قوانین کشورها در مورد توهین به مقدسات چه می‌گویند؟

به گزارش «مبلغ»- بعد از اعتراضات زیادی که به اقدام یک مهاجر عراقی در سوئد به دلیل آتش‌زدن یک نسخه از قرآن به وجود آمد حالا پلیس سوئد روز جمعه با درخواست یک شهروند سوئدی برای آتش زدن تورات مقابل سفارت رژیم صهیونیستی در استکهلم موافقت کرد.

شبکه عبری‌زبان INEWS24 گزارش داد که تا به الان هویت فردی که خواهان آتش زدن تورات شده است، مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد که او نیز می‌خواهد این کار را انجام دهد تا پایبندی سوئد به اصل آزادی بیان را به چالش بکشاند. سوئد بر اساس این اصل با آتش زدن نسخه‌ای از قرآن کریم موافقت کرده بود. این شبکه اعلام کرد که رهبران مسلمان و یهود در سوئد در پشت پرده به اعمال فشار بر آن شخص می‌پردازند تا از آتش زدن تورات امتناع کند، اما تا به الان موفق نشده‌اند.

دوگانه توهین به مقدسات و آزادی بیان یکی از مسائلی است که در سال‌های اخیر و با پررنگ شدن مسائلی مانند مشکلات ادغام مهاجران در جوامع غربی، اسلام‌هراسی، افراط‌گری دینی و رشد تنش‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است.

برخی عقیده دارند که توهین به مقدسات نمادی از آزادی بیان است و آزادی بیان موضوعی غیرقابل مذاکره و بدون محدودیت بوده که افراد جامعه می‌توانند از توهین (نه به معنای نقد دین و افکار و اعمال معتقدان یک دین) به ادیان و مقدسات دینی را در راستای استفاده از حق داشتن آزادی بیان خود استفاده کنند.

آزادی بیان به مقدسات و باورهای میلیون‌ها انسان حمله کرد. از سوی دیگر به عقیده این دسته از منتقدان، توهین به ادیان باعث قدرت گرفتن عناصر افراطی در بین باورمندان ادیان و زمینه‌سازی برای ملی‌گرایان افراطی برای برخورد با ادیانی مانند اسلام به بهانه افراط‌گری است.

توهین به مقدسات و تعریف جهانی آن

توهین، همانطور که در برخی از ادیان یا قوانین مبتنی بر مذهب تعریف شده است، نظر و یا عقیده‌ای بوده که نشان دهنده تحقیر، بی‌احترامی یا عدم احترام نسبت به خدا، شیء مقدس یا چیزی غیر قابل تعرض است. برخی از ادیان کفر را جرم دینی می‌دانند، به ویژه ادیان ابراهیمی، از جمله توهین به پیامبر اسلام محمد (ص) در اسلام، بر زبان آوردن نام مقدس یا پاک کردن آن در یهودیت و گناه ابدی (گناهی که خدا نمی‌بخشد) در مسیحیت.

در حال حاضر در برخی از کشورها قوانینی در مورد جرم‌انگاری توهین به مقدسات وجود دارد. قانون هتک حرمت یا توهین به مقدسات، قانونی است که توهین یا تحقیر یا عدم احترام به یک معبود یا اشیاء مقدس یا نسبت به چیزی که مقدس یا غیرقابل تعرض تلقی می‌شود، منع می‌کند. بر اساس گزارش مرکز تحقیقات پیو، حدود یک چهارم کشورها و مناطق جهان (26 درصد) از سال 2014 قوانین یا سیاست‌های ضد توهین به مقدسات داشتند.

در برخی از حکومت‌ها، قوانین توهین به مقدسات برای حمایت از اعتقادات مذهبی اکثریت استفاده می‌شود، در حالی که در کشورهای دیگر، این قوانین برای ارائه حمایت از اعتقادات مذهبی همه ادیان وضع شده است. علاوه بر ممنوعیت توهین به مقدسات یا گفتار کفرآمیز، قوانین توهین به مقدسات شامل کلیه قوانینی می‌شود که به کسانی که به دلیل مذهبشان توهین شده‌اند، جبران خسارت می‌کند.

قوانین ضد کفرگویی یا ضد توهین به مقدسات ممکن است این موارد را منع کند: اهانت به دین و گروه‌های مذهبی، افترا به دین و پیروان آن، تحقیر دین و پیروان آن، توهین به احساسات مذهبی، یا تحقیر دین. برخی از قوانین توهین به مقدسات، مانند قوانینی که قبلاً در دانمارک وجود داشت، گفتاری را که بیانگر انتقاد است، جرم‌انگاری نمی‌کند، بلکه گفتار توهین‌آمیز را ممنوع می‌کند.

کارشناسان حقوق بشر در مورد قوانینی بحث می‌کنند که به اندازه کافی بین حمایت از آزادی‌های افراد و قوانینی که به طور گسترده آزادی بیان را محدود می‌کند، تمایز قائل می‌شوند.

ماده 20 میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (International Covenant on Civil and Political Rights) کشورها را موظف می‌کند تا اقدامات قانونی را علیه هر گونه حمایت از نفرت نژادی یا مذهبی ملی که به معنای تحریک به تبعیض، خصومت یا خشونت باشد اتخاذ کنند. با این حال، آنها همچنین خاطرنشان می‌کنند که چنین حمایت‌هایی باید با دقت محدود شوند و در واقع از ممنوعیت توهین به مقدسات حمایت نمی‌کنند.

کشورها درباره توهین به مقدسات چه قوانینی دارند؟

در حال حاضر برخی از کشورها در قوانین خود موضوع توهین به مقدسات را به عنوان جرم در نظر می‌گیرند. از سال 2012 به این سو حدود 33 کشور در قوانین حقوقی خود نوعی قوانین ضد توهین به مقدسات داشتند. از این میان، 21 کشور مسلمان بودند: افغانستان، الجزایر، بحرین، مصر، اندونزی، ایران، اردن، کویت، لبنان، مالزی، مالدیو، مراکش، عمان، پاکستان، قطر، عربستان سعودی، سومالی، سودان، ترکیه، امارات و صحرای غربی.

در سال 2012 هند و سنگاپور و همچنین کشورهای دارای اکثریت مسیحی، از جمله دانمارک (الغا شده در سال 2017)، فنلاند، آلمان، یونان (الغا شده در سال 2019)، ایرلند (الغا شده در سال 2020)، ایتالیا، مالت (الغا شده در سال 2016)، هلند (الغای شده در سال 2014)، نیجریه، نروژ (الغای شده در سال 2015) و لهستان کشورهایی بودند که قوانین آنها موضوع توهین به مقدسات را جرم انگاری کرده بود.

قانون توهین به احساسات مذهبی اسپانیا نیز، به طور مؤثر، همان ممنوعیت توهین به مقدسات است. در دانمارک، قانون سابق توهین به مقدسات که در سال 2012 از حمایت 66 درصد از شهروندان آن برخوردار بود، استهزاء ادیان و مذاهب قانونی در دانمارک را جرم می‌دانست. بسیاری از دانمارکی‌ها قانون توهین به مقدسات را کمک به ادغام می‌دانستند، زیرا این قانون پذیرش جامعه چند فرهنگی و چند دینی را ترویج می‌کند.

برخی از کشورها در راستای احترام به موضوع آزادی بیان قوانینی که مستقیماً توهین به مقدسات را جرم‌انگاری کرده، لغو و آن را تحت قوانین افترا و سخنان نفرت دسته‌بندی کرده‌اند.

در دانمارک، بند 140 قانون جزا در مورد توهین به مقدسات بود. از سال 1866، این قانون تنها منجر به دو محکومیت در سال 1938 و 1946 شده بود. اتهام دیگری براساس این قانون در سال 1971 به دادگاه ارائه اما منجر به تبرئه شد. در سال 2017، مردی به دلیل انتشار ویدئویی از خود در حال سوزاندن قرآن در شبکه‌های اجتماعی تحت شعار آری به آزادی - نه به اسلام، به توهین به مقدسات متهم شد.

در سال 2012، یک نظرسنجی نشان داد که 66 درصد از جمعیت دانمارک همچنان از قانون توهین به مقدسات حمایت می‌کنند. پیش از سال 2017، لغو بند توهین به مقدسات چندین بار توسط نمایندگان مجلس دانمارک پیشنهاد شد، اما موفق به کسب اکثریت آرا نشد. در نهایت این قانون در 2 ژوئن 2017 لغو شد. در حالی که توهین عمومی به یک دین دیگر ممنوع نیست، گفتار و اعمال تهدید کننده یا تحقیر گروه‌های خاصی از مردم به دلیل اعتقادات مذهبی آنها همچنان مطابق بند 266 (ب) قانون جزا قابل مجازات است.

در فرانسه از سال 2018 و از زمان تصویب کنوانسیون اروپایی حقوق بشر در سال 1972، قانون فرانسه نفرت یا خشونت علیه افراد، و تهمت یا افترا علیه افراد را به دلیل عضویت در یک گروه مذهبی، ملیت، گروه قومی، نژاد، گرایش جنسی ممنوع کرد. قانون 1881 از افراد و گروه‌های اجتماعی در برابر افترا یا توهین محافظت می‌کند اما در مورد ادیان و خدا موضع‌گیری نکرده است.

در آلمان، هتک حرمت مذهبی مشمول ماده 166، قانون کیفری آلمان است. اگر عملی بتواند موجب برهم زدن آرامش عمومی شود، اتهام افترا قابل رسیدگی است. در این ماده آمده است:

(1) هر کس علناً یا با انتشار نوشته‌هایی به نحوی که برای برهم زدن آرامش عمومی به مفاد اعتقادات مذهبی یا جهان‌بینی دیگران افترا بزند به جزای نقدی یا تا سه سال حبس محکوم می‌شود.

(2) هر کس علناً یا با انتشار نوشته‌هایی کلیسایی را که در آلمان یا سایر انجمن‌های مذهبی یا انجمن‌های جهان‌بینی تأسیس شده است، به شیوه‌ای مناسب برای برهم زدن آرامش عمومی بدنام کند یا مؤسسات یا آداب و رسوم آنها را بدنام کند. به همین ترتیب مجازات می‌شود.

در سال 2006، زمانی که مانفرد ون اچ (همچنین با نام Mahavo شناخته می‌شود) بعد از توزیع رول‌های دستمال توالت که روی آنها نوشته شده بود قرآن کریم به دلیل افترا تحت تعقیب قرار گرفت. این موضوع باعث توجه رسانه‌های آلمانی به قانون هتک حرمت مذهبی شد.

قوانین سوئد، توهین به مقدسات را ممنوع نمی‌کند. در قرن بیستم در سوئد شاهد پذیرش عمومی این اصل بودیم که مذهب یک موضوع شخصی است. با این همه و در قرن 15، پادشاه اریک چهاردهم قانونی را در سال 1563 معرفی کرده بود که به طور خاص از دین حمایت می‌کرد. پس از آن قوانین مشابهی تا سال 1949 وضع شد. در سال 1949 قانون صلح‌آمیزی جایگزین قوانین قبلی شد که شکل ملایم‌تری از محدودیت داشت.

در سال 1970، قانون 1949 لغو و قانون جدیدی در مورد تحریک علیه گروه خاصی از مردم ارائه شد. قانون جدید از گروه اقلیت‌هایی که نژاد، رنگ پوست، منشأ ملی یا قومی و ایمانی مشترک دارند، محافظت می‌کند. بنابراین، این قانون از هیچ دینی حمایت نمی‌کند، اما در عوض می‌تواند از پیروان دین حمایت کند. با این همه عدم ممنوعیت و در نتیجه قانونی بودن هتک حرمت قرآن از سال 2020 به بعد در کانون توجه قرار گرفته زیرا برخی افراد قرآن را در ملاء عام آتش زدند.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1790068