادرکنندگان از نمایندگان مجلس تقاضا دارند که موانع سدراه صادرات برداشته شود تا قاچاق صرفه اقتصادی نداشته باشد. با رفع موانع پیش روی صادرکنندگان برآورد می شود که صادرات 30 تا 40 درصد افزایش یابد.

میری با بیان اینکه ماهانه 10 تن زعفران به بازارهای هدف قاچاق می شود، افزود: براساس آخرین آمار، مصرف جهانی زعفران 325 تن است که طبق آمار رسمی صادرات، حداقل 120 تن زعفران به آن سوی مرزها قاچاق می شود چراکه ایران بزرگترین تامین کننده زعفران دنیاست.

نایب رئیس شورای ملی زعفران ادامه داد: زعفران به عنوان داروی هزاره سوم در دنیا معروف است که با رفع موانع پیش روی صادرکنندگان پیش بینی می شود که صادرات زعفران حداقل 40 درصد افزایش یابد که با این وجود ارزآوری قابل توجهی نصیب کشور می شود.

جلوگیری از قاچاق پیاز زعفران مستلزم عزم جدی دستگاه های مسئول

علی حسینی عضو شورای ملی زعفران گفت: قاچاق پیاز زعفران به 3 یا دهه قبل بازمی گردد و این موضوعی نیست که تازگی داشته باشد.

او با بیان اینکه عزم جدی برای قاچاق پیاز زعفران وجود ندارد، افزود: با توجه به قدمت تولید زعفران در کشور، قاچاق زعفران به ضرر بزرگترین تولیدکننده و کشاورزان تمام می شود و همواره به سبب رونق کشت در کشورهای همسایه، کشت این محصول با خطر جدی روبروست.

حسینی ادامه داد: با توجه به آنکه پتانسیل تولید هزارتن زعفران در کشور وجود دارد، لذا با جلوگیری از قاچاق زعفران به آن سوی مرزها و امکان افزایش عملکرد در واحد سطح می توان ارزآوری قابل توجهی داشت‌.

عضو شورای ملی زعفران با بیان اینکه حفظ سهم و جایگاه در بازارهای دنیا اولویت است، افزود: با جلوگیری از قاچاق زعفران و واقعی کردن قیمت ها، منافع کشاورزان را با افزایش عملکرد در واحد سطح و آموزش صحیح می توان حفظ کرد.

او با تاکید بر مدیریت پیازهای مازاد زعفران گفت: طی 40 سال اخیر، همه ساله بخش قابل توجهی از پیاز زعفران از مرزهای شرقی کشور خارج و در کشورهای همجوار و دیگر کشورها کشت می شود که استمرار این روند می تواند جایگاه بزرگترین تولیدکننده زعفران در دنیا را به خطر بیندازد، کمااینکه در سنوات گذشته ما توانسیم جایگاه اسپانیا را بگیریم.

عضو شورای ملی زعفران گفت: با ورود دلالان به بازار خطر تشدید قاچاق زعفران های سنواتی و تاریخ گذشته مانده در انبارها افزایش می یابد.

علی رغم آنکه ایران بزرگترین تولیدکننده زعفران در دنیا محسوب می شود، اما طی سال های اخیر برخی موانع پیش روی صادرکنندگان زمینه را برای خروج چمدانی یا قاچاق زعفران به دیگر کشورها فراهم کرده است که با استمرار این روند در آینده ای نه چندان دور، وضعیت کشور اسپانیا را برای ما تکرار خواهد کرد از این رو انتظار می رود وزارت خانه های مربوط کمی بیشتر به این مسائل توجه کنند تا قدمت دیرینه این محصول در کشور ما از بین نرود.