«چاقوکشی» یک درام جنایی سرگرم کننده

فیلم سینمایی «چاقوکشی | Knives out» تازه‌ترین ساخته ریان جانسن یک درام جنایی پرتعلیق و سرگرم کننده است و همان گونه که از اثری با چنین مشخصاتی انتظار می‌رود، در ارتباط با مخاطب موفق عمل کرده است؛ اما چه چیزی باعث شده این فیلم هم نزد تماشاگران و هم نزد منتقدان مورد توجه قرار گیرد و به یک فیلم تجاری یک بار مصرف تبدیل نشود؟

«تابناک»؛ فیلم سینمایی «چاقوکشی | Knives out» که چاقوهای بدون غلاف نیز خوانده شده، به نویسندگی و کارگردانی ریان جانسن محصول سال 2019 است که نخستین بار در جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو 2019 رونمایی شد و از همان جا مورد توجه منتقدین قرار گرفت و تحسین این فیلم تا امروز تداوم یافته است. «چاقوکشی | Knives out» که در فارسی به چاقوکشی معروف شده، در واقع یک اصطلاح انگلیسی به معنای دندان تیز کردن است.

نویسنده مشهور و ثروتمند رمان‌های جنایی به نام هارلن ترومبی، همه خانواده خود را به جشن تولد 85 سالگی‌اش دعوت می‌کند اما وقتی بعد از مراسم، هارلن به طرز مشکوکی به قتل می‌رسد، یک کارآگاه خصوصی وارد ماجرا می‌شود تا راز قتل را کشف کند. این در صورتی است که تمام اعضای خانواده هارلن می‌توانند قاتل باشند و انگیزه‌هایی نیز مداخله در چنین قتلی ندارند.

رایان جانسون کارگردان خلاقی است حتی اگر سوژه هایش تکراری به نظر برسند. این کارگردان تمایل چندانی ندارد تا لیست کارهایش را بلند کند و ترجیح می دهد هر چند سال یکبار با عشق و علاقه فیلمی را کارگردانی کند و قلب علاقه مندان به سینما را کسب کند. جانسون هفت سال پیش فیلم جذاب «لوپر» را کارگردانی کرد. فیلمی درباره سفر در زمان که همانطور که اشاره کردم، سوژه ای تکراری بود اما پرداخت و روایت آن ایده چنان جذاب بود که با اطمینان می توانم بگویم «لوپر / Looper» یکی از خلاقانه ترین فیلمهای سینما درباره موضوع سفر در زمان بود.

فیلم جدید جانسون فضای متفاوتی نسبت به اثر قبلی اش دارد و ادای احترامیست به نویسنده مشهور آثار معمایی، آگاتا کریستی. همه ما می دانیم که سینما مدیون نوشته های آگاتا کریستی است و این نویسنده برای سازندگان سریالهای معمایی انگلیسی نیز حکم یک اسطوره را دارد. این تاثیر پذیری از نوشته‌های کریستی هرگز باعث ناامیدی تماشاگران در هنگام ورود به سینما نشده چه برسد به آنکه رایان جانسون هم پیچ و تاب های بسیاری به قواعد ساختاری آثار معمایی افزوده باشد. نتیجه ترکیب این دو مورد می تواند بهترین اتفاق برای فیلم «چاقوکشی» باشد.

فیلمی که در ابتدای آن ما با شخصیت هارلان ترومبی با نقش آفرینی کریستوفر پلامر مواجه می شویم. یکی از مشهورترین نویسندگان داستان های معمایی که اکنون از دنیا رفته است (آیا می شد بهتر از این ادای دینی به کریستی داشت؟). اما ماجرا همانطور که می دانید، قرار نیست به این سادگی ها پیش برود چراکه هارلان از دنیا رفته و مرگ او شائبه های مختلفی را ایجاد کرده است. در حین تحقیقات درباره مرگ او، کارآگاهی از خود راضی به نام بلنک با بازی دنیل کریگ از راه می رسد. کارآگاهی که هوش هرکول پوآرو را دارد اما به طرز شگفت انگیزی جذابیت های بیشتری از او دارد.

نکته حائز اهمیت درباره چاقوکشی این است که رایان جانسون در اینجا هم موفق به پرورش ایده ساده داستان شده به نحوی که در لابلای داستان ما می توانیم شخصیت های گوناگون با کارکردهای متفاوت شان را بیابیم. خانواده و اطرافیان هارلان بر خلاف خودش، چندان راه موفقیت را به سلامت طی نکرده اند و درگیر ساز و کارهای عجیب در دنیای کنونی شده اند. آنها مشخصا در تناقض به سر می‌برند اما دوست دارند در دنیای مدرن تصویر دیگری داشته باشند. ازدواج های ناموفق و البته همسر پسر که سعی می‌کند آثاری با موضوع ایجاد هدف و انگیزه در افراد ساخته و منتشر کند اما در زندگی واقعی، یک افتضاح کامل است!

هنر جانسون در «چاقوکشی» این بوده که این شخصیت های جذاب و متناقض را در شرایطی قرار داده که لحظات کمیک در عالی ترین جایگاه خود خلق شوند. موقعیت های این فیلم شبیه به آثار سرد انگلیسی نیست که معمولا شوخی های دسته اول در آن وجود ندارد. جانسون در اینجا علاوه بر نبوغش در پیچ و تاب دادن به داستان فیلم که تا انتهای قصه شما را سردرگم می کند، موقعیت های کمیک کاملا موفقی خلق کرده که لبخند به لبانتان می آورد و فراموش نکنیم که بسیار کنایه آمیز هم هستند.

کنایه هایی که به شرایط زندگی امروز جامعه وارد می شود و مانند نگاه به زندگی مهاجران گاهی به شکل جذابی تند هستند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید «چاقوکشی» حتی در بخش بصری نیز خلاق و کارآمد است و خیلی شبیه به آثار مشهور ژانر معمایی نیست. سبک فیلمبرداری منحصر به فرد و تکنیک های تدوین در فیلم رایان جانسون قابل اشاره هستند و اگر به آنها اشاره نکنیم در حق فیلم کم لطفی کرده ایم.

بازیهای فیلم نیز در اوج هستند و این برای فیلمی که بازیگران فراوانی دارد یک مزیت بزرگ محسوب می شود. انتظار درخشش انفرادی از بازیگران فیلم نداشته باشید (هرچند که دنیل کریگ تا حدود زیادی اینکار را انجام می‌دهد) چراکه بازیگران ستاره فیلم هرکدامشان سهم زیادی در فیلم ندارند. با اینحال آنها زمانی که در مقابل دوربین هستند به درستی توسط کارگردان هدایت می شوند و در جایگاه خودشان قرار می گیرند. ستاره فیلم به نظرم دنیل کریگ است که کم کم باید عادت کنیم او را با نام "جیمز باند" نبینیم. کریگ جسور و یکدنده است و در اینجا توانایی های بازیگری خودش را بیش از هر زمان دیگری به تماشاگران نشان داده است.

تماشاگران همیشه از تماشای آثار معمایی لذت برده اند و مطمئنم که از تماشای «چاقوکشی | Knives Out» نیز لذت دو چندانی خواهند برد. شاید بامزه بودن فیلم باعث شود به این اشتباه بیفتید که قرار نیست قصه ای درگیر کننده را شاهد باشید اما بگذارید خیالتان را راحت کنم. شما تا انتهای فیلم نمی توانید حدس بزنید که ماجرا از چه قرار است و پیچش ناگهانی داستان هم به اندازه ای غافلگیرتان خواهد کرد که بر روی صندلی تان میخکوب شوید و به این فکر کنید که کلی آدم افتضاح را هم شاهد بوده اید که هرکدامشان این پازل را تکمیل کرده‌اند!