معیارهای انتخاب همسر خوب از نگاه امام حسن (ع)
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، ازدواج از مهم‌ترین امورات مربوط به زندگی انسان در دنیاست؛ چرا که فرد برای انتخاب همسر بسیاری از معیارها را باید مدنظر داشته باشد و در نهایت با قرار دادن آن معیارها در کنار یکدیگر تصمیم لازم را اتخاذ کند. در این بین، مشورت و تحقیق می‌تواند انسان را در انتخاب همسر (مرد و زن) مناسب یاری کند؛ اما در عین حال با لحاظ تمام معیارها، نمی‌توان انتظار داشت زوجین در تمام معیارهای اخلاقی و اجتماعی با یکدیگر هماهنگ باشند؛ چرا که هر فردی شاکله‌ای دارد که متأثر از محیط خانواده و یا دوستان و اقوام شکل گرفته و فرهنگی متفاوت را در او به وجود آورده است. از این جهت سازشکاری، بردباری و مدارا در قبال همسر، در واقع فراهم‌سازی فرصتی برای رسیدن به رضایت از زندگی است، چه اینکه پس زدن عادت‌های منفی و زدودن فرهنگ‌های غلط که در طول مدت عمر فرد، در او ریشه دوانده تا رسیدن به هماهنگی با رفتار مطلوب با همسر، نیاز به فرصت دارد.
با این حال هرچه معیارهای خانواده‌ها در انتخاب همسر برای فرزندان‌شان مبتنی بر مبانی دینی و اخلاقی باشد، زندگی مطلوب‌تری برای آینده آنها متصور است. در این بین خانواده دختر به دلیل ویژگی خاص و حساس بانوان، نگرانی بیشتری نسبت به خانواده پسر در خود احساس می‌کنند؛ این نگرانی تا حدی است که متأسفانه گاهی سبب سختگیری شدید خانواده‌ها نسبت به خواستگار می‌شود تا حدی که مهریه بالا را عاملی برای مصونیت دختر خود در طول زندگی مشترکش می‌دانند؛ سوای از کم‌آگاهی خانواده‌ها نسبت به فلسفه دینی و حقوقی امر مهریه، آنچه ضروری است مورد سختگیری قرار گیرد، معیارهایی است که باید نسبت به آن در قبال خواستگار توجه کنند؛ چه اینکه اگر معیارهای پسندیده در فرد نباشد، هیچ مهریه‌ای توان جبران خسارت ناشی از انتخاب بد و به دنبال آن تشنج در زندگی مشترک زوجین را نخواهد داشت.
تقوا در چنین شرایط حساسی، احادیث معصومین علیهم‌السلام درباره معیارهای لازم یک خواستگار مناسب به کمک ما می‌آیند؛ به عنوان نمونه امام حسن مجتبی علیه‌السلام در روایتی خطاب به مردی که با ایشان درباره ازدواج دختر خود مشورت کرد، فرمود او را به مردی باتقوا شوهر بده.» حضرت درباره علت آن ادامه دادند: «زیرا اگر دختر تو را دوست داشته باشد گرامی‌اش می‌دارد و اگر دوستش نداشته باشد به وی ستم نمی‌کند.» زوجها من رجل تقی، فانه ان أحبها أکرمها وان أبغضها لم یظلمها. (مکارم الأخلاق، ص204)
سلامت اخلاق باید توجه داشت از ظاهر مذهبی افراد نمی‌توان به اخلاق آنها پی برد؛ چه اینکه گاهی شاهدیم افراد دچار اختلالات اخلاقی و یا حتی روانی‌اند و صرف ظاهر مذهبی نمی‌توان پی به ابعاد دیگر او برد. رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید «اذا جاءکم من ترضون خلقه و دینه فزوجوه الا تفعلوه تکن فتن فی الأرض و فساد کبیر» یعنی اگر کسی به عنوان خواستگاری به نزد شما آمد که خلق و دینش را می پسندید با او ازدواج کنید و اگر به این دستور عمل نکنید (معیارهای مادی لحاظ کنید) فتنه و فساد بزرگی در زمین به وجود خواهد آمد.» (الکافی (ط - الاسلامی)، ج5، ص347) تحقیق از بستگان یا همسایگان فرد و یا مشاوره ازدواج و در مرحله بعد در دوران شناخت (نامزدی)، فرصت مناسبی برای آگاهی از این امر است.
خانواده تحقیق درباره خانواده یکی دیگر از تأکیدات مهمی است که در روایات به آن اشاره شده است؛ به این صورت که با وجود مطلوبیت تمام معیارهای شخصی خواستگار، ممکن است خانواده همسویی نداشته باشد. باید توجه داشت دختر با ازدواج کردن، نه تنها شریک زندگی همسرش می‌شود بلکه یکی از اعضای خانواده پسر هم محسوب می‌شود؛ پس باید دید دختر خود را وارد چه محیطی خواهید کرد.
نکته آخر اینکه گاهی دیده می‌شود خانواده‌ها معیارهای مادی را بر معیارهای معنوی ترجیح می‌دهند و به اصطلاح، دختر خود را به پول می‌فروشند. با چنین معیار غلطی آتشی برای دختر خود روشن می‌کنند که دود و گرمای آن به زودی دامنگیر خودشان خواهد شد؛ این در حالی است که نه تنها آموزه‌های دین تأکید بر معیارهای معنوی دارند بلکه علم روانشناسی بیشتر تأکید بر معیارهای اخلاقی و باطنی افراد دارد و جلوتر از آن، عقل بهترین راهنما برای افراد است. البته نباید فراموش کرد خواستگار باید دارای حداقل درآمد باشد؛ به ویژه در عصر حاضر که معیشت مردم با چالش مواجه شده است. چه اینکه ممکن است پسر و یا خانواده او با احساسات وارد امر ازدواج شوند، اما پس از ازدواج، با اولین چالش اقتصادی، دچار پشیمانی شوند.