چتر هسته‌ای غول‌ها بر فراز اروپا

«مارک لندلر» و «مایکل دی. شی‌یر» در گزارشی برای نیویورک‌تایمز نوشتند، کر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه گفتند که برای نخستین‌بار کشورهایشان در صورت تهدید جدی متحدان در اروپا برای استقرار سلاح‌های هسته‌ای و به‌کار گرفتن آن با یکدیگر همکاری خواهند کرد. درحالی‌که هر یک از این دو کشور کنترل زرادخانه خود را حفظ خواهند کرد، اما هر دو در سیاست‌ها هماهنگ خواهند بود و دکترین‌های هسته‌ای خود را بیشتر هماهنگ خواهند کرد.

استارمر درحالی‌که در کنار مکرون در نورث‌وود، یک مقر نظامی در شمال غربی لندن، ایستاده بود، گفت: «دشمنان ما خواهند دانست که هرگونه تهدید شدید علیه این قاره، واکنش دو کشور ما را به دنبال خواهد داشت. هیچ چیز بزرگ‌تر از این، اهمیت این رابطه را نشان نمی‌دهد.» مکرون که پنج‌شنبه سفر سه‌روزه خود به بریتانیا را پایان داد، گفت که هیچ دو کشور دیگری «این نزدیکی در مورد دکترین هسته‌ای» را ندارند و این «پیامی است که شرکای ما و همچنین دشمنان ما باید بشنوند». در میان این کشورها، ایالات متحده قرار دارد که در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، بسیاری در اروپا را با این پرسش مواجه کرده است که آیا می‌توانند به چتر هسته‌ای ارائه‌شده توسط آمریکایی‌ها از زمان جنگ جهانی دوم تکیه کنند یا خیر؟ این دو رهبر اروپایی گفتند که اروپا باید استقلال بیشتری برای امنیت خود به‌دست آورد.

استارمر و مکرون همچنین از توافقی خبر دادند که بر اساس آن، بریتانیا برخی از مهاجرانی را که به‌طور غیرقانونی از کانال مانش عبور می‌کنند، بازگرداند و این امر، منبع اصطکاک مزمن بین این دو کشور را تسکین داده و آنچه را که این دو رهبر اروپایی پس از جنجال برگزیت به‌عنوان دوران جدیدی از هماهنگی ستایش می‌کردند، آغاز کرد. این توافق‌های دوگانه، پایانی شگفت‌آور و اساسی برای یک سفر رسمی بود که با شکوه و جلال آغاز شد و روابط باستانی بین فرانسه و بریتانیا را به نمایش گذاشت و آرمان مشترک آنها را در دفاع از اروپای امروز درحالی‌که اتحاد فراآتلانتیکی در معرض تردید قرار گرفته است، تقویت کرد. این سفر البته اختلافات آشکار بین این دو رهبر را هم جلوه‌گر ساخت. درحالی‌که مکرون در اواخر دوران ریاست‌جمهوری خود به سر می‌برد و مشتاقانه به دنبال تثبیت میراث خود به‌عنوان یک دولتمرد است و در همین راستا به پیامدهای جهانی توافق هسته‌ای پرداخت؛ اما استارمر که تنها یک سال پیش انتخاب شد و از نظر سیاسی در داخل کشور در تنگنا قرار داشت، توافق مهاجران را به‌عنوان یک پیروزی در یک مساله داخلی دشوار جلوه داد که چندین تن از اسلافش را نیز درگیر کرده بود.

مکرون تاکید کرد که توافق هسته‌ای هیچ ارتباطی با جنگ اوکراین ندارد. او تاکید کرد که بریتانیا و فرانسه تلاش‌های خود را برای تشکیل یک نیروی امنیتی در سراسر اروپا بیشتر کرد و از ایجاد یک ستاد برای آن در پاریس خبر داد. تحلیلگران این توافق را که به‌عنوان «اعلامیه نورث‌وود» شناخته می‌شود، تنها گامی اولیه به سوی یک بازدارندگی هسته‌ای اروپایی توصیف کردند. به نوشته گزارشگران نیویورک‌تایمز، استارمر اذعان کرد که توافق مهاجران یک «برنامه آزمایشی» است که شامل بازگشت تنها حدود 50نفر در هفته به فرانسه می‌شود. تاکنون در تابستان امسال، بیش از 800نفر در هفته پس از عبور از گذرگاه‌های خطرناک در سواحل بریتانیا پیاده شده‌اند.

کارشناسان خاطرنشان کردند که قانونی بودن این توافق می‌تواند در اروپا به چالش کشیده شود؛ چراکه سایر کشورها نگرانی‌هایی را در مورد اثرات گسترده این اقدام ابراز کرده‌اند. با این حال، پیتر ریکتس، سفیر سابق بریتانیا در فرانسه گفت: «مطمئنا این توافق در بالاترین حد انتظارات من از این اجلاس است.» ریکتس در عنصر دیگری از سفر مکرون نقش داشت. او به‌عنوان فرستاده ویژه بریتانیا در مذاکره برای قرض دادن «فرشینه بایو»، که فتح نورمن‌ها بر انگلستان در سال 1066 را به تصویر می‌کشد، به موزه بریتانیا خدمت کرد. این نخستین‌بار در قرن‌هاست که این فرشینه از فرانسه به بریتانیا بازگردانده می‌شود.

این برجسته‌ترین بخش فرهنگی این سفر بود که شامل ضیافتی مجلل در قلعه ویندزور به میزبانی پادشاه چارلز سوم بود که در آن مکرون و همسرش با میهمانانی از جمله «التون جان»، «میک جگر» و بازیگر «کریستین اسکات توماس» شام خوردند. پادشاه، مکرون را با کالسکه‌ای که توسط اسب کشیده می‌شد، به قلعه برد. امنیت جهانی در روز پایانی این دیدار اهمیت زیادی داشت. این دو رهبر برای یک تماس ویدئویی با دیگر رهبران اروپایی به مقر ارتش سفر در «نورث وود» کردند تا پیشنهاد خود را برای تشکیل ائتلافی که مایل به کمک به اوکراین است، تقویت کنند. درحالی‌که دولت ترامپ نقش کمی در این تلاش داشت، کیت کلوگ، ژنرال بازنشسته که مشاور ترامپ در امور اوکراین است، در این تماس شرکت کرد. تغییر در ادبیات هسته‌ای ماه‌ها در دست بررسی بود. این مهم‌ترین به‌روزرسانی دکترین بین بریتانیا و فرانسه از سال1995 است؛ زمانی که بریتانیا و فرانسه توافق کردند همکاری هسته‌ای خود را در دوران جان میجر، نخست‌وزیر و ژاک شیراک، رئیس‌جمهور فرانسه تعمیق بخشند.