محمد خزاعی: نهادهای بی‌ارتباط با سینما در این حوزه دخالت نکنند

به گزاش خبرگزاری تسنیم، شب گذشته محمد خزاعی ریاست سازمان سینمایی و معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در گفت‌وگوی خود با محمدحسین لطیفی در برنامه «هفت» به بررسی برخی مسائل و حواشی در چهلمین جشنواره فیلم فجر پرداخت.

او در ابتدای صحبت‌های خود گفت: هر سال برگزاری جشنواره فیلم فجر سخت‌تر می‌شود زیرا قواعد برگزاری آن را رعایت نمی‌کنیم. زمانی که می‌پذیریم در یک جشنواره حضور داشته باشیم یعنی تمام قواعد آن را می‌پذیریم. وقتی هنوز مدل و شیوه نامه برگزاری را قبول نداریم، کار سخت می‌شود.

او ادامه داد: فجر مهم‌ترین جشنواره فرهنگی و سینمایی کشور است. اکثر کشورهای منطقه در تلاش هستند با برگزاری جشنواره‌های سینمایی به کشورشان هویت دهند و موفق هم هستند. کشورهایی مانند امارات، قطر و عربستان این جشنواره‌ها را با میلیون‌ها دلار برگزار می‌کنند اما آن‌ها سرمایه‌های انسانی و هنرمندان واقعی ندارند. ما هنرمندانی را داریم که سرمایه‌های ما هستند و باید حواسمان باشد که این هنرمندان را از دست ندهیم و از آن‌ها حمایت کنیم. ما جوانان موفقی را در عرصه فیلمسازی داریم. امسال فیلم‌هایی را داشتیم که تعدادی از آنها در بخش مسابقه حضور نداشتند اما فیلمسازان بااستعدادی بودند. باید این سرمایه‌ها را حفظ کنیم.

* نهادهای بی‌ارتباط با سینما در این حوزه دخالت نکنند

رییس سازمان سینمایی همچنین افزود: قرار نیست نهادهایی که بی‌ارتباط با سینما هستند در این حوزه دخالت کنند و باید آن را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی بسپارند. اگر قرار است مدیریتی در این حوزه صورت بگیرد، بهتر است توسط سازمان سینمایی انجام شود. ما در سال‌های قبل شاهد ورود دستگاه‌های مختلف به حوزه سینما بوده ایم که به‌دلیل عدم شناختشان از این حوزه دخالت‌هایشان پیامد و تبعات داشته است. بهتر است به سینماگران اعتماد کنند و اجازه دهند که سینماگران کار خودشان را انجام دهند و به صورت مستقل و آزادانه تر کار کنند. برخی از این سازمان‌ها از سر دلسوزی اقداماتی می‌کنند اما برخی دیگر واقعاً شناختی از حوزه فرهنگ ندارند و تصمیماتی می‌گیرند که چالش‌هایی را به‌وجود می‌آورد.

خزاعی درخصوص جشنواره چهلم توضیح داد: به دلیل اینکه دکتر نقاش‌زاده به کرونا مبتلا شده بودند شرایط برگزاری جشنواره امسال کمی سخت شده بود اما در مجموع نمره قابل قبولی را گرفتند و من از همین‌جا به همه خسته نباشید می‌گویم. همچنین به همه هنرمندان و صاحبان آثار، چه کسانی جایزه گرفتند و چه کسانی هم که جایزه نگرفتند خسته نباشید می‌گویم. گاهی اوقات دوستان در سینما فراموش می‌کنند هدفشان از فیلمسازی چیست. ما فراموش کرده‌ایم که اصل تاثیرگذاری هنر کجاست. اگر ما امروز از شهید آوینی یاد می‌کنیم به دلیل تأثیر کلام و خلوص نیت اوست. ما باید به دنبال تأثیر فیلمسازی در جامعه باشیم. انشالله در سال آینده نقاط ضعف جشنواره را برطرف خواهیم کرد و دوره بهتری به صورت بین‌المللی برگزار خواهد شد.

*نقدها باید سازنده باشند

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از گفت‌وگو بیان کرد: من زمانی که تهیه‌کننده بودم برای دفاع از فیلمم همه کاری می‌کردم خوشحال می‌شوم وقتی یک هنرمندی اعتراض می‌کند، زیرا این اعتراض بدین معناست که هنوز پویایی در درون آن‌ها وجود دارد. البته نباید نقدشان مغرضانه باشد، بین نقد مغرضانه و منصفانه لایه باریکی وجود دارد. نقدها باید سازنده باشند و ما از نقدهای سازنده استقبال می‌کنیم.

او افزود: قرار نیست اگر ما فیلمی می‌سازیم مطمئن باشیم که جایزه می‌گیرد زیرا جایزه یک بستر تشویقی دارد و بحث‌های مهم‌تر از جایزه نیز وجود دارد.

*آرمان ما در سینما کجاست؟

خزاعی درخصوص ممیزی‌ها و محدودیت‌های سینمایی گفت: ما قرار نیست سینما را محدود کنیم. معتقدم طی چندسال اخیر، فیلمسازان کاملاً محدود شده‌اند؛ فیلمسازان در یک‌سری مضامین محدود شده‌اند و دیگر موضوعات را نمی‌بینند. باید مشخص کنیم که در سینما به کجا می‌خواهیم برسیم و آرمان ما در سینمای ایران چیست؟ باید مسائل زاید را حذف کنیم، در مسیر واقعی حرکت کنیم و به نطقه اوج آن برسیم. در این مدت تنها تعدادی مسائل از جمله مشکلات خانوادگی، شوخی‌های مختلف و پایان‌هایی که بسیار سیاه است را ما در سینما شاهد هستیم. آیا همه موضوعات سینما و کشور ما همین است؟ حرف ما این است که باید به سراغ بقیه سوژه‌ها هم برویم. ما قطعاً این محدودیت‌ها را برمی‌داریم.

*سینمای ملی، سینمای میلی نیست

او تأکید کرد: باید به گفتمان سینمای ملی‌مان بازگردیم؛ سینمای ملی یعنی تمام مسائل یک ملت در آن روایت و تشریح می‌شود و مردم این آیین‌ها، مراسم و قومیت‌های مختلف را روی پرده سینما تماشا کنند. سینمای ملی، سینمای میلی نیست؛ مدتی است که برای یک عده خاص سینمای ملی، سینمای میلی شده است. یعنی افراد میلشان است که فلان فیلم را تولید کنند.

*سینمای زرد، فیلمسازی زرد

خزاعی تصریح کرد: از این به بعد سیاست‌های دولت به میل آن‌ها کاری ندارد و از آن‌ها حمایت نمی‌کند. 90 درصد سینمای ایران هم خوب فیلم می‌سازند و هم اقتصاد آن را خوب می‌دانند؛ ما با آن 10 درصدی کار داریم که سینمای زرد هستند یعنی فیلم‌هایی را می‌سازند که خودشان هم آن را باور ندارند. شما فیلمسازان قرار است مسائل فرهنگی جامعه را رشد دهید. قرار است با فیلمسازی به رشد فرهنگ عمومی کمک کنید. قرار نیست هر فیلمی با هر مضمونی چون می‌فروشد آن را به خورد خانواده‌ها و بخش‌هایی از جامعه بدهیم.

رئیس سازمان سینمایی با بیان اینکه ما محدودیت مضامین را برمی‌داریم و از فیلمسازان می‌خواهیم که در سراسر کشور فیلم بسازند تا این تنوع را ببینیم، خاطرنشان ساخت: اگر قرار است محدودیتی باشد برای آن 10 درصدی خواهد بود که گفتیم. یک عده فیلمساز هستند که برای سینمای انقلابی، اجتماعی، اقتصادی و گفتمان جدید تلاش می‌کنند و باید تشویق شوند. دوستان اگر می‌خواهید برای سال آینده فیلم بسازید مراقب باشید جزو 10 درصد سینمای زرد نباشید بلکه روی فیلمنامه‌های خوبی که برایتان آورده خواهد داشت سرمایه‌گذاری کنید.

* سیاست‌های کلی سازمان سینمایی اواسط اسفندماه اعلام می‌شود

او افزود: این اقدامات از پروانه ساخت شروع خواهد شد و با فیلم‌هایی که مضامین خانواده، اعتقادات دینی و باورهای مردم را زیر سوال ببرد برخورد خواهیم کرد. سیاست‌های کلی سازمان سینمایی اواسط اسفندماه اعلام خواهد شد و راجع‌به موضوعات خاص بسته‌های تشویقی را هم اعلام خواهیم کرد. به کسانی که درباره یک‌سری موضوعات مانند فرزندآوری، موضوعات اجتماعی، خانواده محور و... فیلم بسازند بسته‌های تشویقی در ساخت و اکران فیلم‌ها خواهیم داد.

*من پای امضای خودم برای نمایش آثار می‌ایستم

خزاعی ادامه داد: اگر قرار است برای سینما سیاست‌گذاری کنیم باید بپذیریم که یک نهاد باید تصمیم گیرنده باشد. وقتی شورای نمایش تصمیمی را گرفت یعنی این کار تمام شده است و باید اکران شود. من پای امضای خودم برای نمایش آثار می‌ایستم؛ ما 9 نفر صاحب نظر و متخصص از طیف‌های مختلف در شورای پروانه نمایش به کار گرفتیم که معتقدند فلان فیلم باید اکران شو. قرار نیست اگر نهادی فیلمی را دوست ندارد، جلوی اکران فیلم را بگیرد؛ چنین اتفاقی در دوره ما رخ نخواهد داد و محکم پای آن می‌ایستم.

او گفت: در کنار بایدها و نبایدها، ما باید حواسمان به هنرمندان هم باشد و در یک جاهایی این فشارها از روی سینماگران برداشته شود. مجموعه سازمان سینمایی و وزارت ارشاد استانداردهای برای خود دارد و اگر ما به این نتیجه برسیم که فیلمی باید اکران شود دیگر کسی نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد. من برای امضا و اعتبار خودم ارزش قائل هستم زیرا معتقدم، 9 نفر از کسانی که متبحر و کارشناس بودند دعوت کردیم تا درباره این فیلم‌ها نظر بدهند.

* یک نوع بی‌عدالتی محض در مضامین سینمایی رواج پیدا کرده است

خزاعی ادامه داد: آن دسته از فیلمسازانی که می‌خواهند مسیر گذشته را ادامه دهند، بیایند باهم صحبت کنیم تا کمی فیلم‌هایشان را فرهنگی‌تر و پخته‌تر کنند. یک نوع بی‌عدالتی محض در مضامین سینمایی رواج پیدا کرده است و به همه مسائل پرداخته نمی‌شود. چه‌قدر به این فکر کرده‌ایم که با برخی از فیلم‌هایمان هویتی را از بین می‌بریم. نباید اجازه دهیم هر فیلمی ساخته یا هر کسی فیلمساز شود؛ فیلمساز باید جامعه‌شناس و روانشناس باشد و بفهمد که برای چه فیلم می‌سازد.

* هویت دینی ما با هویت فرهنگی ما هماهنگ نیست

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: هویت دینی ما با هویت فرهنگی ما هماهنگ نیست و باید یکی شود. سینمای اسلامی یعنی چه؟ سینمای اسلامی به این معنا نیست که صرفا راجع به مضامین دینی فیلم بسازیم.

او اظهار داشت: ما در سازمان سینمایی براساس قانون‌گرایی، استاندارد سازی و عدالت‌محوری پیش می‌رویم و قرار نیست هر چیزی بسازیم و هر کاری دلمان می‌خواهد انجام دهیم. براساس باورهای خودم کار می‌کنم و هر عکس‌العملی که روی پرده نمایش داده می‌شود، تاثیر آن روی خانواده‌ها دیده خواهد شد.

رئیس سازمان سینمایی در ادامه به برخی مسائل مرتبط با جشنواره فجر و انتشار اسامی برندگان قبل از جشن اختتامیه گفت: من امروز درگیر مراسم اختتامیه بودم اما فردا صبح حراست جلسه‌ای درباره این موضوع دارد و تمام سایت‌هایی که منتشر کردند را می‌خواهد. این سایت‌ها باید شفاف اعلام کنند که این لیست را از کجا آوردند و پیگیری قضایی خواهیم کرد. تا زمانی که مشخص نشود، آن خبرنگار یا سایت مربوطه از کجا آراء را بدست آورده و منتشر کرده، دست بردار نخواهیم بود.

او ادامه داد: گفته‌ام در سه مورد تحقیقات بررسی و تحقیقات کنند؛ اول سینماهایی که تخلف کردند و اینترنتشان قطع بوده است و دلیل قطعی اینترنتشان چه بوده است. دوم، کسانی که آراء منتشر کردند و مورد سوم درباره فیلم علفزار است که قسمت‌هایی از آن را روی سایت‌ها و فضای مجازی منتشر کردند

* تصمیم آقای نقاش‌زاده و سازمان سینمایی یک تصمیم شجاعانه بود

او درباره آراء مردمی توضیح داد: در جشنواره امسال برای اولین بار عباس نادران این موضوع را مطرح کرد و من نامه‌ای زدم و خواستم تا تیمی برای بررسی این مسئله که آیا آراء مردمی درست ثبت شده یا خیر، تشکیل شود. طی بررسی که انجام شد ما متوجه شدیم، تعدادی از سینماها در ساعاتی اینترنتشان قطع بوده است و به همین دلیل آراء مردمی برای یکسری فیلم‌ها ثبت نشده است. خیلی از دوستان به من گفتند که این موضوع را علنی نکنم اما این حق‌الناس بود. علیرغم همه حرف و حدیث‌ها، تصمیم آقای نقاش‌زاده و سازمان سینمایی یک تصمیم شجاعانه بود. ما آراء مردمی را حدف نکردیم بلکه از آن‌ها صیانت کردیم. ما اجازه ندادیم ناعادلانه فیلمی انتخاب شود. البته یکسری از این شبکه‌های خارجی و حتی سایت‌های داخلی به این قضیه دامن زدند که ما آراء مردمی را قبول نداریم اما آن‌ها نمی‌دانستند که در این آراء مردمی تخلف صورت گرفته است و وظیفه حاکمیت این بود که آن را بررسی کند. معتقدم که ما باید تکلیفمان را با این کار روشن می‌کردیم زیرا حق‌الناس گردن ما بود. این موضوع برای من اثبات شد که ما نقص فنی داشتیم و امکان داشت حق گروهی از فیلمسازان در این جریان ضایع شود. ما خیلی راحت می‌توانستیم روی این مسئله سرپوش بگذاریم که کار بسیار بدی بود. یکی از اقدامات خوبی که سازمان سینمایی کرد نگاه عدالت محوریشان بود و آن‌قدر شجاعت داشتند که این موضوع را مطرح کنند. ما از مردم بابت این نقص عذرخواهی می‌کنیم.

او در پایان راجع‌به شرایط بحرانی فیلم‌های در انتظار اکران بیان کرد: خانواده سینمای ایران باید دور هم جمع شوند و درباره این موضوع فکر کنند. سینماگران سرمایه‌گذاری کردند و می‌خواهند فیلمشان دیده شود. اگر فیلمسازان بخواهند در شرایط عالی اکران پیش بروند ما در سال آینده فرصت سوزی زیادی در اکران فیلم‌ها خواهیم داشت. باید اکران‌های آنلاین، بسته‌های تشویقی، اکران سینماها را داشته باشیم و به یک راهکار در این زمینه برسیم.

او افزود: ما 12 مورد آیین‌نامه را در سازمان سینمایی داریم که باید فیلمسازان طبق آن فیلم بسازند. هرکسی طبق آن‌ها فیلم ساخت از بسته‌های تشویقی که بلاعوض هستند بهره‌مند خواهند شد. برنامه‌های زیادی برای سازمان سینمایی طراحی کردیم متعاقباً اعلام خواهیم کرد.

رئیس سازمان سینمایی درباره روند برگزاری جشنواره امسال گفت: من از هیأت انتخاب و هیأت داوران بسیار تشکر می‌کنم. ما در این دوره هم نگاه و رویکرد جوان‌گرایی داشتیم و هم به ژانربندی و گونه‌های مختلف سینمایی توجه شده است. 80 درصد فیلم‌هایی که در جشنواره‌های گذشته حضور داشتند اجتماعی بودند. ما باید سبد کالاهای فرهنگیمان را درست کنیم تا مخاطب از آن استفاده کند.