وقفه 15 ساله برای ثبتنام حج تمتع / چند ایرانی در 10 سال اخیر حاجی شدند؟+ جدول
خبرگزاری فارس گروه حج و زیارت مریم سادت آجودانی: این روزها که خبرهایی از حج تمتع منعکس شده و سازمان حج و زیارت هم فراخوانی برای تکمیل و بروزرسانی اطلاعات دارندگان فیش حج تمتع منتشر کرده است، بازار خرید و فروش فیش حج هم رونق گرفته و برخی در جستوجوی خرید فیش حج و برخی هم به دنبال مشتری برای واگذاری فیش حج خود هستند.
تشرف کمتر از 500 هزار ایرانی به حج تمتع در یک دهه اخیر
آخرین باری که ثبتنام حج تمتع انجام شد، سال 1386 بود که پس از آن مسؤولان بر اساس برنامهریزی پیشبینی میکردند که پس از حدود 15 سال همه متقاضیان حج تمتع که ثبتنام کردهاند، میتوانند حاجی شوند.
اما حج تمتع با فراز و نشیبهایی همراه شد؛ تا جایی که در یک دهه گذشته کمتر از 500 هزار نفر از کشورمان به حج تمتع مشرف شدند. چرا که در سال 1395 به دلیل قطع روابط سیاسی با عربستان و بیمسؤولیتی سعودیها در فاجعه منا، حج تمتع برای ایرانیان برگزار نشد و در سالهای 1399 و 1400 نیز سعودیها هیچ زائر خارجی را به خاطر شیوع کرونا برای حج تمتع پذیرش نکردند و امسال هم که مجوز حضور زائران خارجی در ایام حج را دادند، سهمیه کشورها را به کمتر از 50 درصد سهمیه رسانده و از ایران اسلامی که در حج تمتع 99 سهمیه آنها 87 هزار و 550 نفر بود، 39 هزار و 635 نفر پذیرش کردند.
سال تعداد حجاج ایرانی 1391 75 هزار نفر 1392 64 هزار و 152 نفر 1393 61 هزار نفر 1394 61 هزار نفر 1395 - 1396 79 هزار و 700 نفر 1397 82 هزار و 800 نفر 1398 87 هزار و 500 نفر 1399 - 1400 - 1401 39 هزار و 635 نفر15 سال ثبتنام حج تمتع متوقف شده است / حدود 1.2 میلیون نفر در نوبت تشرف
همین امر موجب شده تا هماکنون حدود یک میلیون و 200 هزار نفر در انتظار تشرف به سرزمین وحی در ایام حج تمتع باشند و به دلیل نامشخص بودن اعزام آنهایی که سالها قبل برای زیارت خانه خدا در ایام حج تمتع ثبتنام کردهاند، از سال 1386 تاکنون همچنان خبری از ثبتنام جدید برای حج تمتع نباشد. چرا که باید آنهایی که دارای فیش حج هستند و بیش از 15 سال قبل برای این سفر معنوی سپردهگذاری کردهاند، به حج تمتع مشرف شوند تا مسؤولان نیز بتوانند دوباره ثبتنام جدید را رقم بزنند و متقاضیان هم نامنویسی کنند.
اما حالا که خبری از ثبتنام جدید نیست و بیش از یک میلیون نفر همچنان در صف تشرف به حج تمتع به سر میبرند، بسیاری از افراد که فیش حج تمتع ندارند، مشتاق تشرف به حج تمتع هستند. بر همین اساس، مجبورند از آنهایی که قصد فروش فیش دارند، آن را خریداری کنند. از طرفی هم برخی که فیش حج را سالها قبل خریداری کردهاند، دیگر استطاعت مالی یا جسمی ندارند و یا به هر دلیلی قصد تشرف به حج تمتع را ندارند و ترجیح میدهند فیش حج خود را به دیگری واگذار کنند.
در این بین سازمان حج و زیارت، سامانه تشرف را طراحی و راهاندازی کرده است تا متقاضیان خرید یا فروش فیش حج بتوانند به صورت قانونی اقدام کنند. البته همچنان بسیاری از دفاتر و مراکز هستند که بدون نیاز به مراجعه به سامانه تشرف یا حتی قوانین سازمان حج و زیارت، اقدام به خرید و فروش فیش حج میکنند و با توجه به اینکه سازوکار و قیمتی هم برای فیشهای حج مشخص نشده است، برخی فیشهای حج با قیمت نجومی خرید و فروش میشود.
علاوه بر این، افرادی هم هستند که به دلیل اینکه امکان تشرف به این سفر معنوی را ندارند، فیش خود را به صورت رایگان در اختیار مشتاقان زیارت خانه خدا قرار میدهند. با این وجود، اکنون که هزینه حج تمتع با افزایش قیمت ارز بالا رفته است، ممکن است بسیاری از دارندگان فیش حج دیگر استطاعت مالی برای تشرف به این سفر معنوی نداشته و قصد فروش فیش خود را داشته باشند.
حج تمتع 1400
مدیریت هزینهها از سوی سازمان حج و زیارت برای جلوگیری از گرانی حج تمتع
البته امسال هم رئیس سازمان حج و زیارت گفته بود که شاید حج امسال آخرین حج ارزان باشد. امسال حجاج از سال 1399 هزینه حج را به صورت کامل پرداخت کرده بودند و برای جلوگیری از افزایش دوباره هزینهها، این مبلغ در بانک مرکزی تثبیت شد؛ به طوری که از یک هزار و 820 میلیارد تومان، 800 میلیارد تومان آن برای خرید ارز اختصاص پیدا کرد و به این ترتیب سازمان حج و زیارت توانست با مدیریت هزینهها، حج تمتع امسال را با قیمت 45 میلیون تومان برگزار کند.
این امر در حالی است که هزینه حج تمتع از سوی عربستان، رشد قابل توجهی پیدا کرده بود و حتی سعودیها جدای مالیات بر ارزش افزوده، هزینه ایام تشریق را نیز حدود یک هزار و 200 دلار افزایش دادند و اگر سازمان حج و زیارت به درستی هزینهها را مدیریت نمیکرد، زائران باید فقط برای افزایش هزینهها بیش از 30 میلیون تومان میپرداختند.
اکنون هم که با رشد نرخ ارز نسبت به سالهای گذشته مواجه هستیم، به نظر میرسد که دولت قرار است ارز 24 هزار تومانی به حجاج اختصاص دهد. چرا که حجتالاسلام عبدالفتاح نواب، نماینده ولیفقیه در امور حج و زیارت با اشاره به هزینه پنج هزار دلاری حج تمتع، پیشبینی کرد که قیمت حج آینده 120 میلیون تومان شود.
وضعیت و هزینه حج تمتع آینده هنوز مشخص نیست
البته همچنان با توجه به اینکه عربستان به صورت قطعی وضعیت حج تمتع را مشخص نکرده و دولت هم درباره ارز اختصاص یافته به عملیات حج تمتع جلسهای برگزار نکرده است، نمیتوان به طور قطعی هزینه حج را اعلام کرد. اما با افزایش نرخ ارز، به نظر میرسد که هزینه حج تمتع آینده حداقل 2 برابر حج تمتع امسال باشد.
به گزارش فارس، امسال 39 هزار و 635 نفر از زائران کمتر از 65 سال به حج تمتع مشرف شدند و در حالی که هزینه حج تمتع 32 تا 41 میلیون تومان در سال 1399 اعلام شده بود، به دلیل افزایش لحظه آخری هزینه حج توسط سعودیها، زائران به طور متوسط هفت میلیون دیگر پرداخت کردند و عازم زیارت خانه خدا شدند.
پایان پیام /