نقاشی پشت شیشه، هنری در ورطه فراموشی

یکی از مکاتب شاخص نقاشی ایران در طی دوران زند و قاجار مکتب نقاشی پشت شیشه است. این سبک نقاشی هنری وارداتی در طی دوران صفویه است که تحت تاثیر فرهنگ بومی ایران قرار گرفته و در طی دوران زند و قاجار در راستای ترسیم مضامین گوناگون هنری آمیخته با فرهنگ سنتی ایران و مضامین خاص مذهبی بکار گرفته شده است.

نقاشان و هنرمندان با بهره گیری از شیشه درخشش و شفافیت بی بدیلی را برای بیان مفاهیم مذهبی و هنری ارزشمند همانند؛ واقعه کربلا، نقاشی‌های تزئینی مرکب از گل و مرغ، پرتره ها، دورنما و منظره‌ها به ارمغان آورده اند.

دوران اوج این سبک از نقاشی به تناسب دیگر سبک‌های رایج کوتاه‌تر است، و در نتیجه تحولات سیاسی و تغییر حکومت‌ها به تدریج از شمار سفارش دهندگان نقاشی پشت شیشه کاسته شده است، تا جایی که از ترسیم مفاهیم ارزشمند تهی گردید، و امروزه در ورطه فراموشی قرار گرفته است.

موزه نقاشی پشت شیشه ایران دومین موزه نقاشی پشت شیشه در جهان و تنها موزه مستقلی است که به یکی از شاخه‌های هنر نقاشیاختصاص داده شده است. این موزه دربرگیرنده مجموعه عظیمی ازنقاشی‌های پشت شیشه از دوران صفویه تا عصر حاضر است.

نقاشی پشت شیشه یکی از تکنیک‌هایی تزئینی شیشه است که توانسته موزه‌ای را به نام خود ایجاد و اختصاص دهد. تصاویر در نقاشیپشت شیشه همچون سایر هنر ایرانی از نقوش انسانی، گیاهی، حیوانی، هندسی و کتیبه الهام گرفته است. نقاشی‌های به نمایش درآمدهدر این سبک از نقاشی‌ها شامل موضوعات گوناگون و در زمینه‌های مختلف است.

تابستان 1399 بود که مدیر موزه نقاشی پشت شیشه اعلام کرد: برای حفظ و ترویج هنر نقاشی پشت شیشه باید این هنر را باید همانندسایر رشته‌های هنری وارد مراکز علمی و دانشگاهی کنیم. و با حضور اساتید برجسته در نقاشی پشت شیشه این هنر ظرفیت بالاییبرای تبدیل شدن به یک رشته دانشگاهی را دارد.

استاد مرتضی آقاقاسمی از پیشکسوتان هنر نقاشی پشت شیشه است که در سال 1332 در شهر قم به دنیا آمد و در نوجوانی نزد استاد حسین قوللر آقاسی با رنگ‌های گیاهی و دواتشروع به یادگیری نقاشی پشت شیشه کرد و او صاحب سبک خیال نگاری نقاشی پشت شیشه است. آقاقاسمی نمایشگاه‌های متنوعی رادر داخل و خارج از کشور برپا کرده است.

مرتضی آقاقاسمی، هنرمند پیشکسوت نقاشی پشت شیشه گفت: تابلو‌هایی از هنر نقاشی پشت شیشه با کشتی از ایتالیا به ایران آمده است. اولین ایرانی که در زمینه این هنر کار کرد، میرزا باقر کاشی‌کار بود. نزدیک دو هزار نقاشی پشت شیشه در ایران از شیراز، تبریز و رشت داریم.

مرتضی آقاقاسمی هنرمند پیشکسوت نقاشی پشت‌شیشه گفت: جوانان نگذارند هنر نقاشی پشت شیشه فراموش شود.

آقا قاسمی ادامه داد: دوست دارم این هنر همواره زنده و پویا باشد. هنر عشق من است و من در نقاشی پشت شیشه خیال‌نگاری می‌کنم و هیچ‌گاه در این حوزه هنری کپی‌کاری نکرده‌ام. تابلو‌های مربوط به داستان یوسف و زلیخا، گیسو و گودرز و حضرت سلیمان وهدهد را خیال‌نگاری کرده و از آن‌ها نقاشی پشت شیشه کشیده‌ام که اروپایی‌ها به تابلو‌های من توجه می‌کنند.

این هنرمند گفت: هنر نقاشی پشت شیشه سال 1348به ایران آمد، اما قدمت و پیشینه آن 600 ساله است.

وی بیان کرد: آهو همواره در تابلو‌های فرشچیان بوده و من هم همواره خورشید را در آثارم به تصویر کشیده‌ام، زیرا خورشید مظهر زندگی است. آرزو دارم که جوانان این میراث را زنده نگه دارند و نگذارند فراموش شود.