نبود عزم و اراده سیاسی لازم در دولت بایدن برای بازگشت به برجام سال 2015 مذاکرات وین را سخت کرده است

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ثمانه اکوان، کارشناس مسائل بین الملل در اولین جلسه از سلسله جلسات «باید‌ها و نباید‌های دولت سیزدهم در عرصه بین الملل» که با عنوان «دیدبان» و از سوی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان به صورت مجازی برگزار شد، گفت: سیاست دولت سیزدهم بر مبنای جبران اشتباهات استراتژیک دولت‌های پیشین به ویژه دولت آقای روحانی در عرصه سیاست خارجی بنا نهاده شده است. وی با بیان اینکه برجام به دلیل عدم حسن نیت آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ به سرانجام نرسید، افزود: روحانی سعی کرد تا در روز‌های پایانی عمر دولت دوازدهم کشور را در شرایطی تحویل آقای رئیسی بدهد که برجام احیاء شده و اقتصاد دارد خود را با اجرایی شدن برجام هماهنگ می‌کند و این در حالی بود که دولت بایدن نیز نشان داده بود که عزم سیاسی جدی برای جبران اشتباهات گذشته آمریکا ندارد. اکوان بیان کرد: دموکرات‌ها معتقدند که ترامپ با خروج از برجام مرتکب اشتباه بزرگی شد؛ اما این اعتراف باعث نشده که وقتی آن‌ها اشتباه خود را می‌پذیرند بخواهند آن را جبران کنند. به هر روی آمریکایی‌ها اگر بخواهند به صورت رسمی اشتباهات خود را بپذیرند حتی باید غرامت این دوران را هم بپردازند. کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینکه با توجه به شکست برجام و تلاش‌هایی که برای احیاء آن صورت گرفت دولت سیزدهم به این نتیجه رسید که نباید تمام تخم مرغ‌های خود را به مانند دولت روحانی در سبد گفتگو با غرب بگذارد، گفت: افزایش فعالیت‌های اقتصادی و تجاری با کشور‌های منطقه، تلاش برای بهبود روابط با امارات و عربستان و به کارگیری دیپلماسی فعال در اوضاع منطقه به ویژه در ماجرای درگیری‌های آذربایجان و ارمنستان و همچنین ماجرای افغانستان همگی گویای این است که دیپلماسی منطقه‌ای در دولت سیزدهم احیاء شد. وی به بهبود روابط ایران با کشور‌های چین و روسیه در دولت سیزدهم اشاره کرد و افزود: با توجه به برقراری جنگ سرد بین شرق و غرب، ایران به عنوان کشوری که با غرب دچار مشکل است باید تکلیف خود را مشخص کند. به هر روی تجربیات گذشته هم نشان می‌دهد که ما دیگر نمی‌توانیم به غرب اطمینان داشته باشیم. اکوان با بیان اینکه سیاست خارجی دولت سیزدهم مبتنی بر گفتگو و تعامل با قدرت‌های جهانی اعم از آمریکا، اروپا، چین و روسیه بوده بنابراین اینگونه نبوده که این دولت تمام فعالیت‌های خود را محدود به گفتگو با آمریکا و اروپا کند، تصریح کرد: بر اساس چند تحلیل که در رسانه‌های آمریکایی منتشر شده اند اگر اروپا از عزم و اراده برخوردار بود در همان دوران خروج آمریکا از برجام می‌توانست این توافق را حفظ کند و کاری کند که ایران گام‌های کاهش تعهد خود را برندارد. وی با اشاره به اینکه سازوکار‌های اروپایی‌ها همچون اینستکس برای متوقف نشدن فعالیت‌های اقتصادی ایران به خاطر تحریم‌های ثانویه آمریکا و عدم وجود عزم و اراده لازم برای حفظ برجام ناکارآمد بوده اند، تصریح کرد: گفتگو‌ها در دولت سیزدهم بر این اساس صورت می‌گیرد که چک نوشته در زمان برجام بالاخره نقد شود. ما می‌توانیم گفتگو کنیم و به توافق هم برسیم، اما این توافق می‌تواند در ظاهر و در متن توافق خیلی خوبی باشد، ولی در زمان اجرایی شدن اصلا قابلیت اجرایی شدن نداشته باشد. کارشناس مسائل بین الملل گفت: هدف از انجام گفتگو‌هایی وین این است که برجام چطور اجرایی شود تا ایران به امتیازاتی که از طریق این توافق به آن تعلق می‌گیرد، دست پیدا کند و تحریم‌های بانکی و نفتی برداشته شوند و از طرفی دیگر آمریکا نتواند از طریق مسائل دیگر به ایران فشار بیاورد و تحریم‌ها را به نوع دیگری اعمال کند و به همین دلیل است که گفتگو‌ها در وین سخت است. اکوان با بیان اینکه چگونگی احقاق حقوق ایران و همچنین نبود عزم و اراده سیاسی لازم در دولت بایدن برای بازگشت به برجام سال 2015 موجب شده تا مذاکرات در وین سخت شود، تصریح کرد: چون دولت بایدن دولت ضعیفی است و جمهوری خواهان نیز همواره در حال تهدید این دولت هستند به همین دلیل این دولت عزم و اراده کافی را برای بازگشت به برجام ندارد؛ البته ضعف دولت بایدن در حوزه سیاست خارجی نه تنها در مورد ایران بلکه در مورد روسیه و چین هم وجود دارد و به نوعی این سیاست‌ها هیچ تفاوتی با سیاست‌های دولت ترامپ ندارند. وی اظهار کرد: اگر ایران عزم سیاسی داشته باشد و در این نقطه به جایی برسد که بگوید من به دلیل بی اعتمادی به غرب سیاست زندگی با تحریم‌ها را برای خودم انتخاب کرده ام و سیاست خارجی خود را با سایر کشور‌ها و در واقع با همان نگاه به شرق ادامه می‌دهم این بزرگترین خطر با آمریکاست، چون آمریکایی‌ها تاکنون مطمئن بودند که دولت‌های حاکم در ایران تلاش می‌کنند که نگاه به غرب همچنان وجود داشته و تنها سیاست ایران سیاست نگاه به غرب باشد. کارشناس مسائل بین الملل گفت: سیاست ایران بعد از خروج آمریکا و بعد از تصمیم کشورمان برای برداشتن گام‌های کاهش تعهدات هسته‌ای سیاست بی اعتمادی به غرب بوده، چون اصلا اعتمادی به آمریکا نیست و این در حالی است که ما تمام تلاش خود را برای عادی سازی روابط با آمریکا انجام دادیم، اما آن‌ها سیاست دشمنی خود با ما را رها نمی‌کنند.