لزوم ایجاد دولت استارت‌آپی / درآمد پارک پردیس 80 درصد تمامی پارک‌های فناوری کشور است!

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، نشست هم اندیشی مدیران شتاب دهنده‌ها و مراکز نوآوری با معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری بعد از ظهر امروز در محل کارخانه نوآوری آزادی برگزار شد. در این نشست، فعالان استارتاپی و دانش بنیان از حدود 15 شهر، مهم‌ترین درخواست‌ها و کلیدی‌ترین انتقاد‌های خود را مطرح کردند. در ابتدای این جلسه روح الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، شنونده صحبت‌های فعالان بخش خصوصی شد. مهم‌ترین خواسته‌های فعالان استارتاپی و دانش بنیان کشور نماینده یک شتاب دهنده در حوزه دارو مهم‌ترین دغدغه حوزه خود را نبود هماهنگی بین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری درباره صدور مجوز دارو‌های جدید دانست. فرید پور، نماینده شتاب دهنده آرکا، با بیان اینکه زیست بوم دانش بنیانی در شهر‌های بزرگ به بلوغ رسیده، اما در شهر‌های کوچک عقب مانده است، خواستار توزیع عادلانه منابع در شهر‌های کشور شد و تاکید کرد که توزیع برابر منابع چاره کار نیست. وی همچنین، رقابت مخرب و موازی کاری خانه‌های خلاق با مراکز نوآوری را یکی از دلایل سردرگمی شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ دانست. در ادامه نماینده انجمن فضای کار اشتراکی، گفت: نتایج یک نظر سنجی از تیم‌های همکار نشان داده که در 3 ماه اخیر 68 درصد از کسب و کار‌ها کاهش درآمد را تجربه کرده اند در حالی که همزمان با افزایش هزینه‌ها رو به رو شده اند. وی ادامه داد: همچنین 62 درصد از فعالان این تیم‌ها گفته اند که برنامه مهاجرت دارند و 8 درصد هم اعلام کرده اند که به زودی مهاجرت خواهند کرد. این امر نشان می‌دهد که زیست بوم کارآفرینی کشور با شدت زیادی در سراشیبی است و حاکمیت باید تصمیم خود را درباره همراه بودن یا نبودن با انقلاب صنعتی چهارم در جهان بگیرد. همچنین مدیر یک شتاب دهنده در حوزه بیوتکنولوژی با اشاره به تجربیات خود از حضور در این صنعت: تجربه نشان داده که قوانین خوبی برای حمایت از نوآوری در کشور داریم، اما در مرحله اجرا مشکلات زیادی وجود دارد، برای مثال برای حمایت از کالای داخلی قانون داریم، اما کالای خارجی دارای مشابه داخلی به صورت قاچاق در سطح وسیع وارد کشور می‌شود و کالای داخلی فرصت عرضه در بازار را پیدا نمی‌کند و روی دست تولیدکننده فناور می‌ماند. نماینده یک شتاب دهنده محتوا هم گفت: همه در یک رقابت ناعادلانه با رقیب قدرتمند خارجی هستیم. تیم دانش بنیان و استارتاپ به شتاب دهنده وارد می‌شود و شکل می‌گیرد تا از کشور برود. در ادامه، مدیر یک شتاب دهنده حوزه خدمات فضایی با اشاره به پیچیدگی‌های اخذ مجوز فعالیت در این حوزه، گفت: برای فعالیت هر استارتاپ باید به سازمان هواپیمایی گزارش دهیم. همچنین خدمتی با نام کشتی هوایی برای ارایه خدمات مخابراتی داشتیم که 2 سال برای اخذ مجوز با وزارت ارتباطات درگیر بودیم. وقت اصلاحات در زیست بوم نوآوری کشور است در ادامه این نشست، روح الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری به کلیدی‌ترین نکات مطرح شده از سوی فعالان این صنعت پاسخ داد و گفت: وقتی می‌خواهیم عملکرد این معاونت را منصفانه ارزیابی کنیم، باید بگوییم که مسوولان این معاونت در سال‌های گذشته واقعا زحمت کشیده اند که باوجود همه کاستی‌های موجود، بالاخره این امکانی که امروز در آن دور هم جمع شدیم فراهم شده است. وی گفت: البته با وجود همه اقدامات مثبت انجام شده در سال‌های گذشته، امروز نیاز به بازتعریف برخی مفاهیم و باز طراحی زیست بوم اقتصاد دانش بنیان در کشور داریم؛ اساسا برخی از مفاهیم در این صنعت باید بازنشسته شوند و مفاهیم جدیدی جایگزین آن‌ها شوند. دهقانی با اشاره به کاستی‌ها و مشکلاتی که از سوی فعالان اقتصاد دانش بنیان مطرح شد، یادآور شد: بخشی از اشکالات موجود در مسیر توسعه اقتصاد دانش بنیان گریزناپذیر بوده است و بخشی هم نیاز به بازتعریف دارد و قابل رفع است. وی اضافه کرد: در هفته گذشته با 20 شرکت دانش بنیان واقعی درباره اینکه آیا سیستم دانش بنیانی در کشور و ملاک‌های تشخیص شرکت‌های دانش بنیان به شکل صحیح کار می‌کند یا خیر جلسه داشتم و از آن‌ها پرسیدم که به نظر آن‌ها آیین نامه ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان و روش ارزیابی چگونه باید باشد؟ معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری تصرح کرد: این سوالات پایه و اساسی اگر رفع شود اتفاق بزرگی در زیست بوم دانش بنیانی کشور رخ خواهد داد. برای مثال وقتی کره جنوبی فقط 17 پارک فناوری دارد، آیا وجود 56 پارک فناوری در ایران ضروری است؟ به گفته دهقانی، طبق آمار رسمی پارک فناوری پردیس، درآمد این پارک معادل 80 درصد درآمد تمامی پارک‌های فناوری در کشور است. به تعبیر دیگر، 55 پارک فناوری در کشور 20 درصد درآمد باقی مانده از این بازار را تولید می‌کنند که یعنی این پارک‌ها در واقع فیک هستند. معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با ذکر مثالی دیگر، افزود: همین امروز افرادی وجود دارند که حتی 5 بار از این معاونت تسهیلات گرفته اند و افرادی هم هستند که پس از ماه‌ها دوندگی در آخر حتی موفق نشده اند یک بار تسهیلات بگیرند؛ بنابراین حتما این سازوکار‌ها نیاز به شفافیت دارد. وی گفت: یکی دیگر از سوال‌های اساسی در این باره این است که ما فرآیند‌ها را از مرحله عرضه آغاز کرده ایم؛ آیا اساسا این کار صحیح بوده است یا باید از بازار شروع می‌کردیم؟ دهقانی ادامه داد: سال‌ها است که ایده حمایت از طرح‌های دانش بنیانی در کشور مطرح است و همه جا صحبت از دانش بنیان‌ها می‌شود. کار به جایی رسید که گفتیم کمیته‌ای تشکیل می‌دهیم که اگر کسی می‌خواهد درباره دانش بنیان صحبت کند به او بگوییم و بداند که درباره چه صحبت کند. وی تاکید کرد: با این سابقه، پس چرا امروز نمودار‌ها نزولی شده اند؟ بنابراین امروز به مرحله‌ای رسیده ایم که باید پاسخ دهیم که آیا موفق بوده ایم؟ در چه مراحلی ضعف داشته ایم و چه رویه‌هایی را باید اصلاح کنیم. اکنون پس از تجربه حدود 12 ساله در اقتصاد دانش بنیان باید به سمت کیفی کاری برویم؛ برای مثال پخش کردن منابع قطعا اشتباه است و باید 10 یا حداکثر 20 پارک فناوری داشته باشیم. معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با اشاره به مسیر حرکت، افزود: نیاز‌ها مشخص هستند و هر روز هم به سرعت رشد می‌کنند؛ نیاز‌ها مسیر حرکت را نشان می‌دهند. ایران بهشت کارآفرینان است به یک شرط وی بر لزوم بازتعریف مفاهیم اساسی حتی معیار‌های نخبگانی، تاکید کرد و گفت: ایران بهشت کارآفرینان است به شرطی که نخبه واقعی باشند و نخبه اسمی نباشند. اگر این طور نباشد واقعیت این است که مردم عادی و صاحبان صنایع به ما می‌خندند. دهقانی گفت: در معیار‌های فعلی نخبگی کسی که مقاله و نمره‌های بالاتری دارد، نخبه است؛ اما این رویه، سیستم استعدادیابی است نه شناسایی نخبه ها. نخبه واقعی اصلا حوصله نمی‌کند در یک سامانه که معرفی کرده ایم مدارک بارگذاری کند و اپلای کند تا ماهانه 700 هزار تومان بگیرد. معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با اشاره به معیار‌های نخبگی از دید خود، گفت: نخبه یعنی انسان کامل و فردی که در همه حوزه‌ها از جمله اخلاق و هوش سرآمد باشد. نخبه ناقص هم فردی است که در برخی از عرصه‌ها بهتر از بقیه است. وی اضافه کرد: حد بالاتر وطن دوستی، میهن پرستی است و تفاوت فرد عادی و نخبه هم در میهن پرستی است؛ نخبه یعنی فردی که بار‌ها به ساختمان معاونت علمی آمده، اما جواب نگرفته، اما باز هم می‌آید و بار‌ها به دیگر وزارتخانه‌ها رفته و برای خواسته اش از تلاش کردن خسته نشده است. برخی یک ایده فناورانه دارند و هدفی که برای خود تعریف کرده اند رفتن از کشور است؛ تکلیف این افراد مشخص است.  ایجاد دولت استارتاپی، نسخه اصلاح شده کارکرد معاونت علمی دهقانی گفت: به عقیده من، معاونت علمی اگر بخواهد کار صحیح را انجام دهد باید یک دولت استارتاپی ایجاد کند و سپس اگر بتواند ثابت کند که این دولت استارتاپی نتیجه می‌دهد و درست کار می‌کند، در ماموریت خود موفق شده است. معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در توضیح این ایده، گفت: معاونت باید فاصله بین حکمرانی و نظام نوآوری در کشور را پر کند، به این معنی که به جای اینکه بازیگران سیستم دانش بنیانی به طور مستقیم با بخش‌های مختلف دولت در ارتباط باشند، معاونت این ارتباط را برقرار کند. وی ادامه داد: در این حالت برای مثال به جای اینکه یک استارتاپ از وزارت جهاد کشاورزی اجازه ایجاد گلخانه را مطالبه کند، معاونت با وزارت جهاد طرف می‌شود و برنامه ایجاد گلخانه به معاونت سپرده می‌شود و معاونت آن را در اختیار بخش خصوصی قرار می‌دهد. دهقانی گفت: اخیرا دوستی تعریف می‌کرد که با خودم فکر می‌کردم چرا همیشه کشور در پیچ تاریخی است و چگونه می‌توانیم بالاخره از این پیچ عبور کنیم؟ وی گفت: جواب با هم بودن است؛ وجود هزاران استارتاپ‌ها و مجموعه‌های متعدد دانش بنیان در کشور شبیه این است که اکنون تعداد زیادی واگن قطار در کشور ایجاد کرده ایم که هر کدام برای خود موتور محرک دارند؛ اما باید به جای هزاران واگن برای مثال 100 لوکوموتیو داشته باشیم که هر کدام 10 واگن را به دنبال خود به حرکت در می‌آورد. در این صورت حمایت‌ها هم از 100 سرگروه انجام می‌شود.  تعهد می‌کنم که پایبند به همین مرام و صحبت‌های امروزم باشم معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری ادامه داد: امسال انتظار داشتیم که یلدای استارتاپی برگزار شود که می‌توانستیم حرف‌های زیادی را در آن رد و بدل کنیم، اما برگزار نشد؛ برای برگزاری آن بسیار هم پیگیری کردم که گفتند حال مردم خراب است. وی ادامه داد: حال مردم را ما باید خوب کنیم و تنها فرصت اصلاح این کشور هم جوانانی هستند که پای کشور ایستاده اند. دهقانی خطاب به نمایندگان جامعه استارتاپی و دانش بنیان کشور، گفت: امروز و در اینجا تعهد می‌کنم که پایبند به همین مرام و همین صحبت‌هایی که بیان کردم باشم و شما فعالان صنعت دانش بنیان کشور هم متعهد باشید که پشت هم بمانید. وی گفت: در این ایام خاص کشور که به عنوان فعال صنعت دانش بنیانی و شتاب دهنده فعالیت می‌کنیم به رسالت و نقش خود توجه کنیم، سعی کنیم به مسائل سیاسی ورود نابه جا نکنیم، هشتگ خاص نزنیم و کاری نکنیم که نتیجه آن کل زیست بوم را ضعیف کند.