ناتوانی نهادهای جهانی در مهار بحران‌ها؛ نقد پروفسور دی کاسترو بر عملکرد سازمان ملل
در برنامه «خرم‌شهر»، شهاب اسفندیاری، با خوان دی کاسترو، درباره عملکرد نهادهای بین‌المللی در مواجهه با بحران‌های جهانی به گفتوگو نشست.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ علی محسنی - دی کاسترو با تجربه 23 ساله در کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل، انتقاداتی جدی به انفعال ساختاری و ضعف نهادهای جهانی در مهار جنگ‌ها وارد کرد.
نظام بین‌الملل از صلح فاصله گرفته است
دی کاسترو در پاسخ به پرسش شهاب اسفندیاری درباره جایگاه کنونی سازمان‌های بین‌المللی، گفت: «متأسفانه یکی از بدترین جنبه‌های وضعیت کنونی جهان، ناتوانی آشکار نهادهای بین‌المللی، به‌ویژه سازمان ملل، در مهار جنگ‌ها و تأمین صلح جهانی است.»
این استاد اقتصاد بین‌الملل با انتقاد از بی‌تحرکی کشورهای عضو سازمان ملل در برابر خشونت‌ها و تجاوزهای آشکار افزود: «برخی اعضا اساساً اراده‌ای برای انجام مسئولیت خود ندارند. اگر قرار باشد نظمی بین‌المللی شکل گیرد، باید این نظم از مسیر قوانین بین‌المللی بگذرد. اما امروز شاهدیم که حتی منشور سازمان ملل که بر ضرورت صلح و آرامش جهانی تأکید دارد، در بسیاری مواقع نادیده گرفته می‌شود.»
او تأکید کرد که نهادهای بین‌المللی باید بازتعریف شوند تا به‌جای حفظ ظاهر، بتوانند در عمل از حقوق ملت‌ها و امنیت جهانی دفاع کنند.
در ادامه گفت‌وگوی شهاب اسفندیاری با خوان دی کاسترو، استاد اقتصاد بین‌الملل در برنامه «خرم‌شهر»، این کارشناس بین‌المللی با اشاره به عملکرد ضعیف و نفوذپذیر سازمان ملل در بحران‌های جهانی، از انفعال این نهادها در مواجهه با تجاوزات آشکار مانند حملات رژیم صهیونیستی علیه ایران به‌شدت انتقاد کرد.
نهادهای بین‌المللی به ابزار قدرت‌های بزرگ تبدیل شده‌اند
دی کاسترو در ادامه سخنان خود اظهار داشت: «برخی کشورها برای خود این حق را قائل شده‌اند که نظم جهانی را بر هم بزنند، بی‌آنکه مؤاخذه شوند. وقتی از سازمان ملل حرف می‌زنیم، باید آن را نهادی در نظر بگیریم که از ملت‌ها بر پایه قوانین بین‌المللی دفاع کند، نه نهادی که تحت تأثیر منافع قدرت‌های جهانی قرار گیرد.»
او با تأکید بر نفوذ قدرت‌های غربی در سازمان‌های بین‌المللی افزود: «واقعیت تأسف‌بار این است که گاه حتی آزادی بیان در این نهادها محدود می‌شود. سازمان ملل امروز دیگر آن نهاد بی‌طرف و معتبر دهه‌های گذشته نیست.»
بی‌عملی در برابر خشونت‌ها، مشروعیت سازمان‌ها را زیر سؤال برد
وی در بخش دیگری از این گفتوگو با انتقاد از سکوت سازمان‌های بین‌المللی در برابر اقدامات خشونت‌بار، گفت: «مردم ایران، نمونه‌ای هستند از ملت‌هایی که قربانی بی‌عملی نهادهای جهانی شده‌اند. ما درباره لطیفه یا داستان خیالی حرف نمی‌زنیم، اینجا صحبت از سرنوشت واقعی انسان‌هاست.»
دی کاسترو در ادامه تصریح کرد: «وقتی رژیمی مانند اسرائیل جنگی علیه ایران آغاز می‌کند و جامعه بین‌المللی سکوت می‌کند، باید گفت که منشور سازمان ملل کاملاً زیر پا گذاشته شده است. نهادهای جهانی اگر نتوانند از این‌گونه تخطی‌ها جلوگیری کنند، دیگر اعتباری نزد ملت‌ها نخواهند داشت.»
ناتو به ابزار حمایت از بی‌ثباتی در خاورمیانه تبدیل شده است
خوان دی کاسترو، استاد اقتصاد بین‌الملل در ادامه گفت‌وگوی خود با شهاب اسفندیاری در برنامه تلویزیونی «خرم‌شهر»، با اشاره به اظهارات دبیرکل ناتو در حمایت از اقدامات ترامپ علیه ایران، از سیاست‌های دوگانه ناتو و عملکرد غیرمستقل رهبران غربی در قبال بحران‌های جهانی به‌شدت انتقاد کرد.
دی کاسترو با اشاره به تمجید دبیرکل ناتو از ترامپ به دلیل حمله به ایران گفت: «اینکه یک مقام ارشد ناتو، به‌جای انتقاد از حمله، از آن تمجید کند، نشان می‌دهد که این نهاد بیش از آنکه مدافع ثبات جهانی باشد، به ابزاری برای تشدید بی‌ثباتی در خاورمیانه تبدیل شده است.»
او با مرور تجربه جنگ عراق افزود: «در گذشته، رهبرانی مانند ژاک شیراک در فرانسه در برابر سیاست‌های غلط آمریکا ایستادند، اما امروز بسیاری از رهبران غربی استقلال خود را در اظهار نظر از دست داده‌اند. آن‌ها دیگر نه بر شرایط جهانی تسلط دارند و نه می‌توانند مانع تصمیمات مخرب سیاستمدارانی چون ترامپ شوند.»
دی کاسترو با تأکید بر مخالفت مردم آمریکا با سیاست‌های جنگ‌طلبانه گفت: «اکثریت جامعه آمریکا دنبال جنگ نیستند. آن‌ها مالیات می‌دهند تا در رفاه زندگی کنند، نه اینکه دولت‌ها پول آن‌ها را صرف بی‌ثبات کردن جهان کنند.»
او افزود: «چه در دولت بایدن، چه ترامپ، شاهد ادامه سیاست‌های تهاجمی بوده‌ایم. این روش‌ها تنها به آشفته‌تر شدن اوضاع جهانی منجر شده‌اند و باعث شده مردم بیش از پیش از حاکمان خود ناامید شوند.»
اقتصاد و منافع پشت پرده تصمیمات ناتو و سازمان‌های جهانی
در ادامه این بخش از گفتوگو، دی کاسترو با اشاره به تأثیر اقتصاد و نفوذ سیاسی در رفتار نهادهای بین‌المللی تصریح کرد: «وقتی منافع اقتصادی و نفوذ کشورها تعیین‌کننده تصمیمات ناتو و سازمان ملل باشد، نمی‌توان از آن‌ها انتظار نقش‌آفرینی مستقل و منصفانه داشت.»
او تأکید کرد: «اگرچه نهادهای بین‌المللی ظرفیت مهمی برای حفظ صلح دارند، اما بدون اصلاح ساختاری و فاصله گرفتن از وابستگی به قدرت‌ها، عملکردشان همچنان زیر سؤال باقی خواهد ماند.»
پایان گفت‌وگوی شهاب اسفندیاری با خوان دی‌کاسترو، استاد اقتصاد بین‌الملل، با تحلیل جایگاه ایران در نظم نوین جهانی و تشریح نقش سازمان‌هایی مانند بریکس همراه بود. دی‌کاسترو در این بخش با اشاره به پاسخ قاطع ایران به تجاوز اسرائیل، آن را نمونه‌ای روشن از ناکامی پروژه‌های نظامی و رسانه‌ای غرب علیه ملت‌ها دانست.
ظهور قدرت‌های نوظهور، معادلات اقتصادی جهانی را تغییر داده است
دی‌کاسترو با اشاره به منطقه اوراسیا و ظهور قدرت‌هایی چون چین و هند، تأکید کرد: «اکنون کشورهایی که زمانی در سایه غرب بودند، به بازیگران اصلی اقتصاد جهانی بدل شده‌اند. سازمان‌هایی چون بریکس و بریکس پلاس، اکنون نه‌تنها درصد قابل توجهی از تولید ناخالص جهانی را در اختیار دارند، بلکه به‌صورت فعال در حال بازتعریف ساختارهای قدرت و اقتصاد بین‌الملل هستند.»
او ادامه داد: «غرب تلاش زیادی برای تضعیف بریکس انجام داد، اما موفق نشد. امروز همکاری‌های اقتصادی نوین، از جمله همکاری با چین، نشان می‌دهد که این جریان جهانی تازه در حال حرکت به جلوست.»
پاسخ ایران به تجاوز اسرائیل، مشروع و قاطع بود
دی‌کاسترو درباره تحولات اخیر و تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران اظهار کرد: «ایران کشوری است که مورد حمله واقع شد، اما پاسخ ایران، قاطع و مبتنی بر حق مشروع دفاع از خود بود. این نه‌تنها دیدگاه من، بلکه نظر بسیاری از کارشناسان بین‌المللی است.»
او افزود: «اسرائیل با نقشه‌های شیطانی‌اش شکست خورد و دنیا واکنش ایران را دید. حتی رسانه‌هایی مانند CNN نیز این واکنش را پوشش دادند، هرچند از جناح دموکرات‌ها حمایت می‌کنند. مهم این است که آمریکا باید دست از طراحی‌های پشت پرده برای منطقه بردارد، چون هزینه‌های آن بالا رفته است.»
دوران یاغی‌گری اسرائیل در سطح جهانی رو به پایان است
در پایان این گفتوگو، دی‌کاسترو تأکید کرد: «اسرائیل قوانین بین‌المللی را زیر پا گذاشته و باید این واقعیت در سطح جهانی پذیرفته شود که دوران چنین یاغی‌گری‌هایی به پایان رسیده است.»
او ابراز امیدواری کرد که «شاهد آینده‌ای بدون تجاوز و سلطه‌جویی باشیم» و از ایران به‌عنوان کشوری یاد کرد که در مسیر احقاق حقوق خود، با صلابت و عقلانیت ایستاده است.