ماه شعبان و صلوات بر پیامبر (ص)

لغو برنامه های اعتکاف و برگزارنشدن مناسبت های این ماه از یک طرف و تعطیلی نمازهای جماعت و جمعه و بسته شدن درهای حرم های مطهر از طرف دیگر دل های مومنان و عاشقان اهل بیت (ع) را شکست که چرا از این همه توفیق محروم شدند ولی به گفته بسیاری از دینداران این ویروس هم آزمونی جدید است؛ آزمونی که رهبر معظم انقلاب با سفارش برخی برنامه های جایگزین از آن به عنوان یک فرصت یاد کردند.

اینک ماه شعبان رسیده؛ ماهی که به نام پیامبر اکرم (ص) و صلوات بر محمد و آل محمد مزین است. در روایتی آمده است که امام سجاد (ع) یاران خود را جمع کرد و فرمود «می دانید این چه ماهی است؟ این ماه شعبان است و حضرت رسول صلی الله علیه و آله می فرمود شعبان ماه من است. پس در این ماه برای محبت پیغمبر خود و برای تقرب به سوی پروردگار خود روزه بگیرید.»

از مناسبت های این ماه مانند میلاد سیدالشهدا (ع)، حضرت ابوالفضل (ع)، امام سجاد (ع) و امام زمان (ع) بگذریم که شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان فضیلت های این ماه و مناسبت های آن را برشمرده و یکی ازمهمترین اعمال مشترک ماه شعبان را ذکر صلوات برشمرده است.

صلوات در فرهنگ شیعه از جایگاه خاصی برخوردار است؛ به گونه ای که رسول خدا (ص) در معرفی بخیل فرمود «بخیل واقعی کسی است که نام من در نزد او برده شود و بر من درود نفرستد» و درباره کیفیت صلوات نیز فرمود «صدای خود را هنگام فرستادن صلوات بر من بلند کنید؛ زیرا که نفاق را از دل ها خواهد برد.»

اگرچه نمازهای جماعت در مساجد تعطیل شده و نمی توانیم نماز جماعتی برگزار کنیم که پس از آن با شنیدن آیه «ان الله وملائکته یصلون علی النبی، یا ایها الذین امنوا صلوا علیه وسلموا تسلیما» صلوات بفرستیم ولی می توان در منزل نیز پس از هر فریضه آیه 56 سوره احزاب را تلاوت کرده و بر رسول اکرم (ص) و خاندان او درود بفرستیم.

درباره معنای درود خدا و فرشتگان و مومنان در این آیه از امام کاظم (ع) سوال شد و آن حضرت فرمود: درود فرستادن خدا، نوعی رحمت از جانب اوست و درود فرشتگان ستایشی از آنها نسبت به رسول خداست و درود مومنان، دعایی از آنها برای پیامبر است.

فرهنگ اسلامی و ایرانی پر از آموزه هایی است که به صلوات تاکید دارد. مثلا رسول خدا (ص) فرمود «وقتی چیزی را فراموش کردید؛ بر من صلوات بفرستید که موجب یاد آمدن آن چیز خواهد شد.» یا هنگامی که گلی را به امام صادق (ع) دادند؛ آن حضرت گل را بوییدند و سپس فرمود که هرگاه گلی را بو کردید؛ صلوات بفرستید و رسول خدا (ص) نیز فرمود «کسی که گل سرخ (گل محمدی) ببوید و بر من و آل من صلوات نفرستد؛ بر من جفا کرده است.»

امام باقر (ع) به صلوات در رکوع و سجده های نماز توصیه کردند و امام صادق (ع) بر فرستادن صلوات بین نماز ظهر و عصر تاکید داشتند؛ چون پاداش چنین صلواتی با 70 رکعت نماز برابر خواهد بود.

زمان نیاز و حاجت یکی از بهترین زمان هایی است که به صلوات سفارش شده و امام صادق (ع) فرمود: هر کس حاجتی دارد؛ باید با صلوات بر محمد و آلش آن را آغاز کند و سپس حاجت خود را بخواهد و باز هم در پایان، صلوات بر محمد و آلش بفرستد؛ زیرا خداوند عزوجل از آن کریم تر است که دو طرف را بپذیرد و میانه را وانهد.

صلوات در شب و روز جمعه برتر از سایر زمان هاست؛ به گونه ای که منزلت مومنان را در نزد پیامبر (ص) نزدیکتر می کند. چون رسول اکرم (ص) فرمود «در هر روز جمعه بسیار بر من صلوات و درود فرستید؛ زیرا صلوات امتم در هر جمعه بر من عرضه می شود و هر که بر من بیشتر درود فرستد؛ منزلت و مقام او به من نزدیک تر است.»

علاوه بر موارد فوق سفارش شده که هنگام وزیدن باد و عطسه کردن، صلوات را فراموش نکنید و در بعضی از مکان ها مانند مسجد به صلوات فرستادن توصیه شده است و امیرمومنان (ع) فرمود هر گاه از مسجدی عبور کردید؛ بر پیغمبر صلوات بفرستید.

مراجع تقلید نیز یکی از مستحبات رکوع و سجده را صلوات فرستادن پیش از ذکر رکوع یا بعد از آن دانستند و حتی اگر در میان نماز یکی از اسامی مبارک رسول اعظم (ص) را شنیدیم؛ مستحب است صلوات بفرستیم.

حضرت امام خمینی (ره) در مساله 1124 رساله در این زمینه اشاره کردند: هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم مانند محمد و احمد، یا لقب و کنیه آن جناب را مثل مصطفی و ابوالقاسم بگوید یا بشنود، اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.

ایشان در کتاب اسرار الصلوه با بیان روایتی درباره فضیلت صلوات بر پیامبر می نویسد: کسی که بر پیامبر درود میفرستد و سلام میگوید؛ باید مراقب باشد که عملش با این صلوات و سلام در تضاد نباشد زیرا که روح صلوات، تحیت و اکرام است و روح سلام و صلوات مخالف با اذیت و آزار است.

آنگاه امام (ره) می نویسد: پس هر گاه که بر پیامبر و آل او درود فرستادی و با زبان بر پیامبر سلام گفتی، پس مواظب باش که با عملت او را آزار ندهی که در این صورت قولت با عملت مخالف خواهد بود؛ زیرا اخبار بسیاری در مورد عرضه اعمال تو بر رسول خدا و ائمه علیهم السلام وارد شده است.

اینک که در روزهای آغازین فصل بهار، بهار صلوات نیز آغاز می شود و دل های مردم در شرایطی که روزگار را با آزمون کرونا سپری می کنند و امیدوارند تا با ریشه کن شدن این ویروس، با سلامتی و صحت، خود را برای ورود به ضیافت الهی و ماه مبارک رمضان آماده کنند؛ جان های خود را با ذکر صلوات نورانی کنیم و با امید به فضل و رحمت الهی توفیق راهیابی به مهمانی خدا و درک شب قدر را بیابیم.

• ویروس کرونا
• پیامبر اکرم
• قرآن کریم
• مناسک دینی
• اخلاق