چرا تاسیسات تولید سانتریفیوژ به نطنز منتقل شد؟

پس از انجام یک عملیات تروریستی ناموفق در یکی از ساختمان‌های متعلق به سازمان انرژی اتمی کشورمان در کرج، ایران تصمیم به انتقال تجهیزات این مجتمع به سایت نطنز گرفت.

خبرگزاری مهر، گروه سیاست - محمد مهاجرانی: کارنامه رفتار فنی، حقوقی و سیاسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ابتدا تاکنون با فراز و نشیب بسیار برخوردار بوده و در رابطه با کشورهای عضو و غیرعضو این سازمان متفاوت و متناقض است و در برخی از مواقع آمریکا و کشورهای غربی سعی کردند مطالبات و زورگویی‌های خود را با زبان فنی و از طریق آژانس پیگیری کنند.

یکی از وظایف آژانس حفاظت و صیانت از فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز کشورها است

یکی از وظایف مهم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حفاظت و صیانت از فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز کشورها است که در مواجه با کشورهای غیرهمسو با ایالات متحده همواره بسیار منفعلانه عمل کرده است و این نوع رفتار غیرحرفه‌ای آژانس همواره در برخورد با فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز کشورمان مطرح است.

در آخرین دست از این نوع اقدامات، در دوم تیرماه سال گذشته (1400) در یکی از اماکن مرتبط با سازمان انرژی اتمی کشورمان در اطراف کرج، حادثه‌ی تروریستی رخ داد و به نظر می‌رسد این ساختمان به این علت مورد انتخاب متخاصمین قرار گرفت که فاقد استحکامات ایمن برای حافظت از خود بود.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌ها، مجتمع «تسا کرج» وظیفه‌ی تولید بیلوز و روتور سانتریفیوژها را بر عهده داشت، به همین جهت تقویت استحکامات دفاعی آن امری ضروری است.

ایران بر اساس برجام متعهد شده بود که در یک بازه‌ی زمانی، فعالیتی برای ساخت این قطعات حساس در سانتریفیوژها نداشته باشد که با توجه به خروج ایالات متحده از برجام و پس از یک سال صبر در دولت قبل (دولتِ روحانی) مجلس شورای اسلامی با قانون راهبردی لغو تحریم‌ها، سازمان انرژی اتمی را موظف به از سرگیری بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز کشورمان کرد.

دوربین‌های نظارتی آژانس در نتیجه خرابکاری در سایت تسا تخریب شد

البته در حمله تروریستی به ساختمان‌های مرتبط با سازمان انرژی اتمی کشورمان در کرج بخشی از دوربین‌های نظارتی آژانس تخریب شد که همین عاملی برای رفتار دوگانه آژانس شد که نشان داد این سازمان به اصطلاح فنی، هیچ واکنش و تحقیقاتی را برای شناسایی عوامل این حمله تروریستی ندارد، اما به صورت شبانه روزی پیگیر نصب مجدد دوربین‌های خود بود.

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی، همان وقت یعنی در مهرماه سال 1400 به رسانه‌ها گفت: آقای گروسی و همکاران او به خوبی می‌دانند که تفاهم صورت گرفته میان ایران و آژانس در قالب بیانیه مشترک، مشمول تجهیزات نظارتی (دوربین‌ها) مجتمع کرج به این دلیل که در نتیجه خرابکاری تیرماه این مجتمع همچنان تحت تحقیقات امنیتی قرار دارد، نمی‌گردد و درخواست تعویض کارت‌های حافظه دوربین‌های این مجتمع در سفر مدیرکل به تهران و نیز دیداری که در حاشیه کنفرانس عمومی وین انجام و مطرح شده بود جایگاهی ندارد، ضمن اینکه در هر دو بار ضمن ارائه توضیحات توسط محمد اسلامی، پاسخ منفی و مخالفت ایران در این رابطه اعلام شده است.

در نهایت بر اساس توافقی که بین ایران و آژانس برقرار شد، تصمیم بر ادامه فعالیت‌های دوربین‌های نظارتی بدون دسترسی آژانس به آن‌ها شد.

ایران برای نصب مجدد دوربین‌های آژانس در تاسیسات تسا سه شرط (بررسی قضایی - امنیتی خرابکاری هسته‌ای در مجتمع تسا؛ محکومیت خرابکاری از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی؛ بررسی فنی دوربین‌ها، قبل از نصب توسط نهادهای امنیتی) را داشت که در نهایت در روز 24 آذرماه سال 1400 با تحقق شروط سه‌گانه اجازه نصب دوربین‌های جدید آژانس در تأسیسات تسا کرج را صادر کرد.

این اجازه به معنای نقض قانون اقدام راهبردی مجلس نبود و تصاویر ضبط‌شده مانند دوربین‌های قبلی در اختیار کشورمان است.

البته ایران صرفاً به این موضوع اکتفا نکرد و در کشور تصمیم بر این شد که تجهیزات حساس سایت کرج به یک سایت مطمئن با ضریب ایمنی بالاتری انتقال یابد. به همین دلیل مجتمع غنی‌سازی شهید احمدی روشن (نطنز) برای این منظور انتخاب شد.

اسلامی: جابجایی‌ها برای دور شدن از تهدیدات است

در همین راستا محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در گفتگویی که با خبرنگار مهر در خصوص استمرار نظارت آژانس در سایت جدید داشت، تصریح کرد: آنچه را که تحت نظارت آژانس بوده، پادمانی است و طبق پادمان انجام می‌شود و تعریف آنچه در بخش برجامی است، تعریف آن در حقیقت داشتن تجهیزات مانیتورینگ است که با جابجایی‌هایی که برای دور شدن از یک نوع تهدیدات انجام می‌دهیم، متناسب با آن باید اقدام شود.

محمدرضا غائبی، سرپرست نمایندگی کشورمان در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز در تشریح این موضوع گفت: در 12 آوریل آژانس نصب دوربین‌های نظارتی خود را در نطنز به اتمام رسانده و همان روز مُهر و موم از این ماشین‌ها برداشته شده است. همچنان آژانس هیچ گونه دسترسی به اطلاعات حافظه دوربین‌های نصب شده نداشته و تا زمانی که ایران مجدد به اجرای برجام برنگردد، اطلاعات مربوط در اختیار آژانس قرار نخواهد گرفت و نزد ایران ذخیره می‌شود.

به نظر می‌رسد این اقدام کشورمان همزمان با مذاکرات وین، می‌تواند پیام واضحی برای طرف‌های غربی در خصوص جدیت ایران برای حفاظت از دستاوردهای راهبردی هسته‌ای کشورمان داشته باشد و پرواضح است با توجه به ضریب امنیتی بالای مجتمع شهید احمدی روشن، بخشی از تهدیدات و نقشه‌های شوم آتی دشمنان ملت ایران برای ضربه به برنامه‌ی صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان ناکام خواهد ماند.