وزارت بهداشت صلاحیت و کفایت لازم را برای فرماندهی میدان مقابله با کرونا ندارد / انتقاد از عملکرد رئیس جمهور

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مصطفی زمانیان مدیر پژوهشکده سیاست گذاری آیندگان در گفتگوی زنده تصویری با موضوع چالش آگاهی در مساله حکمرانی و سیاستگذاری عبور از کرونا که به همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر برگزار شد، گفت: آنچه در دنیا مورد توجه قرار گرفته و در کشور ما نیز باید مورد ملاحظه قرار بگیرد این است که دولت باید حتما از یک طریقی حمایت‌های خود را در اختیار کسب و کار‌هایی که در شرایط بحران قرار گرفته اند قرار دهد. وی افزود: دسته اول سیاست‌های حمایتی دولت حمایت‌های مستقیم هستند که دولت از طریق ابزار‌های حمایت مالی خود می‌تواند این حمایت‌ها را اعمال کرده تا حمایت خود را از کسب و کار‌هایی که در شرایط بحران قرار گرفته اند کامل کند. زمانیان در پاسخ به این سوال که سیاست کمک‌های مستقیم دولت مثل کمک به سه میلیون خانوار آسیب پذیر تا چه میزان موفق بوده و آیا این سیاست در شرایط بحرانی سیاست درستی است، اضافه کرد: سیاست کمک‌های مستقیم در شرایط بحرانی، سیاست درستی است و تجربه دنیا هم این را نشان می‌دهد. با این وجود در شرایط فعلی کشورمان نیز که بخش قابل توجهی از اقتصاد به صورت مستقیم و غیرمستقیم وابسته به ظرفیت‌های دولت است کمک‌های مستقیم سیاست درستی است. فقط یک نقطه ضعف بزرگ وجود دارد، چون دولت در شرایطی که با کمبود منابع مالی مواجه است امکان پذیری اجرای این سیاست در حال حاضر محل اعتنا است. مدیر پژوهشکده سیاست گذاری آیندگان به تعهد دولت برای پرداخت یارانه از محل درآمد‌های حاصل از افزایش قیمت انرژی مخصوصا بنزین به دهک‌هایی از جامعه اشاره کرد و گفت: طبق تحلیل‌هایی که در رسانه ملی و دیگر رسانه‌های کشور ارائه شده عملا تعهد دولت برای پرداخت یارانه به دهک‌هایی از جامعه محقق نشده و دولت هم به دلایل مختلف نه تنها هیچ وقت اعلام نکرده که به شکل واقعی به چند دهک این یارانه را پرداخت کرده است؛ بلکه تهدید کرد اگر کسی اعتراضی داشته باشد ما در دسترسی به اطلاعات آن فرد را برای خود مجاز می‌دانیم. زمانیان تصریح کرد: معتقدم پرداخت حمایت‌های یارانه‌ای برای دولتی با شرایط ایران و کشوری که بخش قابل توجهی از اقتصاد آن اقتصاد دولتی است راه حل درستی است؛ اما به این شرط اینکه در گام اول اطلاعات دولت در مورد خانوار‌ها مخصوصا دهک‌های پایین جامعه اطلاعات درستی باشد و دیگر اینکه این یارانه‌ها واقعا پرداخت شوند. وی با بیان اینکه دولت می‌تواند بخشی از منابع یارانه‌ای افراد را که در قالب یارانه 45 هزار و 500 تومان به شکل ماهیانه پرداخت می‌شود به حساب آن‌ها واریز کنند تا بتوانند از آن استفاده کنند و به تعبیری یارانه خود را پیش خور کنند، افزود: اعمال معافیت‌های مالیاتی یکی دیگر از ابزار‌های دولت برای حمایت از کسب و کار‌های آسیب دیده در جریان شیوع ویروس کرونا است. مثلا در جلسه اخیرشورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا مصوبه شد که کمک‌های نقدی و غیر نقدی اشخاص حقیقی و حقوقی در اسفندماه سال 1398 و سه ماهه اول سال 1399 جهت تامین لوازم و تجهیزات مصرفی مورد نیاز بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی و تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی جهت مبارزه با ویروس کرونا که مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گیرد، به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی در سال پرداخت محسوب شود. مدیر پژوهشکده سیاست گذاری آیندگان گفت: در حالی که ما می‌دانیم کشور در شرایط اقتصادی بدی به سر می‌برد و با کسری بودجه مواجه هستیم به نظر می‌رسد دولت خیلی به شکل جدی نمی‌تواند از ابزار‌های حمایت مستقیم مالی استفاده کند. اما به جای حمایت‌های مستقیم می‌تواند از طریق مکانیسم‌های کنترل مالیاتی خود مثلا افراد خیری را که اجاره بهاء کسبه را طی چند ماه می‌بخشند مورد حمایت قرار دهد. زمانیان با بیان اینکه متاسفانه دولت در استفاده از ابزار‌های متنوع حمایتی که دنیا نیز از آن‌ها استفاده می‌کند مثل معافیت‌ها و مشوق‌ها ضعیف عمل کرده، از این رو دولت باید در شرایط بحرانی مردم را پای کار بیاورد افزود: موضوعی که باید تکلیف آن روشن شود این است که آیا دولت شیوع کرونا را در بستر یک مسئله بحرانی تحلیل می‌کند یا نه؟ چون باید تحلیل‌ها را بر اساس این پیشفرض ارائه کرد. مدیر پژوهشکده سیاست گذاری آیندگان گفت: در قانون مصوب شده که در شرایط بحران رئیس ستاد بحران کشور شخص رئیس جمهور یا معاون اول او باشد با این وجود در چنین شرایطی شاهدیم که مسئولیت ستاد ملی مقابله با کرونا را رئیس جمهور نمی‌گیرد و مسئولیت آن را به عهده وزارت بهداشت گذاشتند. به هر روی باید به تمام جامعه پزشکی که پای این کار مهم آمدند خسته نباشید و دست مریزاد گفت، اما اگر از این فضای احساسی و عاطفی بگذریم واقعا وزارت بهداشت به عنوان یک کنشگر لایه اجرا به هیچ عنوان صلاحیت و کفایت لازم برای اینکه بتواند فرماندهی و مدیریت ارشد در این میدان را داشته باشد، ندارد. زمانیان تصریح کرد: در شرایط فعلی شاهدیم که رئیس سازمان پدافند غیرعامل می‌گوید ما عملا نه تنها مسئولیت ستاد ملی مقابله با کرونا را نداریم؛ بلکه عضو این ستاد هم نیستیم. در یک چنین شرایط این تحلیل قابل اعتنا است که اصلا آقای رئیس جمهور این موضوع را در چارچوب یک مسئله بحرانی تحلیل نمی‌کند. وی با بیان اینکه اگر تمام اتفاقاتی را که در فضای سیاست گذاری مرتبط با کرونا رخ داده مرور کنیم متوجه خواهیم شد که هیچکدام از این سیاست‌ها چه در حوزه اطلاع‌رسانی وسیاست گذاری‌های مالی و پوشش‌های حمایتی و اقتصادی از کسب و کار‌ها و چه در سیاست‌های مرتبط با درگیر کردن مردم برای حل مسئله تقریبا هیچ کدام شباهتی با سیاست گذاری در شرایط بحران ندارند، افزود: در شرایطی که قرنطینه به‌عنوان یک سیاست، نسبتا مورد پذیرش کشور‌های مختلف دنیا قرار گرفته امروز شاهدیم که صدا و سیما پربازدیدترین زمان پخش خود را به تبلیغ یک فروشگاه اختصاص می‌دهد و این در حالی است که امروز بزرگترین فروشگاه‌های دنیا یا تعطیل شده اند و یا با فروش آنلاین به مردم خدمات می‌دهند، ولی ما هیچ ممنوعیتی برای فعالیت‌ها و کسب و کار‌ها قائل نیستیم. مدیر پژوهشکده سیاست گذاری آیندگان با اشاره به اینکه آنچه که در عرصه عمل اتفاق افتاده یک رویه است نه مدیریت هوشمند و فرماندهی عملیاتی یک میدان بحرانی، گفت: امروز شاهدیم که رئیس جمهور طی مصوبه‌ای اعلام می‌کند که کسب و کار‌ها باید در طول ایام عید تعطیل شوند با این وجود سوال این است که این تعطیلی وقتی که تمام خرید‌های عید انجام شده و پیک شلوغی بازار را پشت سر گذاشته ایم چه فایده‌ای دارد. زمانیان با بیان اینکه رئیس جمهور در شرایط فعلی اعمال جریمه برای مسافرت‌های غیر ضروری که پیشنهاد عملیاتی آن آماده شده بود را در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا وتو کرد و این یک موضوع جدی است، تصریح کرد: رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح اعلام کرد ما ظرف 48 ساعت آینده مدیریت کاهش تردد‌ها را اعمال خواهیم کرد، اما چرا رئیس جمهور در جلسات رسانه‌ای مختلف مکرر به موضوع منع قرنطینه می‌پردازد و و جلوی این تصمیم را می‌گیرد. وی با اشاره به اینکه در کشور‌های مختلف باید متناسب با وضعیت فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی اعمال محدودیت تردد و برنامه ریزی دقیق و عملیاتی صورت بگیرد، افزود: در شرایطی که همه پزشکان به محدود سازی ارتباطات تاکید می‌کنند سوال این است که رئیس جمهور با چه وجهاتی این قدر در جلسات مکرر اشاره می‌کند که موضوع قرنطینه را نباید هیچ کس در کشور اجرا کند؛ و یا چرا باید پیشنهاد تغییر تعطیلات نوروزی به دوران بعد از پایان کرونا را وتو می‌کند. مدیر پژوهشکده سیاست گذاری آیندگان با بیان اینکه به نظر می‌رسد ما نتوانسته ایم موضوع مدیریت بحران را با بدنه اجتماعی جامعه درگیر کنیم، گفت: امروز عموم مردم دوگانه‌های رفتاری را در مسئولان می‌بینند و می‌بینند که متاسفانه مسئله مدیریت کرونا آن طوری که باید و شاید مورد انتظار آن‌ها نیست. به هر روی جلساتی را که دولتمردان ما برگزار می‌کنند جلساتی نیستند که بوی مدیریت عملیاتی کرونا را بدهند. زمانیان با اشاره به اینکه رئیس جمهور چین با سفر به ووهان در میان مردم راه می‌رود، اما ما جلسه رئیس جمهور با ستاد ملی مقابله با کرونا را به صورت ویدئو کنفرانس برگزار می‌کنیم، افزود: برگزاری هفته‌ای یک جلسه برای مقابله با بحرانی که تمام دنیا را در بر گرفته و شائبه بیوتروریستی بودن در مورد آن وجود دارد کفایت نمی‌کند با این وجود سوال این است که چرا رئیس جمهور تا این حد با این موضوع سهل انگارانه روبرو می‌شود. وی با بیان اینکه دولت نتوانسته موضوع کرونا را به یک مسئله اجتماعی قابل فهم برای همه تبدیل کند، اظهار کرد: تا زمانی نتوانیم مردم را به طور جدی درگیر مسئله کرونا کنیم و باورپذیری آن‌ها را افزایش دهیم عملا امکان مدیریت این موضوع را در کوتاه مدت نخواهیم داشت.