جمعه 6 تیر 1404

چرا لرزش زمین در سمنان زلزله بود نه انفجار هسته ای؟

وب‌گاه اقتصاد نیوز مشاهده در مرجع
چرا لرزش زمین در سمنان زلزله بود نه انفجار هسته ای؟

برای تفکیک انفجار از زلزله، یکی از متداول‌ترین شاخص‌ها نسبت توان موج P به موج S است. در انفجارها منبع به‌صورت فشار تقریباً کروی عمل می‌کند، بنابراین موج P (فشاری) نسبت به موج S (برشی) به‌مراتب قوی‌تر ثبت می‌شود؛ در زلزله‌ها، که حاصل لغزش روی گسل هستند، سهم انرژی موج S بالاتر است و نسبت P/S کوچک‌تر می‌شود.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکوایران، جمعه شب در مرکز ایران زمین‌لرزه‌ای رخ داد که در چند استان احساس شد.

مرکز لرزه نگاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران مرکز زلزله را سمنان و قدرت آن را 5.5 ریشتر تخمین زد. این زلزله در استان‌های قم، تهران و مازندران احساس شد و از همان لحظات ابتدایی شایعاتی مبنی بر این شکل گرفت که علت لرزش زمین «انفجار» بوده است.

اما تمایز لرزه‌ای زلزله و انفجار چیست؟ 

یک کارشناس زلزله در گفت‌وگو با اکوایران در پاسخ به این سؤال گفت: «احتمال اینکه یک انفجار بزرگ (برای نمونه انفجار هسته‌ای) رخ بدهد و از دید نهادهای رصدکننده پنهان بماند بسیار ناچیز است. شبکه‌های لرزه‌نگاری سراسری مانند CTBTO و IRIS به‌طور پیوسته ارتعاشات زمین را ثبت می‌کنند و توانایی دارند حتی رویدادهای زیرزمینی را از فواصل دور تشخیص دهند. آزمایش‌های هسته‌ای زیرزمینی کره شمالی نمونه‌ای روشن است: با وجود اجرای محرمانه در منطقه‌ای بسته، بلافاصله در ایستگاه‌های لرزه‌نگاری سراسر جهان دیده و تحلیل شد. افزون بر داده‌های لرزه‌ای، روش‌های غیرلرزه‌ای نیز وجود دارند که به شکل مکمل شواهد انفجار را تأیید می‌کنند و باعث می‌شوند پوشاندن رویداد برای مدت طولانی تقریباً ناممکن باشد.»

وی در ادامه گفت: «برای تفکیک انفجار از زلزله، یکی از متداول‌ترین شاخص‌ها نسبت توان موج P به موج S است. در انفجارها منبع به‌صورت فشار تقریباً کروی عمل می‌کند، بنابراین موج P (فشاری) نسبت به موج S (برشی) به‌مراتب قوی‌تر ثبت می‌شود؛ در زلزله‌ها، که حاصل لغزش روی گسل هستند، سهم انرژی موج S بالاتر است و نسبت P/S کوچک‌تر می‌شود.

این کارشناس گفت: این تمایز حتی در ایستگاه‌های دوردست نیز قابل اندازه‌گیری است، گرچه تحلیل دقیق ممکن است به کیفیت داده و تعداد ایستگاه‌ها وابسته باشد. به‌عنوان معیارهای مکمل، لرزه‌شناسان به محل و عمق منبع و تفاوت‌های طیفی (محتوای فرکانسی) امواج نیز توجه می‌کنند تا تصویر کامل‌تری از ماهیت رویداد به دست آورند.»

همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید