پشت پرده انتقال سه یوزپلنگ پارک پردیسان به سمنان

محمدعلی یکتانیک کارشناس محیط زیست در گفت وگوی مشروح با خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری میزان، به بیان توضیحاتی درباره علت انتقال و پشت پرده انتقال سه یوزپلنگ پارک پردیسان به سمنان به بیان توضیحاتی پرداخت که در ادامه می‌خوانید.

یکتانیک در ابتدا گفت: در حدود 2 دهه است که مسئله حفاظت از یوزپلنگ آسیایی که تنها بازمانده این گونه در آسیا در ایران باقی مانده است. اگر این چند یوزپلنگ محدود در کشور ما از بین برود نسل یوزپلنگ آسیایی برای همیشه منقرض می‌شود و فقط یوزپلنگ آفریقایی باقی می‌ماند.

وی در ادامه بیان کرد: این سه یوزپلنگ (دلبر، کوشکی و ایران) در بحبوحه سالهای حفاظت از یوزپلنگ های ایران طی سال‌های مختلف از سیستم قاچاق حیات وحش کشف و ضبط شدند که آخرین آن‌ها یوز جوان ماده به نام ایران است که یک سال پیش از دست قاچاقچیان ضبط شد. این مسئله یک واقعیت روشن را برای ما عیان می‌کند اینکه ما هنوز نتوانسته ایم از زیستگاه‌های این گونه مهم که نماد حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه‌های کشور ماست درست حفاظت کنیم.

وی در ادامه گفت: ابتدا کوشکی و بعد دلبر از استان سمنان به تهران پنج سال پیش منتقل شدند در حالی که پیش از این جابجایی هم در استان سمنان برای آن‌ها جایگاه مخصوص ساخته شده و در آنجا نگهداری شده بودند. 5 سال پیش این دو یوز را به تهران منتقل کردند و برای آن‌ها جایگاهی با بودجه 200 میلیون ساخته شد. این بودجه 200 میلیونی در آن سال به مقدار 3 میلیارد تومان هم اکنون ارزش داشت.

یکتانیک در ادامه بیان کرد: این جایگاه در پارک پردیسان حدود 2 هکتار وسعت دارد. بعد ازاینکه این مکان با بودجه کلان ساخته شد و بودجه جداگانه ای نیز به دامپزشکان خارجی و داخلی تخصیص داده شد تا این‌ها بتوانند از این دو یوزپلنگ توله بگیرند. این دو یوزپلنگ کوشکی و دلبر هیچ وقت جفت گیری نداشتند و عملیات تلقیح مصنوعی نیز هرگز طی این مدت موفق نبود.

صرف این بودجه نهایتا با شکست مواجه بود

یکتانیک در ادامه گفت: صرف این بودجه نهایتا با شکست مواجه بود و حالا برای سومین بار برخی مسئولین محیط زیست تصمیم گرفته اند این سه یوزپلنگ را به سمنان منتقل کنند و دوباره بودجه‌ای را صرف ساخت قفس و... برای این سه حیوان کنند و تمام کار‌هایی که در تهران به گفته خود سازمان محیط زیست زیر نظر بهترین کارشناسان خارجی شکست خورد را در سمنان و احتمالا در استان یزد تکرار کنند.

توجیه سازمان محیط زیست جای بزرگتر است

این کارشناس محیط زیست در ادامه گفت: تنها توجیه سازمان محیط زیست برای انتقال این سه یوز جای بزرگ‌تر آن‌ها در سمنان است. صرف بودجه مجدد برای اینکار در حالی است که با افزایش قیمت بنزین فعالیت یگان حفاظت محیط زیست از یک سوم کمتر شده است.

وی افزود: یگان اجرایی محیطزیست در سراسر کشور در مضیقه جدی و شدید پایه اولیه ترین امکانات اولیه مورد نیاز شامل بنزین برای موتور و خودروی‌های خود قرار دارد.

یکتانیک در ادامه بیان کرد: آیا در این شرایط درست است بودجه و امکانات و نیروی به معنی واقعی کلمه محدود برای پاسداشت طبیعت و نجات نسل یوزپلنگ های بازمانده در زیستگاه های طبیعی، متمرکز بر کاری شود که بار‌ها امتحان شده و شکست خورده با توجیهه موهوم اینکه الان جای این یوز‌ها بزرگتر است صرف شود؟ و وظیفه اصلی که حفاظت از میراث طبیعی و ملی و جهانی ماست فدای تولید احتمالی یوزپلنگ های قفسی شود که شانس بسیار ضعیفی برای معرفی به طبیعت خواهند داشت.

یکتانیک در ادامه گفت: یوز‌هایی که در اسارت به دنیا می‌آید مهارت لازم برای زندگی در حیات وحش را فرا نمی‌گیرد. یوزپلنگ‌ها گربه سانان بسیار آسیب پذیری در برابر گرگ و کفتار و خصوصا پلنگ‌ها هستند. یکی از آموزه های حیاتی که توله یوز‌ها باید در طبیعت فرا بگیرند این است که آن‌ها یاد بگیرند که چطور با سایر گوشتخواران داخل زیستگاه طبیعی مواجه شوند، چطور شکار و مهاجرت های فصلی کنند.

این کارشناس محیط زیست گفت: طرح معرفی یوزپلنگ های تکثیر یافته در اسارت فقط در آفریقا اجرا شده است و کمتر از 10 درصد از این یوز‌ها موفق به زنده ماندن در طبیعت شده اند به صورتی که از 68 یوزپلنگ آفریقایی رها شده در طبیعت 58 قلاده در همان یک سال اول تلف شده و از بین رفتند.

یکتانیک در ادامه بیان کرد: در آفریقا تمام مناطقی که این یوزپلنگ‌ها در آن معرفی شده اند مناطقی محصور و بسیار بزرگ هستند. در شرایطی که ما در مضیقه مالی برای حفاظت از محیطزیست هستیم و نمی‌توانیم امنیت زیستگاه‌های طبیعی این یوز‌ها را حفظ کنیم طبیعیست که چنین آزمون و خطایی خطرناکی آنهم برای کمتر از 50 فرد یوز باقی مانده در طبیعت ایران محلی از اعراب ندارد.

این کارشناس محیط زیست گفت: شایان توجه است در آفریقا شش هزار یوزپلنگ آفریقایی وحشی نیز وجود دارد. طرح تکثیر در اسارت یوزپلنگ اتلاف بودجه و قوت و انرژی محدود ما و خیانت محرز به تنوع زیستی کشور است.

وی افزود: این طرح هم مثل خیلی از طرح‌های آسیب زا و مورد انتقاد مانند طرح گردشگری در حساس‌ترین بخش تالاب میانکاله، جزیزه آشوراده یا انتقال آب دریای خزر به سمنان و یا انتقال گاز از دماوند به لاریجان هیچ گونه توجیه علمی و اقتصادی و محیط زیستی ندارد. این طرح‌ها بدون کارشناسی انجام می‌شوند و فاقد اولویت برای اجرا هستند.

• بیشتر بخوانید:
• ایران به سمنان رسید

این کارشناس محیط زیست اضافه کرد: اما وعده دریافت بودجه‌های حاشیه‌ای برای این نوع طرح‌ها فارغ از اثربخش بودنشان، عده‌ای را تطمیع میکند.

یکتانیک گفت: بر اساس اطلاعات موثقی که دارم یک گروه مردمی ماه هاست روی مسئله تکثیر در اسارت یوزهای ایرانی تمرکز کرده و حتی در همین ارتباط به کشور آفریقای جنوبی سفر کرده اند و از تابستان گذشته مکررا در روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها و رسانه های مجازی تولید محتوا در زمینه مزایای طرح تکثیر در اسارت یوز کرده اند.

وی افزود: ماه‌ها اصرار بر سر اجرای این طرح فاقد اولویت و از شروع محکوم به شکست و سپس اجرای ناگهانی و در خفای زنده گیری یوزهای مجموعه پردیسان تهران همزمان با شرایط قرنطینه کشور و تعطیلی سازمان حفاظت محیطزیست به وضوح بیانگر اینست که اجرای مجدد این طرح منافع سرشار مالی را برای طراحان و مجریانش در پی دارد چه طرح به سرانجام مقصود برسد و چه بازهم ناکام بماند.

نقشه راه حفاظت از یوزپلنگ ایران مشخص است

یکتانیک گفت: نقشه راه حفاظت از یوزپلنگ ایران مشخص است، باید از از زیستگاه این گربه سان باشکوه حفاظت کرد.

وی بیان کرد: برای نجات حیات وحش صرفا باید از طبیعت حفاظت شود اولویت اصلی و موثر برای حفاظت از یوزپلنگ بی تردید حفاظت از زیستگاه هاست در حالی که با طرح هایی مثل ساخت و سازها، واگذاریها، طرح های مخرب گردشگری، چرای بیش از ظرفیت دام های اهلی، شکار و قاچاق حیات وحش مواجه هستیم.

این کارشناس محیط زیست گفت: مایه تاسف و تأمل است که سازمان محیط زیست ذره‌ای به ماهیت وجودی اش واقف نیست.