وقتی رکورددار تورم در دولت روحانی برای دولت جدید نسخه پیچید

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، عبدالناصر همتی که با روزنامه اعتماد گفتگو می‌کرد، ضمناً ادعا کرد که بیشتر رای‌های آقای پزشکیان به جای رای ایجابی (مبتنی بر برنامه) رای سلبی و به خاطر ترس از رقیب بوده است.

او در این گفتگو اظهار کرد: اگر یادتان باشد 3 سال پیش، هنگام ثبت‌نام در انتخابات 1400 گفتم جایگاه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و... کشور و رفاه و آسایش ملت بزرگ ایران همتراز با همت، فداکاری، تلاش و صبوری مردم نیست. با گذشت 3 سال از آن روزها، امروز مردم آن گفته‌ها را با تمامی وجود درک می‌کنند. تورم سرسام‌آور و افسارگسیخته، کاهش شدید ارزش پول ملی، تشدید ناترازی‌های جدی در شبکه بانکی، صندوق‌های بازنشستگی، حامل‌های انرژی و... مشخص است. ادامه تحریم‌های ظالمانه هم امکان رشد و توسعه اساسی کشور را محدود کرده، سرمایه‌گذاری خارجی تقریباً وجود خارجی ندارد.

وی افزود: آمار‌هایی را هم که دولت اعلام می‌کند، بیشتر اعلامی است تا اینکه عملیاتی شده باشد. در این سال‌ها سطوح فقر به شدت افزایش یافت و قدرت خرید مردم به کمتر از نصف رسیده است. بار‌ها در 3 سال گذشته، دیدگاه‌های خود را درخصوص مسائل اقتصادی اعلام کردم و بر انجام امور بر اساس وعده‌های داده شده دولت سیزدهم تاکید داشتم. ولی متاسفانه در دولت سیزدهم توجهی نشد.

همتی در پاسخ این سؤال که «اگر بخواهیم مهم‌ترین اولویت‌های دولت آینده در 100 روز نخست، یک سال ابتدایی و 4 سال اول دولت چهاردهم را دسته‌بندی کنیم، این اولویت‌ها در این بازه‌های زمانی چگونه باید باشند؟»، گفت: اگر بخواهم 100 روز اول دولت را در نظر بگیرم، تعیین مشی تفاهم با آمریکا و 3 کشور اروپایی در این 100 روز مهم است. من مانند سعید جلیلی فکر نمی‌کنم این 4 کشور (آمریکا و 3 قدرت اروپایی) مهم نباشند و 200 کشور دیگر مهم باشند! 200 کشور جهانی به این 4 قدرت وصل هستند. اگر نتوان با این 4 کشور اثرگذار تفاهم کرد با 200 کشور بعدی هم نمی‌توان روابطی را تعریف کرد. بنابراین در 100 روز نخست دولت چهاردهم، تعیین مشی تفاهم با آمریکا و 3 قدرت اروپایی برای کاهش تحریم‌ها و لذا کاستن از انتظارات تورمی دارای اهمیت است. دولت در اولین گام باید انتظارات تورمی را سرکوب کند. دوم اعلام سیاست اصلی اقتصادی مبنی بر دوری از اقتصاد دستوری و اجرای سیاست‌های اولیه مبتنی بر سیاست‌های رقابتی برای همراهی و همگرایی بخش خصوصی با اقتصاد دولتی مهم است. در 100 روز نخست، دولت باید نشان بدهد که مسیر اشتباه قبلی را نمی‌خواهد ادامه بدهد. سوم، اصلاح تصمیمات اشتباه برای کنترل کسری بودجه و کنترل متغیر‌هایی که منجر به تشدید تورم می‌شود. هر متغیری که موجب تورم شود، (انتظارات تورمی، ثبات نرخ ارز، کلونی‌های پولی که رشد آن‌ها باید کنترل شود و از همه مهم‌تر کسری بودجه) باید مهار شوند. اما در طول یک سال ابتدایی دولت تا 1404، به نتیجه رساندن توافق برجام مهم است.

همتی همچنین درباره رای مردم به پزشکیان گفت: «در صف رای‌گیری، مردم می‌گفتند از ترس جلیلی به پزشکیان رای می‌دهند. مردم ما نشان داده‌اند هنگامی که احساس خطر کنند، حضور به هم می‌رسانند».

درباره این اظهارات گفتنی است که اولاً سخنان آقای همتی، زیر سؤال بردن فرد منتخب است. این که مردم از ترس رقیب به آقای پزشکیان رای دادند به این معناست که در خود وی ویژگی مثبتی نیافتند!

ثانیاً آقای همتی رئیس بانک مرکزی دولتی بود که رئیس آن به فاصله چهار سال، دو بار وعده تحول اقتصادی صد روزه داد، اما هر دو بار بعد از مدتی، وعده تحول صد روزه را انکار کرد و گفت که مگر انسان دیوانه باشد که بخواهد وعده 100 روزه بدهد (!)

ثالثاً همتی عضو دولتی است که بدترین رکورد‌های منفی اقتصادی را برای دولت رئیسی به ارث گذاشت و با این وجود دولت سیزدهم در کمتر از سه سال توانست اغلب آن رکورد‌های منفی را مثبت کند یا از شدت آن بکاهد. از جمله درباره صادرات نفتی و درآمد به حداقل رسیده، کسری بودجه، نرخ تورم 60 درصدی، رشد اقتصادی نزدیک به صفر، و...

رابعاً شخص آقای همتی هرچند از موضع بالا حرف می‌زند، اما دارای کارنامه منفی اقتصادی است و دوران مدیریت او بیش از آن که سرمشق دیگران باشد، آینه عبرت است. آقای همتی با انحرافات مالی و بانکی دولت روحانی، همراهی یا سکوت کرده و اجازه تداوم داد که نتیجه آن، بیش از دو برابر شدن نقدینگی و تورم ظرف سه سال بود. در همین دوره، ده‌ها میلیارد دلار منابع کمیاب ارزی به قیمت 4200 تومان حراج شد که رانتی بالغ بر 140 هزار میلیارد تومان را برای رانت‌خوران ایجاد کرد.

حجم نقدینگی در ابتدای دولت روحانی در سال 92، حدود 430 هزار میلیارد تومان بود و با 1100 هزار میلیارد تومان افزایش، در آغاز سال 96 به 1520 هزار میلیارد تومان رسید. اما پس از روی کار آمدن آقای همتی در بانک مرکزی، رقم مذکور به 3700 هزار میلیارد تومان رسیده، که افزایش سه‌ونیم برابری به نسبت سال 97 و هفت برابری به نسبت سال 92 را نشان می‌دهد.

آقای همتی به خاطر سه سال ریاست بانک مرکزی، از مسئولان رکورد‌های منفی برجای مانده از دولت روحانی است؛ از جمله رکورد تورم 59درصدی. در همین چارچوب، میزان نقدینگی در اواخر تابستان 1397 (مقارن شروع مدیریت همتی) 1672هزار میلیارد تومان بود که در فروردین 1400، با 107.8درصد رشد، به 3490هزار میلیارد افزایش یافت و از دلایل اصلی تورم است. نقدینگی در دولت روحانی، از 470هزار میلیارد، به بیش 4100هزار میلیارد تومان (حدود 9 برابر) افزایش یافت.

از سوی دیگر، قیمت دلار در مرداد 1397، حدود 8392 تومان بود. اما در خرداد 1400، بیش از دو و نیم برابر گران شده و به 22838 تومان رسید. این نرخ در دولت روحانی تا بالای 27هزار تومان هم افزایش یافت و در مقطعی، به 33هزار تومان هم رسید. به عبارت دیگر تا 9 برابر در این دولت افزایش یافت.

از سوی دیگر صادرات نفت در دولت برجام به 200 هزار بشکه رسید، و در دولت شهید رئیسی به یک‌ونیم میلیون بشکه افزایش یافت. در موضوع کسری بودجه، این رقم به 300 هزار میلیارد تومان در سال گذشته کاهش یافت و 180 هزار میلیارد تومان کمتر از ارثیه کسری دولت سابق در سال 1400 بود. در حقیقت اگر قرار بود رقم کسری 480 هزار میلیارد تومان با نرخ تورم 60 درصدی یا حتی 40 درصدی و با همان سرعت رشد دولت روحانی افزایش پیدا کند، اکنون باید از هزار هزار میلیارد تومان عبور کرده بود، نه اینکه در محدوده 300هزار میلیارد تومان مهار شود. این در حالی است که دولت سیزدهم بیش از 500هزار میلیارد تومان از بدهی‌ها و تعهدات انباشته دولت روحانی را هم تسویه کرده است.

نهایتاً در موضوع برجام و مذاکره باید به یاد امثال آقای همتی انداخت که دولت روحانی چگونه دو سال‌ونیم فرصت خود را را برای توافق برجام تلف کرد و بعد از یک دوره کوتاه دوساله، مجدداً سه سال پایانی دوره خود را پای دیپلماسی منفعلانه و بی‌تاثیری سوزاند که حتی نمی‌توانست نفت در برابر غذا و دارو بفروشد. راهنمایی کردن دولت جدید به همان بن‌بست سابق، در حقیقت پشت‌پا زدن به فرصت‌های پدید آمده در دولت سیزدهم و تکرار عبرت‌های چند سال پایانی دولت روحانی است.