لزوم توجه به «سالمندی جمعیت» در سیاست‌های کلی تامین اجتماعی
دبیر مرکز مطالعات جمعیت ضمن هشدار نسبت به کاهش ضریب پشتیبانی در صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی، می‌گوید: برای مدیریت چالشها و تحقق سیاست‌های کلی تامین اجتماعی، باید توجه ویژه‌ای به سالمندی جمعیت داشت و آن را در سیاست‌های کلی تامین‌اجتماعی برجسته کرد.
صالح قاسمی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به نقش سیاست‌های کلی جمعیت در تامین اجتماعی، گفت: زمانی که روند سالخوردگی جمعیت آغاز می‌شود، به طور طبیعی نظام برنامه‌ریزی کشورها به سمت آماده‌سازی ساختارها، نظامات مدیریتی و نظامات خدماتی و اجتماعی حرکت می‌کنند تا بتوانند با حجم بالایی از جمعیت سالخوردگان و سالمندان مواجه شوند و آنها را مدیریت کرده و فعال نگه‌دارند.
وی با بیان اینکه بسیاری از کشورهای دنیا با ورود به فاز سالخوردگی، اسنادی تحت عنوان «سند سالمندی فعال» تدوین می‌کنند، گفت: سالمندی فعال راهبرد بسیار روشنی است که تلاش می‌شود سالمندان را بیشتر فعال نگه‌دارند و دیرتر از چرخه کار و فعالیت خارج شوند؛ این موضوع هم به نفع جامعه است چراکه تعداد افراد شاغل را همچنان بالا نگه می‌دارند و هم به نفع افراد است، زیرا انسان زمانی که فعال، کنشگر اجتماعی و موثر برای جامعه است از نظر روانشناختی و پزشکی مزایایی برای او وجود دارد، لذا بسیاری از کشورهایی که به سمت سالخوردگی جمعیت حرکت می‌کنند اسناد و راهبردهایی برای خود طراحی می‌کنند که مضمون مشابه «سیاست‌های کلی تامین اجتماعی» است که البته در برخی کشورها با عنوان سند سالمندی فعال نامگذاری می‌شود.
"سالخوردگی جمعیت" یکی از علل ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی در دهه‌های آتی
کارشناس جمعیت با اشاره به «سیاست‌های کلی تامین اجتماعی» ادامه داد: اصلی‌ترین چالش کشور در دو الی سه دهه آینده مساله سالخوردگی جمعیت است. سالخوردگی جمعیت باعث می‌شود که نظامات تامین اجتماعی و صندوق‌های بازنشستگی در معرض ورشکستگی قرار گیرند؛ حتی اگر تا آن زمان هم ورشکست نشده باشند؛ این موضوع موجب می‌شود بسیاری از ساختارهای اقتصادی کشور متاثر شود، لذا ریسک ورشکستگی تامین اجتماعی و صندوق‌های بازنشستگی معلولِ علتی به نام سالخوردگی جمعیت و تورم آماری جمعیت سالخوردگان کشور است.
قاسمی با بیان اینکه برای محقق‌سازی سیاست‌های کلی تامین اجتماعی، باید توجه ویژه‌ای به علت این معلول (سالمندی جمعیت) کرد همچنین معتقد است که در سیاست‌های کلی تامین اجتماعی به طور ویژه و برجسته به آن پرداخته نشده است.
آغاز روند سریع سالخوردگی جمعیت ایران از سال 95
"ایران" طی سه دهه آینده رکورد سرعت سالمندی جمعیت را ثبت می‌کند
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر نیز روند سالخوردگی جمعیت کشورهای جهان در پروسه زمانی 130 تا 150 سال اتفاق می‌افتد؛ به این معنی که زمان رسیدن کشورها از یک کشور جوان به یک کشور میانسال و سپس جامعه سالمند حدود 130 تا 150 سال است، اما در ایران این روند از سال 1395 با سرعت زیادی آغاز شده و اکنون 11 درصد جمعیت کشور بیش از 60 سال سن دارند و تا سال 1430 به بیش از 32 درصد سالمندی جمعیت خواهیم رسید به این معنی که تا سال 1430 از هر سه ایرانی یک نفر سالمند خواهد بود که این موضوع فشار بسیار مضاعفی را بر روی صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی بر جای خواهد گذاشت. توجه کنید که قرار است ایران مسیر 130 تا 150 ساله کشورهای جهان را در 30 سال طی کند.
به گفته دبیر مرکز مطالعات جمعیت، ایران طی سه دهه آینده رکورد سرعت سالمند شدن جمعیت را به نام خود ثبت خواهد کرد؛ تاثیرات این سرعت بالای سالمندی جمعیت، بر روی ساختارهای اقتصادی بیشتر خواهد بود.
تا سه دهه آینده با کار کردن و پرداختن حق بیمه هر دو نفر، دولت به یک سالمند مستمری بازنشستگی پرداخت می‌کند
بنابر اظهارات قاسمی، در حال حاضر هر 6 نفر در سن کار و فعالیت، یک نفر بازنشسته را تامین می‌کنند؛ به این معنی که با کار کردن و پرداختن حق بیمه به نظامات تامین اجتماعی این 6 نفر می‌توانند به یک نفر مستمری بازنشستگی پرداخت کنند، این درحالیست که تا سه دهه آینده با کار کردن و پرداختن حق بیمه هر دو نفر، دولت باید به یک سالمند مستمری بازنشستگی پرداخت کند.
مسئله تامین اجتماعی در ایران؛ معلولِ علت «سالخوردگی جمعیت»
وی ضمن هشدار نسبت به کاهش پشتیبانی در صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی، گفت: تمامی این موارد حکایت از این دارد که بحران‌های تامین اجتماعی در ایران معلولِ علتی به نام «سالخوردگی جمعیت» است که شایسته بود در سیاست‌های کلی تامین اجتماعی بهتر به آن پرداخته شود.
قاسمی در ادامه به سیاست‌های کلی جمعیت اشاره کرد و افزود: در ماده 8 «سیاست‌های تامین اجتماعی» به ارائه خدمات لازم به منظور تحکیم نهاد خانواده و فرزندآوری اشاره شده است؛ این عبارت کلی موجب می‌شود قانون‌گذار در این مسیر دچار اشتباه شود. پیش‌بینی می‌شود عده‌ای از نمایندگان مجلس بگویند ماده 8 سیاست‌های کلی تامین اجتماعی در قانون جوانی جمعیت محقق شده است، درحالیکه باید با مسئله سالمندی جمعیت به نحو دقیق‌تر و جامع‌تری مواجه شد.
ویژگی‌های سال 1401 در حوزه «جمعیت»
وی در ادامه به ویژگی‌های سال 1401 در حوزه جمعیت پرداخت و اظهار کرد: سال 1401 فرصت‌های بسیار ویژه‌ای برای مسئله جمعیت ایجاد کرده است. هشت سال از سیاست‌های کلی جمعیت سپری شده است. از سوی دیگر رهبر انقلاب در بهمن ماه سال 1400 برای پنجاه و چهارمین بار به موضوع جمعیت تاکید کردند و این میزان از نگرانی و توجه ایشان بسیار مهم و قابل تامل است.
قاسمی یادآور شد: امسال اولین سالی است که قانون جوانی جمعیت را داریم و آئین‌نامه دستگاه‌ها هم نگاشته شده و قابل اجراست. همچنین اولین سالی است که دولت سیزدهم قرار است با برنامه‌ریزی خود کشور را اداره کند، به هر حال سال 1400 با قانون بودجه دولت آقای روحانی طراحی شده بود و بسیاری از چالش‌هایی که دولت با آن مواجه بود چالش‌های باقی مانده از دولت قبل بود، اما امسال انتظار می رود دولت سیزدهم نسبت به موضوع جمعیت اقدام جدی کند.
انتهای پیام