نگاهی به برنامه «به افق فلسطین»/ چرا آمد و راوی چیست؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، تلویزیون از همان روز آغاز درگیری‌ها تلاش کرد آخرین اطلاعات و اخبار را در اختیار مخاطبان قرار دهد. با این حال عملکرد این رسانه و در رأس آن شبکه خبر با شبکه الجزیره مورد مقایسه قرار گرفت. شبکه قطری به شکل زنده اتفاقات را پوشش می‌دهد؛ در محل درگیری خبرنگار دارد؛ بیننده در لحظه شاهد تصاویر مناطق جنگی است؛ تحلیلگران روی آنتن می‌آیند و.... این شکل از خبررسانی در شبکه‌های تلویزیونی ما وجود نداشت و همین زمینه‌های انتقادات را فراهم کرد.

اما شبکه افق از دوشنبه شب (24 مهر) پخش برنامه زنده «به افق فلسطین» را آغاز کرد که به ادعای مجریان (المیرا شریفی مقدم و سیدحسین حسینی) هدف آن پاسخ به شبهات و ناگفته‌ها است. در قسمت اول حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشور و محمد قوچانی فعال رسانه‌ای میهمانان ویژه برنامه بودند.

آنچه «به افق فلسطین» در بدو شروع را مورد توجه قرار داد، اعلام رسمی موضع ایران در قبال رژیم صهیونیستی بود. گفته‌های امیرعبداللهیان بازتاب فراوان در رسانه‌های داخلی و خارجی داشت و باعث شد رسانه ملی و به طور مشخص شبکه افق تبدیل به مرجع شود. قوچانی روی آنتن زنده این اتفاق را استثنایی دانست و تأکید کرد تلویزیون می‌تواند در بزنگاه‌ها دست بالا را داشته باشد و مرجعیت رسانه‌ای خود را حفظ کند. اظهارات این کارشناس و روزنامه‌نگار نیز شبیه دیگر کارشناسان تلویزیونی نبود و مسئله فلسطین را از زوایه‌ای جدید (دست کم برای مخاطب عام) تشریح کرد.

میهمان شاخص «به افق فلسطین» در شب دوم علی مطهری بود. برنامه از حوالی ساعت 20 شروع شد و قرار بود ساعت 23 به پایان برسد. حمله ناگهانی و ناجوانمردانه رژیم صهیونیستی به بیمارستان المعمدانی اما باعث شد تا پخش برنامه تا 3 بامداد ادامه داشته باشد. اهمیت این برنامه وقتی به چشم آمد که بلافاصله آخرین اتفاقات و تحلیل‌ها در مصاحبه با افراد مختلف مطرح شد. پخش زنده نشست کادر درمان بیمارستان المعمدانی و دوبله همزمان به نقل از شبکه الجزیره جزو اتفاقات خاص بود.

این برنامه همچنین به شکل اختصاصی با خبرنگار خود در غزه مصاحبه تصویری انجام داد و او از شرایط و حس و حال مردم گفت. تصاویر اعتراضات مردم کشورمان و دیگر کشورها به همراه آنچه در غزه می‌گذشت نیز به شکل همزمان و در چند قاب روی آنتن شبکه افق رفت.

البته ساعتی پس از حمله وحشیانه رژیم اشغالگر قدس به بیمارستان المعمدانی اغلب شبکه‌های تلویزیونی به خط شدند و از جنبه‌های مختلف به ماجرا پرداختند. در این راه اما شبکه افق پیشتاز بود؛ چرا که در همان لحظه برنامه زنده روی آنتن داشت. بعد از آن اتفاق تلخ هم میهمان‌های دیگری به استودیو آمدند و چندین گفت‌و‌گوی تصویری با کارشناسان انجام شد.

امتیاز «به افق فلسطین» این است که صرفاً راوی خبرها نیست؛ بلکه مسئله قدس را به شکل ریشه‌ای تحلیل می‌کند. مخاطبان سؤالات بیشماری در ذهن دارند که اگر روشنگری نشود، طرف مقابل در جنگ روایت‌ها بهره لازم را می‌برد. «به افق فلسطین» در پاسخ به این نیاز شکل گرفته و در کنار آن گفت‌و‌گوهایی متنوع با شهروندان فلسطین انجام می‌شود. روایت شاهدان عینی از آنچه در این کشور می‌گذرد به همراه پخش مستندها دیگر ابزارهای اقناعی محسوب می‌شوند.

تنوع موضوعی در «به افق فلسطین» نیز مورد توجه است؛ چه استفاده از میهمانان در حوزه‌های مختلف و چه آیتم‌هایی که هرکدام شرح وظیفه‌ای مجزا دارند. سرعت عمل دیگر مشخصه برنامه است؛ مثلاً کمی بعد از حمله به بیمارستان، تازه‌ترین اخبار توسط مجریان و همچنین به شکل زیرنوس بیان شد. میهمانان مختلف روی خط برنامه آمدند که در بین آنها گزارشگر حاضر در محل حادثه هم وجود داشت. علاوه بر این، خلاصه مهم اظهارات میهمان‌های شب قبل با تصاویر مستند آمیخته و پخش می‌شود و اینگونه حرف کارشناسان مصداق عینی می‌یابد.

«به افق فلسطین» در کنار این موارد به بعد احساسی مظلومیت مردم فلسطین نیز بی‌توجه نیست که نمود آن ساخت آیتم و نیز گفت‌و‌گو با شهروندان این کشور است.

در تلویزیون تلاش زیادی می‌شود تا واقعیت فلسطین و رژیم صهیونیستی عیان شود. با این همه جای یک برنامه جامع، چند بُعدی و اقناعی خالی بود. سال پیش و همزمان با وقایع اجتماعی، برنامه «شیوه» روی آنتن شبکه چهار رفت و به دلیل استفاده از چهره‌های خاص و باز بودن فضا برای طرح نظر و مباحثه، نتیجه داد. حالا شکل دیگری از این تجربه در قالب «به افق فلسطین» را شاهدیم و امید می‌رود با همین تنوع آرا تداوم داشته باشد!