پیام رزمایش حشدالشعبی چه بود؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، روز شنبه به مانند هر تعطیلی روز شنبه برای خیل کثیری از عراقی‌ها نبود (لازم به ذکر است که عراق جمعه و شنبه تعطیل می باشد). چرا که این روز، روز نشان دادن عظمت و شکوه حشد الشعبی - نهادی نظامی، مردمی و عقیدتی که برای نجات عراق و در نتیجه فتوای جهاد کفایی مرجعیت اعلای نجف تشکیل شد - بود. نهادی که امروز به رغم تمام چالش هایی که با آن رو به رو است و به رغم تمام توطئه‌ها و اشتباهات برخی از دوستداران حشد در حق آن، اما قوی‌تر و ریشه دار‌تر از هر وقت دیگری در جامعه شیعی عراق و نیز در سازوکار سیاسی این کشور می باشد.

از نکات جالب توجه در این رژه، نظم، شکوه و ترتیب آن بود که نشان داد اساس حشد الشعبی با وجود برخی از اشکالات، اما یک نهاد منظم و منضبط و یک نیروی نظامی کلاسیک است و این خط بطلانی بود بر هر تفکر و دیدگاهی که از ضرورت انحلال حشد و ادغام نیروهای آن در باقی نهادهای امنیتی سخن می گفت. هرچند این هم مهر تأییدی بر ضرورت بقای حشد و انجام اصلاحات برای بالا بردن اعتبار نظامی آن و تحکیم جایگاه آن در تشکیلات نظامی عراق می باشد؛ اما نکته مهم این رژه نظامی، استقبال گسترده در میان بسیاری از مردم عراق و به طور مشخص شیعیان آن، با تفکرات و گرایشات سیاسی گوناگون بود. بسیاری نیز این رژه را "استعراض الشرف (رژه شرافت) " نامیدند. همچنین این رژه بار دیگر نشان داد که مفاهیمی همچون حشد الشعبی، مرجعیت، شهدای حشد و مظلومیت تاریخی مناطق جنوب و مرکز عراق همچنان از عوامل مهم وحدت میان اکثریت مردم این منطقه، صرف نظر از گرایشات سیاسی گوناگون می باشند. خصوصا این که حملات اخیر طالبان به مناطق مختلف افغانستان - صرف نظر از هر نگاهی که در تهران نسبت به طالبان وجود داشته باشد - بار دیگر این نگاه را خصوصا در میان "الاغلبی الصامت (اکثریت خاموش) " تقویت کرده است که حشد به عنوان نیروی مدافع مردم عراق، ضروری است که یک نهاد نظامی مستقل باقی بماند.

*س_ بعد سیاسی و نظامی قابل توجه این مراسم_س*

از مسائل قابل توجه در این رژه نظامی، حضور چشمگیر تجهیزات روسی و ایرانی در اختیار حشد بود. نیرویی که زمانی از کمبود سلاح و تجهیزات و نیز کمبود مراکز آموزشی و کاهش بودجه انتقاد می کرد، امروز بسیاری از نیازهای نظامی آن به لطف تلاش نیروهای حشد و خصوصا بخش مهندسی - نظامی آن و نیز کمک های ایران و فروش سلاح از طرف روسیه تا حدودی تأمین شده است. هرچند همچنان این نیروی نظامی، نیازمند سلاح های پیشرفته تری برای دفاع از خود و عراق در برابر تروریسم و تهدیدات خارجی می باشد.

از نکات قابل توجه این مراسم از نظر سیاسی، عدم برگزاری آن در بغداد بود که ظاهرا برای دور کردن برخی از جوسازی‌ها علیه حشد بوده است. هرچند که از همان اول بنای حشد بر برگزاری این مراسم بود حال چه در بغداد باشد و چه در دیالی. این مراسم، اما در هر حال در دیالی برگزار شد آن هم در پادگان شهید ابو منتظر المحمداوی که زمانی پادگان اشرف و تحت اشغال تروریست های منافقین بود، اما بعدا نام آن به نام یکی از فرماندهان شهید حشد الشعبی که در بازپس گیری الانبار به فیض شهادت نائل شدند، تغییر یافت.

*س_ حشد الشعبی، نیروی عراقی فراگیر_س*

از اقدامات خوب این رژه، حضور تیپ های مناطق اهل سنت و نیز مسیحیان، ایزدی ها، شبکی‌ها و ترکمان‌ها بود. اما اقدام جالب‌تر را بخش عقیدتی سیاسی حشد انجام داد که رژه علمای شیعی و اهل تسنن، رژه افرادی با لباس های سنتی - مذهبی ایزدی‌ها و نیز رژه افرادی از مسیحیان با لباس های دارای صلیب را ترتیب داده بود. این بخش از مراسم، جلوه کامل فراگیر بودن حشد الشعبی و این که حشد یک نیروی نظامی برای تمام عراق است، بود.

شایسته است به این موضوع نیز بپردازیم که در این رژه، از تمامی قومیت ها، ادیان و مذاهب عراق، 25 هزار نیرو در 51 تیپ که شامل پیاده نظام و نیز دسته های تجهیزات حشد بود، حضور داشتند.

*س_ وجود اختلافات بر سر برگزاری یا عدم برگزاری این مراسم_س*

یکی از موضوعات مهم که مورد توجه افکار عمومی و بسیاری از ناظران قرار گرفت، اختلاف نظرهایی بود که پیش از برگزاری این مراسم بر سر برگزاری یا عدم آن وجود داشت. زیرا برخی‌ها حال از روی خیرخواهی و خواه از روی خصومت با حشد الشعبی، خواستار عدم برگزاری این مراسم بودند. چرا که آن را نوعی سیاسی کاری و قدرت نمایی در برابر ارتش می دیدند. اگرچه از ابتدا موعد رسمی برای این رژه نظامی تعیین نشده بود، اما پیش بینی‌ها بر این اساس بود که علی القاعده این رژه باید همزمان با فتوای جهاد کفایی و سالگر تأسیس حشد یعنی در 13 ماه ژوئن یا حداقل در نیمه آن برگزار شود همانطور که مراسم رژه ارتش نیز همزمان با صدمین سالگرد تأسیس آن برگزار شد؛ اما به دلیل همین فشار‌ها و اختلافات برای عدم برگزاری رژه حشد، این مراسم با تأخیر انجام شد. در واقع همانطور که برای ارتش و پلیس فدرال مراسم نظامی برگزار شد، این حق حشد الشعبی است که برای خود مراسم رژه نظامی برگزار کند.

هرچند سیاسی کاری یکی از چالش های پیش روی حشد در آینده خویش است، اما این بدان معنا نیست که حشد را از اساس کنار بگذاریم یا آن را از حقوق خود محروم کنیم بلکه باید اصلاحاتی در ساختار آن صورت گیرد و این موضوع نیز مورد توافق همه است. این را نیز نباید فراموش کنیم مثل همین تلاش های سیاسی کارانه در حشد، در ارتش نیز وجود دارد. چرا که در همان جا نیز نظام سهمبندی حزبی (المحاصص) و تلاش های سیاسی - رسانه ای برای کشاندن ارتش به رویارویی با حشد وجود دارد.

*س_ حضور مقامات امنیتی و نظامی عالی رتبه، مهر تأییدی بر دولتی بودن و ملی بودن حشد_س*

به عقیده نگارنده در کنار پیامی که حشد الشعبی از طریق مراسم خودفرستاد، پیام دوم این مراسم را باید در حضور شخصیت های نظامی و امنیتی عالی رتبه در این مراسم جست و جو کرد؛ موضوعی که باعث می شود این پیام به تمام دنیا و منطقه فرستاده شود که حشد الشعبی یک نیروی نظامی دولتی، رسمی و ملی، تحت فرمان فرمانده کل نیروهای مسلح و ستاد عملیات مشترک می باشد و هرگونه تعدی رسانه ای یا نظامی به آن، تعدی به عراق و دولت آن می باشد.

در این مراسم، مصطفی الکاظمی (فرمانده کل نیروهای مسلح)، جمعه عناد الجبوری (وزیر دفاع)، سپهبد عبدالامیر یارالله (رئیس ستاد مشترک ارتش)، قاسم الاعرجی (مشاور امنیت ملی)، سپهبد عثمان الغانمی (وزیر کشور)، سپهبد عبدالوهاب الساعدی (رئیس سازمان مبارزه با تروریسم) و سپهبد عدالامیر الشمری (نایب رئیس ستاد عملیات مشترک) حضور داشتند. همچنین از نیروهای سیاسی نیز هادی العامری (رهبر ائتلاف فتح و رئیس سابق حشد الشعبی)، احمد الاسدی (سخنگوی ائتلاف فتح و سخنگوی سابق حشد الشعبی)، فالح الخزعلی (نماینده فعلی ائتلاف فتح و از فرماندهان سابق کتائب سید الشهداء در حشد الشعبی)، یوسف الکلابی (نماینده فعای مجلس از ائتلاف عراقیون به رهبری عمار الحکیم و از نیروهای سابق حشد الشعبی) و احمد عبدالله الجبوری (ابو مازن) از سیاستمداران مشهور اهل سنت از جمله حضار در این مراسم بودند.

البته شایان ذکر است که این نقد از نظر نگارنده به سیاسیون حاضر در این مراسم وارد است که اساسا نیازی به حضور آنان در یک مراسم نظامی و امنیتی وجود نداشته و وظیفه واقعی آنان اگر خواهان خدمت به حشد باشند، دفاع سیاسی از حشد در مجلس و دولت است. این مهم با حسن نیت و عدم در نظر گرفتن اهداف انتخاباتی و بهره برداری از اسم و اعتبار حشد الشعبی است؛ چرا که تا 4 ماه دیگر انتخابات مجلس برگزار خواهد شد.

به طور کل سیاسیون اگر خواهان خدمت به حشد هستند، می توانند موضوع بازگرداندن 30 هزار نیروی حشد به خدمت را که قرارداد آنان فسخ شده بود، پیگیری کرده و آن را اجرایی کنند یا این که جلوی پرداخت بی دلیل 200 میلیارد دینار به اقلیم را بگیرند نه این که یکی از ائتلاف های سیاسی شیعی که رهبر آن در این مراسم حاضر بود، صرفا فقط از پرداخت چنین مبلغ سنگینی، اظهار تعجب کند!

بگذریم از این که این حضور از آنجا که حضور همگی سیاسیون از تمام جریان های عراقی یا حداقل از تمام جریان شیعی نیست، فقط شائبه سیاسی کاری را علیه حشد الشعبی تقویت می کند.

*س_ سخنان الکاظمی در این مراسم_س*

الکاظمی در این مراسم رژه، فرزندان حشد را فرزندان دولت عراق خواند. این توصیف، اهمیت بسیاری در پاسخ به کسانی که حشد را نیرویی خارج از دولت و نظام سیاسی عراق می دانند، دارد. همچنین نخست وزیر عراق، حشد الشعبی را یک نیروی ملی خواند و اظهار داشت که به وسیله این نیروی نظامی، عراق نقش تاریخی خود در منطقه را باز خواهد یافت. تمامی این سخنان نشان از اهمیت بالای حشد الشعبی دارد.

*س_ نتیجه گیری_س*

در پایان این نکته را باید یاد آور شد که این مراسم به گونه ای که برگزار شد، ملی بودن و فراگیر بودن حشد الشعبی و این که یک نیروی نظامی منضبط و منظم است را نشان داد و حضور مقامات نظامی و امنیتی عالی رتبه نیز به مثابه مهر تأییدی بود بر این که حشد الشعبی یک نیروی نظامی رسمی و تحت فرمان دولت است. اما مهم‌ترین پیام را مسئولان برگزارکننده حشد از طریق نوع برگزاری این مراسم ارسال کردند مبنی بر این که حشد الشعبی یک نیروی نظامی ملی و در عین حال عقیدتی برای تمامی عراقی‌ها خصوصا برای تمام شیعیان آن است پس این رژه پیامی امنیت بخش برای دوستداران حشد، پیامی اطمینان بخش برای برخی از مترددان نسبت به این نیروی نظامی و پیامی تهدید آمیز و قوی علیه بدخواهان بود و اوج این پیام اتحاد آمیز را می توان در عکس سه نفره ای که ابو فدک المحمداوی، مصطفی الکاظمی و قاسم الاعرجی در پایان این مراسم با هم انداختند، دید، اما با این وجود این پیام لازم است که در رسانه‌ها و خطاب افراد تأثیر گذار و فعالان رسانه ای حشد در شبکه های اجتماعی و شبکه های تلویزیونی پیاده سازی شود و تلاش نشود که حشد الشعبی را فقط منحصر در گروه و یا تفکر خاصی از شیعیان عراق بکنند.