مروری بر اسامی بزرگ و یک سنت برچیده شده / دوباره یک پرسپولیسی سرمربی پرسپولیس شد

به گزارش ورزش سه، وحید هاشمیان کمتر از دو هفته دیگر 49 ساله خواهد شد و عجیب است که هنوز برخی از اهالی فوتبال در ایران این سن را برای مربیگری زود می‌دانند و به هاشمیان و افرادی از این دست برچسب «سرمربی جوان» می‌زنند.

این اتفاقی است که در زمان جلوس دوباره یحیی گل‌محمدی به عنوان سرمربی پرسپولیس او را هم مربی جوان می‌نامیدند اما واقعیت اینکه وقتی گل‌محمدی در زمستان سال 98 به عنوان سرمربیگری پرسپولیس رسید 49 سال سن داشت و بیشتر از 12 سال از شروع دوران مربیگری‌اش گذشته بود.

امروز وحید هاشمیان 49 ساله در حالی سرمربی جوان به حساب می‌آید که یولین ناگلزمن سرمربی فعلی تیم ملی آلمان در 29 سالگی در بوندس لیگا تیم هوفنهایم را هدایت می‌کرد. یا فابین هورزلر دیگر مربی آلمانی از 29 سالگی سرمربی سن‌پائولی بوده و فصل قبل با برایتون در لیگ جزیره موفقیتی نسبی داشت.

وحید هاشمیان امروز در حالی به عنوان سرمربی پرسپولیس انتخاب شده که بیشتر از 13 سال از شروع دوره مربیگری‌اش گذشته و به نوعی دوران کاری‌اش به عنوان مربی و سن سرمربیگری‌اش در پرسپولیس شبیه دوره دوم گل‌محمدی است با این تفاوت که برخلاف یحیی سابقه مربیگری در فوتبال باشگاهی ایران را ندارد. با این وجود نکته اینجاست که هاشمیان 49 ساله در بین مربیان داخلی تاریخ پرسپولیس هم مربی جوانی به حساب نمی‌آید.

* رسمی که برافتاد؛ سرمربی34 ساله شاید جالب باشد بدانیم که جوان‌ترین سرمربیان پرسپولیس مربوط به سال‌های ابتدایی تشکیل این باشگاه بوده‌اند. رجبعلی فرامرزی که سال 1342 و در سن 38 سالگی هدایت تیم نوخاسته پرسپولیس را برعهده داشت در 13 بازی این تیم را هدایت کرد.

در دوره قبل از انقلاب و دهه 50 بازیکنان شاخص پرسپولیس در سال‌های آخر فوتبال خود هدایت تیم را هم برعهده می‌گرفتند. رسمی که امروز کاملاً در این باشگاه برافتاده و انگار حتی بزرگترهایی مثل کریم باقری هم جرأت سرمربیگری در باشگاه خود را ندارند یا به عبارتی جو هواداری و فضای فوتبال به گونه‌ای است که این مدل سرمربی شدن را برنمی‌تابد.

در آن مقطع پرویز دهداری که البته شاهینی بود در 36 سالگی سرمربی پرسپولیس شد، همایون بهزادی در 33 سالگی هم بازی می‌کرد هم مربیگری. این مسأله در مورد بیوک وطنخواه در 33 سالگی اتفاق افتاد. مدیران آن زمان حتی به پرویز قلیچ‌خانی 32 ساله هم اعتماد کردند که البته عمر مربیگری او فقط 9 روز بود. نکته جالب اینجاست که مهراب شاهرخی در 34 سالگی به سرمربیگری پرسپولیس رسید و 3 سال و 7 ماه این عنوان را در اختیار داشت.

علی پروین هم اولین بار در 35 سالگی سرمربی پرسپولیس شد و جالب اینکه نزدیک به 6 سال در این سمت باقی ماند. * کاپیتان‌هایی که پا پیش گذاشتند جدا از گزینه‌هایی مثل محمود خوردبین و مسعود معینی که در دهه 70 و در مقاطعی بسیار کوتاه سرمربی موقت بودند کاپیتان‌های پرسپولیس بلافاصله بعد از دوران فوتبال خود وارد عرصه سرمربیگری شده و البته کار خود را از باشگاه خودشان آغاز کردند.

محمد پنجعلی در سال 72 و در سن 38 سالگی همراه حمید درخشان سرمربی پرسپولیس شدند و دو ماه و نیم این سمت را عهده‌دار بودند. سال بعد از آن درخشان در 36 سالگی برای اولین بار سرمربی پرسپولیس شد و 6 ماه و نیم سرمربی ماند.

پرسپولیس در آن مقطع به مربیان جوان خارجی هم اعتماد می‌کرد و یورگن گده آلمانی در 41 سالگی نفر اول کادر فنی شد اما عمر سرمربیگری‌اش به سه ماه نرسید. * دایی پرچمدار شد در دهه 80 افشین پیروانی به عنوان یکی از باسابقه‌ترین پرسپولیسی‌های تاریخ باشگاه می‌توانست پرچم سرمربیگری کاپیتان‌ها در باشگاه خودی را برافراشته نگه دارد اما بعد از دو ماه و نیم خودش کنار رفت تا آن روند جذاب دهه 50 و 60 که در دهه 70 کج‌دار و مریز پیش رفته بود با شکستی بزرگ همراه شود.

با این وجود از بین بازیکنان بزرگ تاریخ پرسپولیس که بعد از پایان دوران فوتبال خود برای سرمربیگری در این باشگاه خیز برداشتند علی دایی پرچمدار بود چرا که در 40 سالگی این مسئولیت سنگین را قبول کرد. البته دایی بعد از تجربه حضور در سایپا و تیم ملی به این عنوان رسید و یک سال و نیم سرمربی پرسپولیس ماند. بعد از او حمید استیلی که در چند مقطع دستیار مربیان مختلف ایرانی و خارجی بود می‌توانست ادامه دهنده این راه باشد. استیلی در 44 سالگی به سرمربیگری پرسپولیس رسید اما نتوانست از عهده این کار سنگین براید و فقط 5 ماه و نیم در رأس کار باقی ماند.

بعد از رویکرد به مربیان مسن خارجی در حالی که دنیزلی (مقطع دوم) و مانوئل ژوزه در 62 و 66 سالگی سرمربی پرسپولیس شده بودند یحیی گل محمدی می‌توانست در 42 سالگی همان مسیر کج‌دار و مریز را ادامه دهد اما باخت در فینال جام حذفی دوباره این روند را خراب کرد. پس از یحیی، علی دایی دوباره در 44 سالگی سرمربی پرسپولیس شد و اگر قهرمانی حذفی را موفقیت نسبی قلمداد کنیم با 15 ماه حضور در این سمت این بار از کار برکنار شد.

* دوره‌ای به نام هاشمیان یحیی گل محمدی در 49 سالگی برای دومین بار به عنوان سرمربیگری پرسپولیس رسید و چهار سال فوق‌العاده موفق را در این باشگاه داشت. قبل از یحیی چهار سال برانکو سرمربی بود و بعد از او یک سال و نیم مربیان خارجی در رأس کار بودند که عمر هر کدام بیشتر از شش ماه نشد. در این بین کریم باقری یک بار دیگر روند حضور بازیکنان و کاپیتان‌های بزرگ تاریخ باشگاه در نقش سرمربی را خراب کرد چرا که بعد از یک ماه حضور در نقش سرمربی موقت در سن 51 سالگی ترسید که این مسئولیت سنگین را برعهده بگیرد.

با این وجود وحید هاشمیان که با بازوبند کاپیتانی پرسپولیس از دنیای بازیگری فوتبال خداحافظی کرده با سابقه یک سال و نیم حضور در این باشگاه می‌تواند ادامه دهنده آن روند باشد. هاشمیان مربی جوانی نیست و شاید عدم تجربه مربیگری در فوتبال باشگاهی ایران ریسک موفقیتش را بالا ببرد اما هم یک امیدواری بزرگ برای مربیان هم‌نسل خود ایجاد کرده هم اینکه با وجود سابقه بسیار کمترش نسبت به بزرگانی همچون پنجعلی، درخشان، پیروانی، گل محمدی و حتی دایی در پرسپولیس می‌تواند ادامه دهنده آن مسیر جذاب «برخاستن مربیان از دل باشگاه» باشد و به نوعی آن گسست ترسناک را کوک زده و خانواده پرسپولیس را خوشحال کند.

محمد قراگزلو